مقاله ارشد بررسی امکان استفاده از تأمین مالی خارج از ترازنامه در شرکتهای پذیرفته شده

دانلود مقاله ارشد حسابداری بررسی امکان تشخیص استفاده از تأمین مالی خارج از ترازنامه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس توسط حسابرسان مستقل

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                              صفحه

چکیده................................................................................................

مقدمه........................................................................................

فصل اول: کلیات پژوهش............................................................

1-1 مقدمه:...........................................................................................

1-2 بیان مساله و علل انتخاب موضوع...............................................................

1-3 اهداف پژوهش:....................................................................................

1-4 اهمیت پژوهش:...................................................................................

1-5 نوع طرح پژوهش:..........................................................................

1-6 متغیرهای پژوهش:...............................................................................

1-7 فرضیه های پژوهش:......................................................................

1-8 قلمرو پژوهش:..........................................................................

       1-1-8 قلمرو موضوعی....................................................................

       2-1-8 قلمرو مکانی ......................................................................

       3-1-8 قلمرو  زمانی .....................................................................

1-9 محدودیتهای پژوهش ....................................................................

1- 10 روش پژوهش.............................................................................

1-11 روش جمع آوری اطلاعات ................................................................

1-12 ابزار اندازه گیری اطلاعات ..........................................................

1-13 واژگان کلیدی و اصطلاحات........................................................

1-14 ساختار پژوهش................................................................................

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش...................................................

1-تاریخچه،مبانی نظری، چارچوب گزارشات مالی، انرون.............................

2-1 مقدمه:....................................................................................

2-2 گفتار اول: تاریخچه......................................................................

2-2-1 مقاله فنی انتشار یافته توسط انجمن حسابداران قسم خورده انگلستان و ولز...........

2-2-2 متن پیشنهادی شماره 42 (ED42).................................................

2-2-3 متن پیشنهادی شماره 49 (ED 49).....................................................

2-2-4 شرایط پیشنهاد شده توسط متن پیشنهادی گزارشگری معاملات (FRED4).............

2-2-5 بیانیه تحقیق مالی شماره 5 (1994) گزارشگری محتوای معاملات...........................

2-3 گفتار دوم: مبانی نظری...................................................................

2-3-1 تجزیه و تحلیل مزایا و مخاطرات....................................................

2-3-2 شناخت.............................................................................

2-3-3 عدم شناخت......................................................................................

2-3-4 تهاتر....................................................................................

2-3-6 نحوه ارائه اقلام مرتبط با هم..............................................................

2-3-6 معاملات مرتبط......................................................................

2-4 گفتار سوم : چارچوب گزارشات مالی......................................................................

2-4-1 ترازنامه...............................................................................

2-4-2 صورتهای مالی اساسی دیگر..............................................................

2-4-3 یادداشتهای توضیحی  صورتهای مالی و گزارش هیئت مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام

2-5 گفتار چهارم: فروپاشی انرون مقدمه ای برای تحول در وضع قوانین و استانداردهای....

   مرتبط با معاملات خارج از تراز نامه..................................................................

2-5-1 آنچه برای انرون اتفاق افتاد؟...................................................................

2-5-2 تاریخچه انرون...............................................................................

2-5-3 گزارش Powers و Batson در مورد انرون.........................................

2- شرکتهای با اهداف خاص، قانون سار بینز اکسلی....................................

2-1 گفتار پنجم: شرکتها با اهداف خاص..............................................................

2-2-1 مقدمه ..............................................................................

2-2-2 تعریف شرکتها با اهداف خاص....................................................................

2-2-3 ارتباط با تامین مالی خارج از تراز نامه.......................................................

2-2 گفتار ششم: قانون سار بینز اکسلی.................................................................

2-2-1 مقدمه................................................................................

2-2-2 ارتباط قانون ساربینز اکسلی با موضوع خارج از تراز نامه  ...................................

2-2-3 اقلامی که افشاء آنها در ارتباط با ترتیبات خارج از ترازنامه لازم است...................

2-2-4 افشاء اقلام تعهدات قراردادی ............................................................................

3- شیوه های مورد استفاده در تامین مالی خارج از تراز نامه.........................

1-2 گفتار هفتم : شرکتهای فرعی و شبه شرکتهای فرعی...................................................

2-2-1 تعریف شرکتهای فرعی وشبه فرعی......................................................................

2-2-2 معافیت شبه شرکتهای فرعی از تلفیق...................................................................

2-2-3 ارتباط شرکتهای فرعی و شبه فرعی با تامین مالی خارج از تراز نامه......................

2-2 گفتار هشتم: سرمایه گذاری در ارزش ویژه سایر شرکتها............................................

3-2-1 سرمایه گذاری هایی که نه موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه  می شودونه موجب افزایش کنترل      

2-2-2 سرمایه گذاری هایی که موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه می شود اما موجب افزایش کنترل          

نمی شود ..........................................................................................

2-2-3 سرمایه گذاری هایی که موجب کنترل می شود......................................................

2-2-4 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری سرمایه گذاریها........................................

2-2-5 تلفیق.....................................................................................

2-3 گفتار نهم: اجاره های بلند مدت......................................................................

1-2-3 ارزیابی معامله....................................................................................

2-2-3 ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی..........................................................

3-2-3 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای اجاره های بلند مدت.......................

2-4 گفتار دهم: فروش و اجاره آن از خریدار...........................................................

1-2-4 ارزیابی معامله..............................................................................

2-2-4 اجاره های سرمایه ای.......................................................................

3-2-4 اجاره های عملیاتی............................................................................

4-2-4 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای فروش و اجاره آن از خریدار............

5-2-4 استاندارد بین المللی حسابداری برای اجاره ها....................................................

2-5 گفتار یازدهم: فروش و توافقات باز خرید................................................................

1-2-5 ارزیابی معامله................................................................................

2-2-5 ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی..........................................................

3-2-5 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای فروش و توافقات بازخرید................

4-2-5 شیوه حسابداری..............................................................................

2-6 گفتار دوازدهم : کالاهای امانی................................................................................

1-2-6 ارزیابی معامله..............................................................................

2-2-6 ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی..........................................................

3-2-6 حقوق هر طرف معامله برای بازگرداندن کالا........................................................

4-2-6 تعیین قیمت برای انتقال نهایی مالکیت به مشتری ................................................

5-2-6 آیا مشتری لازم است به سازنده کالا مبلغی به عنوان ودیعه بدهد؟......................

 6-2-6 آیا مشتری حق استفاده از کالا را دارد؟.......................................

7-2-6 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای کالاهای امانی..................................

2-7 گفتار سیزدهم: نقل و انتقالات داراییهای مالی با مشارکت های مداوم.........................

1-2-7 ارزیابی معاملات......................................................................

2-2-7 موارد افشاء طبق SFAS شماره 140..................................................

3-2-7 موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای نقل و انتقالات دارائیهای مالی.......

2-8 گفتار چهاردهم: تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی .....................................

1-2-8- روشهای تجزیه و تحلیل.............................................................

2-2-8- طبقه بندی نسبتها .................................................................

3-2-8- فرض تداوم فعالیت ................................................................

2-9- گفتار پانزدهم : پیشینه پژوهش .........................................

1-2-10: نتیجه گیری.............................................................

فصل سوم: روش شناسی پژوهش (متدولوژی)............................................

1-3 مقدمه.........................................................................................

2-3 اهداف پژوهش..................................................................................

3-3 روش جمع آوری داده ها......................................................................

4-3 قلمرو پژوهش................................................................................

5-3 جامعه آماری................................................................................

6-3 نحوه گردآوری اطلاعات....................................................................

7-3 نمونه گیری.................................................................................

8-3 فرضیه های پژوهش..............................................................................

9-3 متغیرهای پژوهش................................................................................

10-3 تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش..............................................................

11-3 اندازه گیری متغیرهای پژوهش....................................................................

12-3 روش آماری آزمون فرضیه ها............................................................

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش..........................................

1-4 مقدمه......................................................................................

2-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 80................................................................................

3-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 81................................................................................

4-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 82................................................................................

5-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 83................................................................................

6-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 84................................................................................

7-4 نتایج تحلیل داده ها- سال 85................................................................................

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.......................................................

1-5 مقدمه.....................................................................................

2-5 خلاصه ای از کل پژوهش.................................................................

3-5 خلاصه یافته های پژوهش....................................................................

4-5 نتیجه گیری.................................................................................

5-5 پیشنهادات................................................................................

1-5-5 پیشنهادات مربوط به یافته های پژوهش ......................................................

2-5-5 پیشنهادات برای پژوهش های آتی.................................................................

6-5 محدودیت های پژوهش............................................................................

7-5 فهرست منابع ..............................................................................

فصل ششم :پیوستها  

مقدمه

با توجه به شتاب فرآیند علم و تکنولوژی در جهان صنعتی امروز، هر رشته ای از علوم به گرایشهای تخصصی بیشتری تقسیم شده است. این تقسیم بندی به خودی  خود و بنا به نیاز و ضرورت و پیچیدگیهای روز افزون صنعت بوجود می آید. دنیای اقتصاد و روابط بین متغیرهای اقتصادی و مالی هم از این تحولات مستنثنی نبوده است ومسائل این رشته نیز روز به روز پیچیده تر و مشکل تر از قبل می شود، بخصوص پول و بازارهای سرمایه که نقش مهم و تعیین کننده ای در اقتصاد دارند. تامین مالی برای اجرای پروژه های سودآور در رشد شرکت نقش بسیار مهمی ایفا می کند. توانایی شرکت در تامین منابع مالی بالقوه برای تهیه سرمایه به منظور سرمایه گذاریها و تهیه برنامه های مالی مناسب از عوامل اصلی رشد و پیشرفت شرکتها به حساب می آیند[1] . یکی از بزرگترین چالش های شرکتها برای ادامه فعالیتشان کمبود منابع مالی برای تامین نیازهای سرمایه ای است که شرکتها را به انتخاب و تعیین روشهای تامین مالی کوتاه مدت یا بلند مدت به طرق مختلف ترغیب و تشویق می کند[2]. تصمیم گیریهای مربوط به تامین مالی توسط شرکتها عمدتاً در ارتباط با ساختار سرمایه وهمچنین تعیین و انتخاب بهترین شیوه تامین مالی و ترکیب آن می باشد در نتــــیجه یک شرکت می تواند از طریق تغییر در مواردی مانند سود هر سهم، خط مشی تقسیم سود، زمانبندی مدت و ریسک سودآوری و انتخاب شیوه تامین مالی بر ثروت سهامداران اثر بگذارد. منابع مالی هر واحد اقتصادی از منابع داخلی و خارجی تشکیل شده است، منابع داخلی شامل جریانهای نقدی حاصل ازعملیات، وجوه حاصل از فروش داراییها ومنابع خارجی شامل استقراض از بازارهای مالی و انتشار اوراق بهادار می باشد.[3]

با بوجود آمدن نوآوریهای مالی عمده ای که در دهه 1980 شکل گرفت شرکتها به روشهای نوینی از تامین مالی روی آوردند که نیازهای مالی خود را نه از طریق روشهای متداول و رایج بلکه از طریق روشهای تازه ودر مواری ابتکاری برآورده کردند که این مسئله منجر به پیدایش بحث های نوین در چگونگی ثبت وارائه این نوع از تامین مالی توسط شرکتها در گزارشهای مالی و در نشریات تخصصی حرفه حسابداری شد[4]. در این پژوهش تلاش می شود ماهیت و روشهای تامین مالی خارج از ترازنامه و همچنین به اختصار دلائل استفاده توسط شرکتها و در نهایت بررسی امکان تشخیص استفاده از این نوع تامین مالی در شرکتها توسط حسابرسان مستقل مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

1-2 بیان مساله و علل انتخاب موضوع

موضوع روشهای تامین مالی [5]برای شرکتها همواره از جمله موضوعات بحث بر انگیز بوده‌ است. مساله مورد بحث در این پژوهش شناخت یکی از روشهای تامین مالی تحت عنوان"تامین مالی خارج از ترازنامه" (OBSF) [6] و بررسی چگونگی تشخیص آن توسط حسابرسان مستقل می باشد.

توضیح اصطلاح تامین مالی خارج از ترازنامه قدری مشکل است، این مشکل ابتدا در هنگام نگارش درباره این موضوع بوجود می آید. بطور طبیعی فرض و قاعده براین است اقلامی که قطعیت دارند به ترازنامه تعلق دارند و اقلامی که قطعی نیستند از این قاعده مستثنی می شوند. اثر عملی معاملات خارج از ترازنامه این است که این گونه معاملات بصورت نمایش کامل از فعالیت اصلی در حسابها نشان داده نمی شوند که این امر ناشی از یکی از دو دلیل زیر است:

• یا امکان دارد اقلام بوجود آمده از معامله به طور خالص در حسابها آورده شوند مانند خارج کردن وامهای دریافتی در برابر دارائی‌هایی که برای تامین مالی تضمین گذاشته شده‌اند.

• یا ممکن است اقلام حاصل از معاملات بصورت کامل از حسابها خارج شوند به این صورت که این اقلام را بر اساس مبنایی به عنوان تعهدات آتی ارائه می کند ونه بصورت دارایی‌ها و بدهیهای فعلی مانند( تعهدات اجاره های عملیاتی، تعهدات پرداخت یا دریافت نشده قراردادها یا قراردادهای کالاهای امانی و بدهیهای احتمالی غیر عملیاتی).

نتیجه هر دو حالت این است که ترازنامه به کمتر ارائه کردن (کم نمائی) داراییها و بدهیها ازآنچه که واقعاً هستند اشاره می کند. و نسبتهای مالی بهتری ارائه می شود، مانند نسبتهای اهرمی و بازده سرمایه بکار گرفته شده.

علاوه بر این معمولا گروه دیگری از حسابها(حسابهای سود و زیانی) بدلائل زیر تحت تاثیر قرار می‌گیرد:

• اول اینکه داراییها ازترازنامه به قصد فروش‌به همراه یک اثر سود متحمل خارج می شوند.

• دوم اینکه فعالیت خارج از ترازنامه زمانبندی یا افشای اقلام درآمدی وابسته را متاثر می کند، خصوصاً حضور یا عدم حضور اقلام در ترازنامه معمولاً یا بهای تامین مالی درگیر درمعامله را متاثر می‌کند یا درون سایر اقلام درآمدها و هزینه ها قرار می گیرد.

اصطلاح تامین مالی خارج از ترازنامه(OBSF)ظاهراً روی ترازنامه تمرکز دارد اما با توجه به توضیحات بالا چنین معاملاتی روی سایر صورتهای مالی نیز تاثیر می گذارد. برای مثال، هنگامی که دارایی فروخته می شود یکی از آثار این عملیات این است که دارایی فروخته شده از ترازنامه حذف می‌گرددو اثر دیگر این است که فروش در صورتحساب سود و زیان ثبت شده و سود و زیان حاصل از فروش اندازه گیری می شود. بنابراین، ارتباطی بین قاعده تشخیص و عدم تشخیص اقلام در ترازنامه و قاعده شناخت درآمد وجود دارد. معاملاتی از این دست در زمره معاملاتی قرار می گیرد که شکلشان با محتوای اقتصادیشان در مغایرت است، واکنش حسابداری شناسایی کردن اقلامی است که دارای محتوای حقیقی و واقعی است و معاملات را به شکل واضح نمایش می دهد.

معاملات خارج از ترازنامه معاملاتی هستند که هدفشان این است که به شرکتها اجازه دهند که از بازتاب جنبه های قطعی فعالیتها در حسابها خودداری کنند، بنابراین، این اصطلاح دارای مفهوم منفی است. عقیده براین است که باید از عملکرد کسانی که در چنین معاملاتی افراط می کنند جلوگیری به عمل آید. از این منظر می بایست استانداردهایی وضع شود که اجازه ندهند حسابها توسط اثر معاملاتی که انگیزه  اصلی شان حسابسازی است گمراه کننده شوند.

با توجه به اینکه صورتهای مالی شرکتهایی که از روشهای متنوع تأمین مالی خارج از ترازنامه (OBSF) استفاده می کنند ممکن است برای استفاده کنندگان گمراه کننده باشد و نیز با توجه به اینکه شرکتهایی که از این نوع تأمین مالی استفاده می کنند معمولا و نه لزوماً دچار بحرانهای مالی و کمبود نقدینگی هستند که همین موضوع اثرات با اهمیتی در تداوم فعالیت شرکتها دارند، لزوم قضاوت حسابرسان مستقل از طریق چگونگی شناخت و تشخیص استفاده از این نوع تامین مالی و تعیین چگونگی استخراج اطلاعات مربوط و نحوه رسیدگی را ایجاب می کند.

1-3 اهداف پژوهش

در سالهای 2001 و 2002 رسوایی های بسیار زیادی در زمینه حسابداری شرکتها، حاکی از ضعف در سیستم حاکمیت شرکتی، شیوه های حسابرسی و گزارش‌های مالی بود که مجلس سنای آمریکا از طریق تصویب لایحه ساربینز اکسلی[7]  در سال 2002 به این ضعف پاسخ داد که مهمترین جزء قانون اسناد بهادار از دهه 1930 در بورس اوراق بهادار نیویورک محسوب می شود. بخش (C) 401 قانون مذکور مقرر می دارد که کمیسیون بورس اوراق بهادار (SEC)[8] مطالعه ای را در پاسخ به 2 سوال زیر آغاز نماید.

• وسعت شیوه های خارج از ترازنامه (OBS) شامل امکان بکارگیری شرکتها با اهداف خاص (SPE) [9]

• و اینکه آیا صورتهای مالی منتشر شده توسط شرکتها به طور شفاف ترتیبات خارج از ترازنامه را منعکس می کند.؟

به منظور پاسخ دادن به این سوالات کمیسیون بورس اوراق بهادار (SEC) مطالعه در مورد شیوه های نسبتاً گسترده در رابطه با حیطه و مفهوم واژه خارج از ترازنامه را آغاز کرد و مجموع متنوعی از شیوه های تجاری را مورد بررسی قرار داد که به عنوان مفاهیم ضمنی خارج از ترازنامه مورد توجه قرار می‌گیرند.

در این پژوهش سعی بر آن است که شیوه های مورد استفاده تأمین مالی خارج از ترازنامه توسط شرکتها، قوانین حسابداری موجود در ارتباط با این موضوع، چگونگی ثبت و انعکاس در گزارش‌های مالی شرکتها و دلائل استفاده شرکتها از این نوع تأمین مالی و در نهایت چگونگی برخورد حسابرسان مستقل در جهت تشخیص و شناخت استفاده از این نوع تامین مالی توسط شرکتها مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.

1-4 اهمیت پژوهش

امروزه تامین مالی خارج از ترازنامه (OBSF) یکی از جذاب ترین موضوعاتی است که در متون و کتب و نشریات تجاری و حسابداری دنیا به آن پرداخته می شود. این جذابیت بخاطر شناخت چگونگی فراهم آوردن سرمایه مورد نیاز جهت ادامه فعالیت شرکتهای می باشد. تامین مالی خارج از ترازنامه همان طور که از نام آن پیداست به معاملاتی اشاره دارد که اثری از آنها در صورتهای مالی نبوده و این گونه معاملات برای سرمایه گذاران کاملا شفاف و نمایان نیست. با توجه به تئوری بازارهای کارا که شالوده آن وجود اطلاعات کافی و شفاف در بازار و انعکاس به موقع و سریع اطلاعات توسط شرکتها می باشد، معاملاتی از قبیل تامین مالی خارج از ترازنامه موجب تغییر در ساختار سرمایه شرکت از طریق تغییر در نسبتهای کلیدی و به تبع آن عدم امکان مقایسه عملکرد شرکتها می شود. با عنایت به اینکه استفاده از این نوع تامین مالی به دلیل عدم ثبت و انعکاس بدهیها و تعهدات عمده در صورتهای مالی ممکن است باعث ناتوانی در بازپرداخت بدهی ها و تعهدات و به تبع آن به وجود  آمدن ابهام اساسی در ادامه فعالیت واحد تجاری شود و نهایت منجر به توقف فعالیت‌های واحد تجاری شود به عنوان یک موضوع خاص می باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد، چرا که اولین نیاز سرمایه گذاران و اعتباران دهندگان اطلاعات شفاف، مربوط و قابل اتکاء می‌باشد که شرکتها معمولا بدلیل تضاد منافع میان سرمایه گذاران و مدیران تحت عنوان تئوری نمایندگی[10] ممکن است اطلاعات مربوط  و قابل اعتمادی را منتشر نکنند که این باعث بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازار سرمایه و در نتیجه خروج از این بازار می‌شود، که البته سرمایه گذاران برای حل این مشکل متوسل به حسابرسی مستقل می شوند و متحمل هزینه های نمایندگی[11] که تلاشی از سوی سرمایه گذاران برای کنترل مدیران است، می شوند با توجه به دلایل ذکر شده در بالا مورد بررسی و مداقه قرار گرفتن روشهای معاملات خارج از ترازنامه، چگونگی ثبت و افشاء در صورتهای مالی توسط شرکتها و چگونگی برخورد حسابرسان مستقل با این موضوع دارای ابعاد مختلفی است که در این پژوهش به آنها پرداخته می شود.

1-5 نوع طرح و پژوهش

پژوهش های علمی از نظر هدف پژوهش به سه دسته تقسیم می شوند:

بنیادی؛ کاربردی؛ تحقیق و توسعه

نتیجه تحقیق کاربردی کسب دانشی است که راهنما و دستور العملی برای فعالیتهای عملی خواهد بود، در حالیکه در تحقیق بنیادی هدف کسب دانش و آگاهی نو بدون در نظر گرفتن ارزش آنها در ایجاد تغییرات اجتماعی است.

از آنجا که در این پژوهش با بهره گیری از دانش کنونی از روش کتابخانه ای مباحث نظری مطرح گردیده و به کاربرد موضوع تحقیق در سامانه های اطلاعاتی پرداخته شده است، این پژوهش از نوع نظری و کاربردی است.

1-6- متغیرهای پژوهش

دراین پژوهش متغیر مستقل تشخیص استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه توسط شرکتها و متغیر وابسته آن شامل موارد زیر است:

1. نسبتهای مالی شامل نسبتهای جاری، سریع و نقدینگی با استفاده از صورتهای مالی

2. تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون با استفاده از گزارش حسابرسی

3. تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها بر کل دارایی ها با استفاده از گزارش حسابرسی.

1-7 فرضیه های پژوهش

در این پژوهش با توجه به اثرات استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه بر روی صورت‌های مالی سه فرضیه زیر صورت بندی شده است:

1. استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه باعث تغییر در نسبتهای کلیدی شرکتها می شود.

2. استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه باعث تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون شرکتها می شود.

3. استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه باعث تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها بر کل دارایی ها می شود.

1-8 قلمرو پژوهش

1-1-8 قلمرو موضوعی

موضوع پژوهش حاضر نوعی از تامین مالی توسط شرکتها تحت عنوان تامین مالی خارج از ترازنامه (OBSF)، روشهای موجود و همچنین چگونگی تشخیص و شناخت استفاده از این نوع تامین مالی توسط حسابرسان مستقل می باشد.

2-1-8 قلمرو مکانی:

قلمرو مکانی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

3-1-8 قلمرو زمانی:

صورتهای مالی و گزارشهای حسابرسی منتشر شده 6 سال اخیر از (1380-1385) شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.

1-9 محدویت های پژوهش:

با توجه به اینکه کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1380-1385 مورد بررسی قرار گرفته اند واز میان آنها تعداد 227 شرکت که در ارتباط با تامین مالی خارج از

ترازنامه بوده اند انتخاب شدند که در نهایت 100 شرکت به دلائل زیر مورد آزمون قرار گرفته اند .

1-عدم ذکر مبلغ استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه توسط حسابرسان مستقل .

2-عدم تهیه صورتهای مالی تلفیقی توسط شرکتها (مندرج در گزارش حسابرس ) و عدم دسترسی به اطلاعات شرکتهای وابسته و مشمول تلفیق .

3-کمبود شدید منابع معتبر علمی در رابطه با موضوع در کشور .

1-10 روش پژوهش

روش این پژوهش علیّ- قیاسی است بدین صورت که به منظور بررسی کلیه روابط علیّ ممکن از طریق بررسی اثرات فعلی و داده های قدیمی در جستجوی علل توجیه کننده موضوع پژوهش.

ابتدا در مورد ماهیت تامین مالی خارج از تراز نامه و روشهای استفاده از این نوع تامین مالی مطالعه و بررسی به عمل می آید و در پایان از طریق مطالعه میدانی درباره موضوع مورد بحث به جمع آوری اطلاعات می پردازد و با استفاده از آزمونهای آماری اطلاعات بدست آمده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و از آنها نتیجه گیری می نماید.

1-11 روش جمع آوری اطلاعات

بدلیل اینکه قصد آن است که  امکان استفاده از تأمین مالی خارج از ترازنامه  در شرکتها  مورد بررسی قرار گیرد، به عنوان نمونه جامعه آماری، تعداد کافی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روشهای آماری انتخاب می شود، بدین ترتیب که اطلاعات مالی منتشر شده 6 سال اخیر شرکتهای مذکور به همراه گزارش حسابرسی مورد بررسی قرار می گیرد و اطلاعات مربوط استخراج شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.

1-12 ابزار اندازه گیری اطلاعات

برای اندازه گیری داده های جمع آوری شده نمونه آماری مورد نظر نرم افزار Excle و همچنین برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شده است.

1-13 واژگان کلیدی و اصطلاحات

• تامین مالی Financing

 تامین منابع مالی مورد نیاز برای یک شرکت یا یک پروژه خاص

• تامین مالی خارج از تراز نامه (OBSF): off-balance sheet financing

انواعی از معاملاتی است که به صورتی از نمایش کامل از رویداد مالی رخ داده در حسابها نشان داده نمی شود.

• شرکتها با اهداف خاص (SPE): Special purpose Entities

شکلی از شرکتهای تجاری که به منظور اجرای فعالیتهای از قبل تعریف شده تشکیل شده اند.

• قانون ساربینز اکسلی (SOX): 2002 Sabanes-Oxley. ACT of

دستورالعملی قانونی مصوبه سال 2002 کنگره آمریکا در مورد چگونگی سیستم موثر کنترلی گزارشگری مالی، استقلال حسابرس، مسولیت شرکت ها و چگونگی افشاءهای مربوط به  ترتیبات خارج از ترازنامه توسط شرکتها.

• ساختار سرمایه Capital Structure . منظور در این پژوهش حقوق صاحبان ســــــهام می باشد.

1-14 ساختار پژوهش

ساختار این پژوهش بر تجزیه و تحلیل حسابداری و گزارش انواع مختلف شیوه های کاربردی خارج از ترازنامه برای تسهیل هر چه بهتر درک روشهای مورد استفاده طراحی شده است.

فصل اول شامل کلیات پژوهش است که از نظر گذشت.

فصل دوم ابعاد مختلف موضوع از دیدگاه نظری و پیشینه پژوهش و همچنین روشهای کاربردی موضوع پژوهش که در چهارده گفتار بررسی شده است.

شامل گفتاراول؛ تاریخچه. گفتار دوم؛ مبانی نظری. گفتار سوم؛ چارچوب گزارشهای مالی. گفتار چهارم؛ مسائل مربوط به شرکت انرون .گفتار پنجم؛ شرکتها با اهداف خاص. گفتار ششم؛ قانون ساربینز اکسلی و گفتار هفتم تا گفتار سیزدهم به نقد و بررسی روشهای متداول و رایج استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه پرداخته شده است و در گفتار چهاردهم مطالبی در مورد پیشینه پژوهش عنوان شده است.

فصل سوم: در زمینه روش شناسی پژوهش به روش جمع آوری اطلاعات و فرضیه های پژوهش و نحوه آزمون آماری داده ها توضیحاتی داده می شود.

فصل چهارم: شامل تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها. نخست اطلاعات توصیفی جامعه آماری و سپس نتایج حاصل از داده ها بیان می شود و در نهایت سایر یافته های پژوهش ارائه می‌گردد.

فصل پنجم: در برگیرنده نتیجه گیری و پیشنهادها برای پژوهش های آتی و دیگر یافته‌های پژوهش.

لازم به توضیح می باشد مطالب مطرح شده، در فصل دوم عمدتا از دو منبع زیر استفاده شده است:

1- Off Balance Sheet Finance (Ron Paterson)  Janaury 1993(مآخذ شماره 9)

2- Report and Recommendations Pursuant to section 401 (c) of the Sarbanes-Oxley Act of 2002 on Arrangement  with Off-Balance Sheet Implication , Special Purpose Entities and Transparency of Filings By Issuers. Jane 2004 (مآخذ شماره 11)

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1 مقدمه:

اخیراً در پی رسوائیهای بوجود آمده در سال 2001 در آمریکا  و سایر کشورها اصطلاح «خارج از ترازنامه[1]» که برخی اوقات مفاهیم ضمنی پنهانی در خود دارد، یا دست کم می‌توان گفت که کاملاً شفاف نیست کاربرد بیشتری پیدا کرد، بطور کنایه ای آنچه باید در ترازنامه باشد، نیست و اینکه صادر کننده گزارش، معامله یا شیوه معامله را به گونه ای طراحی کرده است که چنین نتیجه ای در برداشته باشد. هر چند سوالاتی در این زمینه وجود دارد که اقلامی که باید در ترازنامه منعکس شوند، ولی منعکس نشده‌اند، تنها برای فریب استفاده کنندگان صورتهای مالی نیست. بسیاری از معاملات قانونی چنین سوالاتی را بوجود می‌آورند و البته محدودیتهایی در مورد اینکه چه چیز باید در ترازنامه قید شود وجود دارد. سوال گسترده تر و اساسی‌تر اینکه شیوه‌های مورد استفاده در معاملات خارج از ترازنامه اغلب شامل یک پیوند اقتصادی یا قانونی بین شرکتها و مخاطرات و مزایای بوجود آمده از معاملات و همچنین حقوق یا تعهداتی است که در ترازنامه منعکس نشده‌اند (یا بطور کامل منعکس نشده‌اند).

تامین مالی خارج از ترازنامه یکی از انواع معاملات خارج از ترازنامه است که نخستین بار در اوایل دهه 1970 میلادی با شکل گرفتن و گسترش یافتن بازارها و ابزارهای پیچیده مالی، پدیدار گشت. شرکتهای بزرگ با استفاده از این ابزارها و با استفاده از خلاء‌های قانونی، اقدام به این گونه معاملات کردند. تامین مالی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شرکتها برای ادامه فعالیت می‌باشد که شرکتها برای برآورده کردن این نیاز متوسل به انواع متفاوتی از این نوع معاملات می‌شوند. با توجه به اینکه معاملات خارج از ترازنامه شکلی از حسابداری ساختگی است جوامع مختلف با توجه به قوانین کشورشان نسبت به کاربرد این اصطلاح واکنش‌های متفاوتی از خود نشان داده‌اند، به عنوان مثال در برخی کشورها از اصطلاح «حساب آرایی[2] » یا «حسابداری  ساختگی[3]» استفاده می‌شود. به هر حال در این مورد اتفاق نظر هست که معاملات خارج از ترازنامه‌ای معاملاتی هستند که هدفشان این است که از بازتاب جنبه‌های قطعی فعالیتها در حسابها خودداری کنند، بنابراین این اصطلاح دارای مفهوم منفی است و عقیده بر این است که باید از عملکرد کسانی که در چنین معاملاتی شرکت می‌کنند با وضع استانداردهای جدید حسابداری جلوگیری به عمل آید.

در این فصل از پژوهش ابتدا تاریخچه مختصری از مباحث و مقالات منتشره توسط نهادهای رسمی و غیر رسمی حرفه حسابداری در مورد موضوع و هم چنین به برخی از روشها و تکنیکهای مورد استفاده اشاره می‌شود.

2-2- گفتار اول:

تاریخچه:

2-2-1مقاله فنی انتشار یافته توسط انجمن حسابداران قسم خورده انگلستان و ولز(ICAEW) [4]

یک شماره از مقاله در اوایل سال 1980 منتشر شد که در آن به تامین مالی خارج از ترازنامه موجود در شرکتهای فهرست شده، در بورس لندن اشاره می‌کرد که این امر باعث نقد حرفه حسابداری و تعدادی از شرکتها شد. در پاسخ، انجمن، مقاله فنی (603 TR)[5] را در دسامبر 1985 به عنوان یک مقاله برای بحث منتشر کرد.

این مقاله از طریق تهیه صورتهای مالی برای بررسی معاملات خارج از ترازنامه به بررسی نکات زیر پرداخت.

1-در صورتهای مالی که می بایست به شکل صحیح و قانونی ارائه شوند، لازم است که این اطلاعات براساس محتوا و واقعیت اقتصادی معاملات مورد توجه قرار گیرند و نه صرفاً شکل قانونی آنها مد نظر قرار گیرد. محتوای معاملات و سایر رویدادها همواره با شکل قانونی آنها سازگار نیست، هر چند اثرات خصوصیات قانونی  یک معامله خود بخشی از محتوا و اثر تجاری آن است. این اثرات بایستی در چارچوب کلیّت معامله از جمله  هرگونه معاملات مرتبط مورد تفسیر قرار گیرد. جایی که اقلام بر مبنای محتوای معاملات مربوط در حسابها گنجانده می‌شود و این مبنا متفاوت از شکل قانونی آنها است، یادداشتهای مربوط به حسابها باید شکل قانونی معاملات مربوط به این اقلام و مبالغ مربوط را افشاء کنند.

2- در شرایط خاص جایی که عملیات حسابداری برای معامله ای با اهمیت برای نشان داده محتوای معاملات به جای شکل قانونی اش، با شرایط فعالیت شرکت منطبق نباشد، افشاء باید شکل صحیح و بی‌طرفانه‌ای فراهم کند،‌در این حالت احتمالاً حسابهای فرضی جداگانه‌ای که بر مبنای محتوای اقتصادی تهیه شده‌ است، ارائه می‌گردد.

انتشار مقاله فنی (603 TR) بحثهای زیادی را در داخل حرفه حسابداری و هم چنین اعضای اصلی حرفه ایجاد کرد. خصوصاً اینکه اعضای جامعه حرفه اعلام نمودند که هر چند با اهداف اصلی مقاله (603 TR) موافق اند، اما با راه‌حل‌های پیشنهادی آن مخالفت دارند و استدلال کردند که هدف اصلی صورتهای مالی فراهم آوردن قابلیت مقایسه و یکنواختی (ثبات رویه) است و این امر در بهترین شکل بوسیله حداقل کردن مفاهیم ذهنی و نظری بدست می‌آید. پس از این مباحث ایجاد شده کمیته استانداردهای حسابداری (ASC) [6] گروهی را مامور بررسی و مطالعه موضوع معاملات خارج از ترازنامه کرد. کمیته استانداردهای حسابداری دو پیش نویس در مورد تامین مالی خارج از ترازنامه منتشر کرد، اما قبل از اینکه طرح کامل شود، هیئت استانداردهای حسابداری(ASB) [7]جایگزین آن شد.

2-2-2 متن پیشنهادی 42- (ED42) [8]

نخستین موضوع در مورد معاملات خارج از ترازنامه در مارس 1988 تحت عنوان حسابداری برای معاملات با اهداف خاص توسط کمیته استانداردهای حسابداری (ASC) منتشر شد. متن پیشنهادی از مطالبی که پیش از این توسط کمیته استانداردهای حسابداری ارائه شده بود تفاوتهای زیادی داشت. در متن پیشنهادی جدید، به جنبه مفهومی موضوع توجه بیشتری شده بود تا این که نسبت به جزئیات موضوع. توجه متن پیشنهادی به بررسی امکان استفاده از ا

تعداد صفحات:230

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

دانلود مقاله حسابداری پروژه مالی شرکت بازرگانی

دانلود مقاله حسابداری پروژه مالی شرکت بازرگانی

 

 

سرمایه گذاری مجدد و برداشت – اصلاح حساب ها

سرمایه گذاری مجدد:

به مفهوم آن است که: بانک یا مؤسسه پس از تأسیس مؤسسه و سرمایه گذاری اولیه در آن، دارائی های دیگری در اختیار مؤسسه قرار دهد. که آن موجب افزایش دارائی ها و سرمایه مالک می گردد.

مثال:

در ۸ دی ماه آقای هامون بابت سرمایه گذاری مجدد مبلغ ٥۲٠٠٠٠٠ ریال به حساب بانکی موسسه هامون واریز نمود تجزیه و تحلیل و ثبت این رویداد مالی به شرح زیر است:

تجزیه و تحلیل

قاعده

تشخیص

دارائی افزایش می یابد

سرمایه مالک افزایش می یابد

افزایش دارائی، بدهکار می شود

افزایش سرمایه، بستانکار می شود

بدهکار: نقد و بانک    ٥۲٠٠٠٠٠

بستانکار: سرمایه آقای هامون  ٥۲٠٠٠٠٠

  نقد و بانک                                          

سرمایه آقای هامون

برداشت:

مالک مؤسسه به منظور رفع نیازهای خود مقداری از دارائی های مؤسسه را برای استفاده شخصی بر می دارد به این رویداد مالی «برداشت» می گویند. برداشت از یک طرف باعث کاهش سرمایه مالک در مؤسسه و از طرف دیگر باعث کاهش دارائی های مؤسسه می شود.

صورتحساب سرمایه:

صورتحسابی است که تغییرات سرمایه یک مؤسسه را طی یک دوره مالی نشان می دهد

چرخه حسابداری:

عملیات حسابداری شامل، یک سری مراحل پیاپی است که در هر دوره مالی تکرار می شوند و به مجموعه آنها «چرخه حسابداری» گفته می شود. که شامل مراحل زیر است:

۱- جمع آوری اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی

۲- تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی و تنظیم سند حسابداری

۳- ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه

٤- انتقال اطلاعات از دفتر روزنامه به دفتر کل

٥- تهیه تراز آزمایشی

۶- اطلاع حساب های دفتر کل (از طریق صدور سند حسابداری و ثبت دفاتر روزنامه و کل)

۷- تهیه تراز آزمایشی اصلاح شده

۸- بستن حساب های موقت (از طریق صدور سند حسابداری و ثبت دفاتر روزنامه و کل)

۹- تهیه صورت های مالی

10- تهیه تراز آزمایشی اختتامی

- ضرورت اصلاح حسابها:

هدف کلی از تهیه اطلاعات مالی کمک به استفاده کنندگان مختلف برای قضاوت و تصمیم گیری اقتصادی است. این هدف زمانی به دست می آید که اطلاعات مالی تهیه شده به هنگام، واقعی و درست باشد.

برایش شناخت چگونگی اصلاح حساب ها لازم است با چند مفهوم اساسی در حسابداری آشنا شویم:

۱- روش نقدی: در این روش درآمدها و هزینه ها در زمان دریافت و پرداخت وجه نقد شناسایی و ثبت می شوند. اگر روش نقدی مورد استفاده قرار گیرد، سود خالص یک دوره مالی برابر است با وجوه نقد دریافتی بابت درآمدها منهای وجوه نقد پرداختی بابت هزینه ها.

۲- روش تعهدی: درآمدها به هنگام تحقق و هزینه ها در زمان وقوع، شناسائی و در دفاتر ثبت می شوند؛ هر چند وجه نقدی بابت درآمدها و هزینه ها دریافت و پرداخت نشده باشد.

ثبت های اصلاحی:

اگر برخی درآمدها یا هزینه های دوره در حساب ها ثبت نشده باشد ابتدا آنها را شناسایی و سپس از طریق ثبت های مناسب در دفتر روزنامه و انتقال به دفتر کل حساب ها اصلاح می شوند که به آنها ثبت های اصلاحی گفته می شود. انواع ثبت های اصلاحی به شرح زیر است:

۱- اصلاح پیش پرداخت هزینه:

عبارت است از مبالغی که بابت دریافت خدمات در آینده پرداخت می شود. مانند پیش پرداخت اجاره.

2- اصلاح حساب ملزومات:

تمام اجناس مصرفی که برای استفاده در جریان عملیات یک مؤسسه خریداری می شود در حساب ملزومات ثبت می گردد. مانند تمبر و پاکت پستی.

۳- اصلاح حساب پیش دریافت درآمد:

مؤسسات قبل از ارائه خدمات به مشتریان، وجوهی را از این بابت دریافت می کنند. این وجوه را نمی توان جزو درآمدهای مؤسسه قلمداد نمود زیرا هنوز خدمتی به مشتری ارائه نشده است. چنین مبالغی در پیش دریافت درآمد ثبت می شود.

٤- ثبت هزینه ها و درآمدهای ثبت نشده:

ممکن است در پایان دوره مالی برخی از هزینه ها و درآمدها در حساب ها ثبت نشده باشد. برای ثبت هزینه های ثبت نشده، ابتدا مبلغ آن برآورده شده، سپس در حساب هزینه مربوط، بدهکار و در مقابل در حساب بدهی، بستانکار می گردد.

مثال: تراز آزمایشی مؤسسه خدماتی حقوقی نصر در پایان سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ماه 1376 و قبل از انجام ثبت های اصلاحی تهیه شده است. سایر اطلاعات به شرح زیر است:

۱- پیش پرداخت بیمه مربوط به بیمه آتش سوزی آپارتمان مؤسسه از اول دی ماه1376 تا پایان آذرماه 1377  می باشد.

۲- در پایان سال 1376 موجودی ملزومات اداری 000 /250 ریال است.

۳- مبلغ٠٠٠/۲٠٠/  ۱  ریال از پیش دریافت درآمد که خدمات مربوط به آن ارائه گردیده باید جزو درآمدهای سالی ۷۶ باشد.

٤- حقوق اسفند ماه کارکنان به مبلغ  ٠٠٠/۷٥٠  ریال هنوز پرداخت و در حساب ها ثبت نشده است.

٥- بابت خدمات ارائه شده به یکی از مشتریان صورتحسابی به مبلغ  ٠٠٠/ ٤۷٠  ریال برای وی ارسال گردیده که در حساب ها ثبت نشده است.

۶- مبلغ پیش پرداخت اجاره مربوط به اجاره دو ماهه اسفند ماه 1376و فروردین ۱۳۷۷ یک دستگاه رایانه است.

مؤسسه خدماتی حقوق نصر

تراز آزمایشی قبل از اصلاحات

۲۹/۱۲/۱۳۷۶

مانده

بدهکار

بستانکار

نقد و بانک

حساب های دریافتنی

پیش پرداخت اجاره

ملزومات اداری

پیش پرداخت بیمه

اثاثه اداری

آپارتمان

حساب های پرداختنی

پیش دریافت درآمد

سرمایه

برداشت

درآمد خدمات حقوقی

هزینه حقوق کارکنان

هزینه مسافرت

هزینه تبلیغات

هزینه آب و برق و تلفن

هزینه تعمیرات

تراز آزمایشی اصلاح شده:

عبارت است از فهرست مانده حساب های دفتر کل پس از انجام ثبت های اصلاحی.

حساب های دفتر کل را می توان از لحاظ ارتباط با صورت های مالی به دو دسته تقسیم کرد:

۱- حساب های دائمی:

حساب هایی هستند که مانده ی آنها در پایان دوره مالی به دوره ی بعد منتقل می شود. مانند نقد و بانک.

۲- حساب های موقت:

حساب هایی هستند که مانده ی آنها از یک دوره مالی به دوره بعد انتقال نمی یابد. مانند: حساب های درآمد.

بستن حساب های موقت:

بستن حساب های موقت یعنی صفر کردن مانده ی آنها در پایان دوره مالی که شامل ٤ مرحله است:

۱- بستن حسابهای درآمد: هر یک از حساب های درآمد که دارای مانده بستانکار می باشند بدهکار و حساب خلاصه سود و زیان به میزان مجموع مانده حسابهای درآمد بستانکار می گردد.

۲- بستن حساب های هزینه: هر یک از حساب های درآمد که دارای مانده بدهکار می باشند، بستانکار و حساب خلاصه سود و زیان به میزان مجموع مانده حساب های هزینه بدهکار می گردد.

۳-بستن حساب خلاصه سود و زیان: مانده حساب های خلاصه سود و زیان نشان دهنده سود و زیان خالص دوره مالی است. اگر این مانده بستانکار باشد نشان دهنده سود خالص است و بالعکس.

٤- بستن حساب برداشت: حساب سرمایه به مبلغ مانده حساب برداشت بدهکار و حساب برداشت به همین مبلغ بستانکار می گردد.

 

تعداد صفحات:45

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

دانلود مقاله کارشناسی ادبیات مقایسه مبانی فکری و سنت شعری رودکی و نیما یوشیج

دانلود مقاله کارشناسی ادبیات مقایسه مبانی فکری و سنت شعری رودکی ونیما یوشیج

 

 

فهرست

عنوان                                                                                صفحه

مقدمه و پیشگفتار..................................................................................................

نخستین شناسندگان رودکی..................................................................................

نخستین شناسندگان نیما یوشیج............................................................................

عقاید و افکار رودکی:............................................................................................

• عقاید و افکار حکیمانه و اندرزگویی................................................................

• رقیق القلب و باهوش بودن رودکی.................................................................

• حس بی‌نیازی..........................................................................

• نیکنامی.............................................................................................................

• مذهبی بودن...................................................................................

عقاید و افکار نیما یوشیج:......................................................................................

• مهربانی و دلسوز بودن...................................................................................

• اجتماعی و سیاسی بودن نیما..........................................................................

• پند و اندرزگویی.............................................................................

• پایبندی نیما به زادگاه و طبیعت و مظاهر آن..................................................

• استواری و پایبندی به عقاید............................................................................

• اصول عقاید نیما در باب نظم و نثر.................................................................

• عقاید مذهبی نیما..........................................................................

معلومات رودکی و بازتاب آن در اشعارش..........................................................

• قرآن و حدیث...................................................................................

• اشاره به داستانهای قرآن و اساطیر سامی.....................................................

• بهره‌گیری از مضامین شعر عرب و اشاره به سرایندگان آنها.......................

• اشاره به اساطیر ایرانی و داستانهای پهلوانی.................................................

• اشارات علمی و فلسفی....................................................................................

معلومات نیما یوشیج و بازتاب آن در اشعار وی..................................................

1- آشنایی و تسلط بر زبان فرانسه......................................................................

2- یاد‌گیری زبان عربی.........................................................................................

3- تسلط بر سبک و اوزان اشعار قدما.................................................................

4- آشنایی با هنر موسیقی....................................................................................

5- تدریس زبان فارسی و عربی...........................................................................

6- توانایی بر نویسندگی و داستان نویسی و نمایشنامه نویسی...........................

7- آشنایی با نقد ادبی...........................................................................................

8- تسلط بر سبک رمانتیسم و سمبلیسم...............................................................

9- آشنایی نیما با فقه و اصول و حکمت...............................................................

رودکی پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن..........................................................

نیما پدر شعر فارسی و علل و دلایل آن................................................................

نکات دستوری و صنایع ادبی در اشعار رودکی ..................................................

• ویژگیهای صرفی.........................................................................

1-1) افعال.......................................................................................

2-1) اسمها ................................................................................

3-1) حروف .................................................................................

- استعمال حروف ربط یا اضافه مرکب ..........................................................

4-1) پیشوندها ............................................................................

استعمال و حذف به قرینة پیشوند « بـ » تاکیدی...................................................

استعمال پیشوند‌های کهن .....................................................................................

استعمال پسوند (ومند) به جای مند ......................................................................

استعمال فراوان کاف تحبیب، تصغیر، تلطیف.........................................................

ابدال حروف ........................................................................................

2) ساختار نحوی........................................................................................

2-1) جمله ................................................

2-2) ضمایر ......................................................................................

3-2) تکرار کلمه ............................................................................

نکات دستوری .....................................................................................

اضافه تشبیهی ..............................................................................

کاربرد دو حرف اضافه برای یک متمم ................................................................

صفت جانشین موصوف .......................................................................................

صفت فاعلی............................................................................................

صفت بیانی .....................................................................................

صفت مفعولی ...................................................................................

بدل ..........................................................................................

قید شک و تردید ...................................................................................................

قید تنبیه .......................................................................................

صوت (شبه جمله تأسف) .....................................................................................

ضمیر ملکی ............................................................................

پسوند دارندگی و اتصاف ....................................................................................

انواع الف .............................................................................................

الف ندا ................................................................................................

الف زاید .................................................................................................

الف اطلاق ............................................................................................

اسم مصدر ............................................................................................

ی مصدری .............................................................................................

فعل دعایی .........................................................................................

جمله معترضه ...............................................................................

اضافه استعاری ................................................................................

واو حالیه ......................................................................................

که حالیه ..............................................................................................

قید حالت ..........................................................................................

کاربرد می برای تاکید ..........................................................................................

استفهام تقریری.....................................................................................

 حرف ربط برای تسویه........................................................................................

 نمونه‌‌هایی از صنایع ادبی در اشعار رودکی ......................................................

تشبیه ...........................................................................................

استعاره ............................................................................................

استعاره کنائی (از نوع تشخیص) ...................................................................

کنایه ..............................................................................................

ایهام .............................................................................................

تضاد، طباق ....................................................................................

غلو ...................................................................................................

مجاز ...............................................................................................

ردالمطلع ........................................................................................

جناس زاید..............................................................................................

طرد و عکس.........................................................................................

تمثیل ..................................................................................................

هجویه....................................................................................................................

ذو وزنین.............................................................................................

حشو......................................................................................................................

نکات دستوری و صنایع ادبی در شعر نیما .........................................................

استعاره .............................................................................................

کنایه ..................................................................................................

مجاز ..................................................................................................

تشبیه...................................................................................................

سمبل...........................................................................................................

صفت‌ مفعولی مرکب..............................................................................................

کنایه ..................................................................................................

صفت فاعلی مرخم ................................................................................................

تاثیر گذاری رودکی و کلام وی بر گویندگان پس از خود....................................

1- سعدی ..................................................................................

2- مسعود سعد- قطران تبریزی- ابوالمظفر مکی پنجدهی- سنایی- سعدی-ادیب‌الممالک ..............................

3- سنایی .............................................................................................

4- کسایی مروزی- رشید و طواط ......................................................................

5- دقیقی .............................................................................................

6- سعدی ..........................................................................................

7- وزیر ابی‌طیب مصعبی..............................................................................

8- عنصری بلخی ...................................................................................

9- ابوشکور بلخی- فردوسی ...............................................................................

10- ابوطاهر خسروانی .................................................................................

11- ابوشکور بلخی.................................................................................

12- فردوسی............................................................................................

13- ازرقی هروی.....................................................................................

14- رابعه- عنصری- سنایی غزنوی- قطران تبریزی- امیر معزی نیشابوری- رشید و طواط- ظهیر‌الدین فاریابی- فریدالدین عطار نیشابوری- خواجوی کرمانی- اوحدی مراغه‌ای ........

15- سنایی- ابن‌یمین ............................................................................................

تأثیرگذاری نیما و کلام وی بر گویندگان پس از خود .........................................

1- شهریار.............................................................................................

دو مرغ بهشتی......................................................................................

2- ضیاء هشترودی..............................................................................................

3- میرزاده عشقی.................................................................................................

4- اسماعیل شاهرودی.........................................................................................

5- شین پرتو.........................................................................................

6- فروغ فرخ زاد.......................................................................................

7- نصرت رحمانی...................................................................................

گستردگی انواع قالب‌های شعری در شعر رودکی................................................

گستردگی انواع قالب‌های شعری در اشعار نیما یوشیج........................................

رودکی و مدیحه‌سرایی در اشعار او.....................................................................

نیما یوشیج و مدیحه‌سرایی....................................................................................

ویژگیهای اشعار رودکی.......................................................................................

ویژگیهای اشعار نیما.............................................................................................

مضامین اشعار رودکی ........................................................................................

مدح ...................................................................................................

تغزل ...................................................................................................

توصیف ..................................................................................................

خمریات..................................................................................................................

مرثیه .................................................................................................

هجو ................................................................................................

زهد و پند ...........................................................................................

مضامین اشعار نیما یوشیج ..................................................................................

طبیعت گرایی .......................................................................................

شب ....................................................................................................

انسان دوستی .....................................................................................

نمادگرایی (سمبولیسم) .........................................................................................

راز و رمز جانوران در شعر نیما ........................................................................

1- آواز قفس...........................................................................................

2- پرنده منزوی ....................................................................................

3- توکا ..............................................................................................

4- خریت ............................................................................................

5- خروس ..........................................................................................

6- داروگ .............................................................................................

7- روباه ..................................................................................................

8- سیولیشه ..........................................................................................

9- شب‌پره‌ ساحل نزدیک ...............................................................................

10- غراب ...........................................................................................

11- ققنوس ...........................................................................................

12- قو ................................................................................................

13- کاکلی ..............................................................................................

14- کبک ................................................................................................

15- کرم ابریشم .........................................................................................

16- کک کی‌ (گاو نر) ....................................................................................

17- گاو .....................................................................................................

18- گرگ ..............................................................................................

19- لاشخورها .....................................................................................

20- مرغ شکسته‌پر ..............................................................................................

سبک اشعار رودکی ..............................................................................................

بررسی سبکی نمونه‌هایی از اشعار رودکی .........................................................

شعر زندگانی و مرگ ...........................................................................................

شعر عصا بیار که وقت عصا و انبان بود.............................................................

نتیجه‌گیری ............................................................................................

سبک اشعار نیما ..........................................................................................

نمونه‌ای از شعر آزاد نیما «شعر مهتاب»..............................................................

نتیجه‌گیری ..................................................................................................

فهرست منابع و مآخذ............................................................................................

مقدمه و پیشگفتار:

سالهاست که نام رودکی پیوسته با عنوان «پدر شعر فارسی» و نام نیما یوشیج (علی اسفندیاری) با عنوان «پدر شعر نو فارسی» همراه بوده است و گاه خواننده بدون آنکه علت واقعی این وجه تسمیه را بداند آن را به خاطر سپره و بارها ذکر نموده است.

شاعران بزرگواری که هر کدام در اعتلای فرهنگ و ادب غنی ایرانی بسیار کوشیده‌اند و تأثیرگذار بوده‌اند و هرکدام تحولات بسیار عظیمی را در زمانه و عصر خویش حاصل کرده‌اند.

افراد بسیاری نیز در معرفی آنان و توضیح و گزارش آثارشان گام نهاده‌اند.

در این تحقیق کوشیده شده است تا بین مبانی فکری و سنت شعری این دو شاعر، مقایسه‌ای انجام دهم و در ضمن به علل و دلایلی که باعث شده است از میان خیل عظیم شاعران و گویندگان فارسی از دیرباز تاکنون این دو را به عنوان پدران‌ شعر فارسی برگزیده‌اند، اشاره نمایم.

به نظر محقق برای یک مقایسه‌ی اصولی و صحیح، نخست باید به بررسی و شناخت جزئیات مطالب مورد قیاس پرداخت و سپس نتیجه‌گیری نمود. البته قابل ذکر است که اگر بخواهیم یک مقایسه‌ی نسبتاً اصولی انجام دهیم؛ باید با توجه به آنکه تعداد ابیات بر جای مانده از این دو شاعر بسیار از لحاظ کمیت با هم اختلاف دارند و چون تعداد ابیات بر جای مانده از رودکی کمتر از هزار بیت است ولی در مورد نیما یوشیج این تعداد چندین برابر می‌باشد؛ لذا به ذکر پاره‌ای از آنها می‌پردازیم تا بدین وسیله یک توازن تقریباً منطقی بین شمار ابیات این دو شاعر از لحاظ ارزیابی برقرار گردد.

لازم به ذکر است که در تذکره‌ها و کتب تاریخ ادبیات درباره‌ی شمار اشعار رودکی سخن بسیار گرفته‌اند: برخی آن را متجاوز از یک میلیون بیت می‌دانند و برخی دیگر بر آن‌اند که 700 هزار بیت بوده، و نیز آورده‌اند که شعر رودکی در صد دفتر گردآوری شده بوده که بی‌گمان این ارقام مبالغه‌آمیز است. آنچه مسلم است آن است که رودکی پر شعر بوده و اکنون همان‌طور که ذکر شد مقدار اندکی از سروده‌های او در دست است.[1]

در این مجموعه تلاش شده است که با بررسی و تفحص بر روی اکثر آثار و تحقیقاتی که در باب این دو شاعر شده است و در کنار هم قرار دادن آن مطالب به نتیجه‌ای که مورد نظر است، دست یافته شود. در باب رودکی و نیما یوشیج تحقیقات و کتب فراوانی به انجام رسیده و تألیف شده است؛ اما آنچه اکنون پس از سالها می‌تواند انگیزه‌ای برای تأمل و تألیفی دوباره در شعر و زندگی این دو شاعر باشد، یکی همان مقایسه‌ی مبانی فکری و سنت شعری این دو است و نیز شاید با این روش پاره‌ای از ابهامات با این روش از میان برداشته شود و دیگر آن که شاید در کنار هم قرار دادن مطالب به صورت مقایسه‌ای راه تازه‌ای را در نقد و تحلیل اشعار این دو گوینده‌ی شهیر ایرانی به همراه داشته باشد.

مجموعه‌ی حاضر به هر حال کوششی است برای آشنایی و باز آشنایی که از منابعی بسیار با ارزش در این زمینه مدد جسته است.

نخستین شناسندگان رودکی:

درباره‌ی چند تن از بزرگان ادب و سخن سرایان ایران دشواری بسیار بزرگی که در پیش ماست این است که درباره‌ی نام و نسب و تاریخ در گذشت و جزییات زندگی ایشان آگاهی درست و دقیق در کتاب‌های رایج نیست. گویی شهرت ایشان وانتشار فوق‌العاده‌ی آثارشان چنان در میان مردم ایران درگرفته است که در پی این گونه جزئیات که درباره‌ی ایشان بسیار اهمیت دارد نرفته‌اند و در حقیقت شهرتشان، زندگیشان را تحت‌الشعاع قرار داده است. چنانکه درباره‌ی فردوسی هنوز مجهولات فراوان در پیش داریم. یکی از آن گویندگان شهیر رودکی است که زندگی و آثار و افکار او پیوسته در ابهام مانده است و نخستین کسی که بحث درباره این مرد بزرگ را به جایی رسانده است که برخی جزییات زندگی او را از زیر پرده استتار روزگار بیرون کشیده مرحوم محمد قزوینی در حواشی چهار مقاله نظامی عروضی است.[2]

اینک باید آن چه درباره‌ی رودکی در کتاب‌های رایج آمده است به ترتیب تاریخ نقل کرد:

• نخستین کسی که ذکر از رودکی کرده نظامی عروضی سمرقندی در کتاب معروف چهار مقاله است که آن را در حدود سال 550 تألیف کرده‌ است.

• پس از او، محمد عوفی در لباب‌الالباب که آن را در حدود سال 618 تألیف کرده است.

• حمدالله مستوفی در کتاب تاریخ گزیده که آن را در سال 730 تألیف کرده است.

• دولتشاه‌بن علاء‌الدوله بختیشاه غازی سمرقندی در تذکره‌الشعرا که آن را در سال 892 به پایان رسانیده است.

• جامی در بهارستان که آن را در سال 892 تألیف کرده است.

• حکیم‌شاه محمدبن مبارک قزوینی در ترجمه مجالس‌النفایس علیشیرنوایی[1] که از سال 927 تا 929 مشغول ترجمه آن بود.

• غیاث‌الدین‌بن‌همام‌الدین هروی خوندمیر در کتاب معروف حبیب‌السیر.

• محمدعارف لقایی در مجمع‌الفضلا.

• امین احمد رازی در هفت اقلیم.

• شیخ ابوالقاسم بن ابوحامدبن نصر بلیانی انصاری کازرونی در کتاب سلم السماوات.

• محمدصادق ناظم تبریزی در نظم گزیده.

• میرحسین دوست سنبهلی در تذکره حسینی.

• امیر شیرعلیخان لودی در مرآة الخیال.

• حاج لطفعلی بیک آذر بیکدلی در آتشکده.

• میرغلامعلی آزاد بلگرامی در خزانه عامره.

• محمد قدرة ‌الله‌خان گوپاموی در نتایج الافکار.

• رضاقلی‌خان هدایت درمجمع‌الفصحا.

• تامس ویلیم بیل در مفتاح‌التواریخ.

• امیرالملک سید محمد صدیق حسن‌خان در شمع‌ انجمن.

• مولوی آغااحمدعلی احمد در هفت آسمان.

• میرزا محمدناصر طبیب دیلمی متخلص به ادیب.

• مولانا محمد عبدالغنی‌خان غنی موفرخ آبادی در تذکرة‌الشعرا.

• صدرالدین عینی مؤلف تاجیکستان.

• مولانا محمدحسین آزاد در کتاب سخندان فارس.

• میرزاده و سهیلی و جلال اکرامی و بزرگ‌زاده در کتاب نمونه‌های ادبیات تاجیک.

• غلامرضا ریاضی در کتاب دانشوران خراسان.

این افراد در کتب و یا تذکره‌های خود از رودکی و نسب و نام و لقب و زادگاه و اشعار وی به گونه‌های مختلف سخن گفته‌اند.[2]

نخستین شناسندگان نیما یوشیج:

آنچه را که در ابتدای این بحث در باب رودکی و فردوسی بیان کردیم در مورد زندگی و احوال نیما یوشیج صدق نمی‌کند و دلیل آن هم موقعیت و عصر زندگی وی می‌باشد؛ هر چند هنوز ابهاماتی در فهم بعضی از اشعار او وجود دارد اما در مورد زندگی و احوال او نویسندگان و گویندگان بسیاری قلمفرسایی کرده‌اند که به نام پاره‌ای از آنان می‌پردازیم:

• مهدی اخوان ثالث در کتب معروف خود «بدایع و بدعتهای نیما» و «عطا و لقای نیما» و در مقالات و سخنرانیهای متعدد خود.

• سیروس طاهباز در چاپ و تکثیر بسیاری از مجموعه‌های اشعار و نامه‌های نیما.

• یحیی آرین‌پور در کتاب از صبا تا نیما (تاریخ ادب فارسی معاصر).

• محمد ضیاء هشترودی در مقالات و سخنرانی‌ها.

• لئون سرکیسیان در مقالات خود.

• محمدحسین شهریار در مقالات و اشعار خود.[3]

• جلال آل ‌احمد در مقالات و سخنرانی‌های خود.

• حبیب یغمایی در مقالات و سخنرانی‌های خود.

• شین پرتو (دکتر علی‌ پرتو) در سخنرانی و مقالات.

• اسماعیل شاهرودی (آینده) در سخنرانی و مقالات.

• فروغ فرخ‌زاد.

• ابراهیم ناعم.

• نصرت رحمانی در شعر الرثاء که در مرگ نیما سرود.[4]

• دکتر تقی‌ پورنامداریان در کتاب خانه‌‌ام ابری است.

• دکتر بهروز ثروتیان در کتاب اندیشه و هنر در شعر نیما.

عقاید و افکار رودکی:

در تذکره‌ها آورده‌اند که ابوعبدالله جعفربن محمد رودکی، در رودک سمرقند چشم به جهان گشود و در موسیقی او را مهارتی عظیم بود و بربط را نیکو نواختی و دارای هوش و قریحه‌ای بالا بود و در هشت سالگی قرآن به تمامت بیاموخت و …

اما آنچه در این جا مورد نظر است، بررسی عقاید و افکار رودکی است که تنها آنها را با بررسی اشعار بر جای مانده از وی می‌توان تشخیص داد.

1) عقاید و افکار حکیمانه و اندرزگویی:

یکی از ویژگیهای اشعار رودکی که از عقیده و فکر وی نشأت می‌گیرد ممتاز بودن اشعار وی به افکار حکیمانه و پند و اندرزگویی می‌باشد.

زمانه پندی آزادوار داد مرا
به روز نیک کسان گفت تا تو غم نخوری
زمانه گفت مرا: خشم خویش‌دار نگاه

 

زمانه را چو نکو بنگری همه پند است
بسا کسا که به روز تو آرزومند است
که را زبان نه به بند است، پای دربند است
                   (دیوان، ص 16[5])

نیک‌بخت آن کس که داد و بخورد

 

شوربخت آن که او نخورد و نداد
                   (دیوان، ص 17)

از دوست به هر چیز چرا بایدت آزرد؟

 

کین عیش چنین باشد گه شادی و گه درد
                   (دیوان، ص 18)

مهتران جهان همه مردند
زیرخاک اندورن شدند آنان
از هزاران هزار نعمت و ناز

 

مرگ را سر همه فرو کردند
که همه کوشک‌ها برآوردند
نه به آخر به جز کفن بردند؟!
                   (دیوان، ص 21)

بساکسا که بره‌ست و فرخشه[6] بر خوانش
مبادرت کن و خامش مباش چندینا

 

بساکسا که جوین نان همی نیابد سیر
اگرت بدره رساند همی به بدر[7] منیر
                   (دیوان، ص 27)

آنچه با رنج یافتیش و به ذل
خود بیگانه گردد از پی سود

 

تو به آسانی از گزافه مدیش
خواهی آن روز؟ مزد کمتردیش
                   (دیوان، ص 30)

کسان که تلخی زهر طلب نمی‌دانند
تو را که می‌شنوی، طاقت شنیدن نیست

 

ترش شوند و بتابند روز اهل سؤال
مرا که می‌طلبم خود چگونه باشد حال؟
                   (دیوان، ص 32)

گاه زبر زیر گردد از غم و، گه باز

 

زیر زبر، همچنان ز انده جوشان
                   (دیوان، ص 33)

همانطور که با شواهد و مثال‌های فوق دیده شد «رودکی یکی از شعرایی است که در شعر خویش افکار حکیمانه و اندرزها را وارد نموده است و در بیشتر قطعاتی که از وی مانده اشعار وزین در حکم و معارف دارد و در میان شعرای پارسی زبان بدین صفت مخصوص و ممتاز است.»[8]

2) رقیق القلب و باهوش بودن رودکی:

اصولاً یکی از خصایص اصلی شاعری دارا بودن قلب رقیق و روحی حساس است و تا قلب رقیق نباشد کسی را به شاعری راهبری نمی‌کند. هر قلب حساس احساساتی را از خود می‌تراود؛ چون، رحم و اغماض و بزرگواری و امثال آن. رودکی هم در این احساسات شریک است و می‌گوید:

این تیغ نه از بهر ستمکاران کردند

 

انگور نه از بهر نبیدست به چرخشت
                   (دیوان، ص 108)

و هوش تیز با قلب حساس مصاحب شاعر است و به همین جهت در کار جهان‌ نگران و در پند و عبرت گرفتن از روزگار پیشرو است. چنانکه گوید:

این جهان پاک خواب کردار است

 

آن شناسد که دلش بیدار است
                   (دیوان، ص 16)

و در جای دیگر:

جهان همیشه چو چشمیست گرد گردانست
همان که درمان باشد به جای درد شود
کهن کند به زمانی همان کجا نو بود
بسا شکسته بیابان که باغ خرم بود

 

همیشه تا بود آیین گرد گردان بود
و باز درد همان کز نخست درمان بود
و نوکند به زمانی همان که خلقان بود
و باغ خرم گشت آن کجا بیابان بود[9]
                   (دیوان، ص 22، 23)

3) حس بی‌نیازی:

رودکی گوید:

چون تو طمع از جهان بریدی

 

دانی که همه جهان کریمند
                   (دیوان، ص 55)

و بی‌نیازی او را از آن باز می‌دارد که بر نعمت کسان رشک برد و او را راه می‌نماید که بگوید:

به روز نیک کسان گفت تا تو غم نخوری

 

بسا کسا که به روز تو آرزومند است
                   (دیوان، ص 16)

یا در جای دیگر گوید:

خدای را بستودم که کردگار من است

 

زبانم از غزل و مدح بندگانش نسود
                   (دیوان، ص 21)

4) نیکنامی:

یکی از عقاید رودکی که از آثارش پیداست آنست که فرد باید نام و اثر نیک از خود باقی گذارد.

اندر بلای سخت پدید آرند

 

فضل بزرگ مردی و سالاری
                   (دیوان، ص 42)

و یا در جای دیگر این عقیده را توضیح می‌دهد:

چهار چیز مر آزاده را ز غم بخرد

 

تن درست و خوی نیک و نام نیک و خرد
                   (دیوان، ص 110)

5) مذهبی بودن:

از جمله افکار و اعتقادات وی می‌توان به اعتقادات مذهبی او نیز اشاره نمود. اشارات متعددی که در اشعار رودکی در گرایش به تشیع دیده می‌شود این احتمال را قویاً مطرح می‌سازد که او دارای مذهب تشیع بوده است. از آن جمله:

کسی را که باشد به دل مهر حیدر

 

شود سرخ رو در دو گیتی به آور
                   (دیوان، ص 56)

ای شاه نبی‌سیرت، ایمان به تو محکم

 

ای میر علی حکمت، عالم به تو در غال
                   (دیوان، 86)

همان طور که از اشعار رودکی پیداست وی به خاندان پیامبر مهر می‌ورزیده است و سعید نفیسی در کتاب «محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی» تأکید می‌کند که وی معتقد به یکی از طرق امامیه و شاید، چنان که بیشتر حدس آن می‌رود، اسماعیلی بوده باشد.

در باب مذهب وی معروفی بلخی نیز بدین عقیده اشارت کرده و یک مصرع از او را به تضمین آورده است.

از رودکی شنیدم استاد شاعران

 

کندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی[10]

از بیت فوق گرایش صریح رودکی را به مذهب فاطمیان یا اسماعیلیه که شاخه‌ای از تشیع هستند، فهمیده می‌گردد.

عنایت‌های دو شاعر شیعه دیگر یعنی کسائی و ناصر خسرو به رودکی نیز گویای اشتراک عقیدتی این دو شاعر با وی بوده است. کسایی درباره او می‌گوید:

زیبا بود ار مرد بنازد به کسائی

 

چونان که سمرقند به استاد سمرقند

ناصر خسرو در یکی از قصایدش خود را به رودکی و حسان تشبیه می‌کند. با توجه به آن که حسان، ستایشگر حضرت پیامبر (ص) بوده است این احتمال وجود دارد که رودکی نیز اشعاری در ستایش آن حضرت و اهل بیت سروده باشد:

جان را ز بهر مدحت آل رسول

 

گه رودکی و گاهی حسان کنم[11]

و شاید اقتفا و استقبال از برخی سروده‌های رودکی به وسیله ناصر خسرو نیز جدا از همین گرایش عاطفی و عقیدتی شاعر به رودکی نبوده است. ناصر خسرو در قصیده‌ای با مطلع:

تمییز و هوش و فکرت و بیداری

 

چون داد خیرخیر تو را باری[12]

که تقلیدی از سروده مشهور رودکی است.

ای آن که غمگنی و سزاواری

 

وندر نهان سرشک همی باری

احتمالاً اعتقاد رودکی به تشیع، هنگامی که نصربن احمد سامانی به خلیفه فاطمی گرایید، آشکارتر شده است.

اکنون معلوم می‌شود که وقتی از رودکی نقل می‌شود که «اندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی» تعبیر شاعر علاوه بر آن که بازتاب عقیده خود اوست، تأثیر از گرایش قوی جامعه وی و دستگاه سامانی در برهه‌ای از تاریخ آن سلسله دارد.

عقاید و افکار نیما یوشیج

1) مهربانی و دلسوز بودن:

با کمی توجه در آثار و اشعار نیما می‌توان به افکار و اندیشه‌های وی پی برد. نیما مردی دلسوز و با دلی رقیق بود که حتی حاضر بود بخاطر منافع دیگران متحمل سختی‌های زیادی هم بشود. نیما خود بهتر این مطلب را بیان می‌دارد: «من با همه مهربان هستم. نوع انسان را دوست دارم زیرا که برای اوست که کاری می‌کنم. برای اوست که زحمت می‌کشم، اما حق را بیش از همه کس و همه چیز دوست دارم.»[13]

او تمام سختی‌های زندگیش را با زبان زیبایی در اشعارش ذکر می‌کند، مانند: شعر «قصه رنگ پرده» که در حقیقت در آن شاعر داستان دردناک زندگانی خود را باز گفته است و این «قصه رنگ پریده خون سرد» که سر به سر عشق است و ناکامی و درد؛ نخستین اثر منظوم او است و خودش نوشته که «من پیش از آن شعری در دست ندارم.»[14]

این اثر متعلق به سال 1299 اوست که یکسال بعد انتشار یافته است. زمانی که هنوز نیما «یوشی» امضاء می‌کرده است. این مثنوی نزدیک به پانصد بیت دارد و در بحر معروف مثنوی است. از سر و روی آن پیداست که تمرین اولیه شاعری جوان است. نیما در این قصه مشق شاعری می‌کند. جای پای مولانا هم در وزن و هم در معنی این قصه پیدا است. در آن از درد هجران، از غم دوران و ناپایداری زمانه سخن رفته است.[15]

من ندانم با که گویم شرح درد

قصه رنگ پریده، خون سرد

هر که با من همره و پیمانه شد

عاقبت شیدا دل و دیوانه شد

قصه‌ام عشاق را دلخون کند

عاقبت خواننده را مجنون کند

آتش عشق است و گیرد در کسی

کاو ز سوز عشق می‌سوزد بسی

قصه‌یی دارم من از یاران خویش

قصه‌یی از بخت و از دوران خویش

یاد می‌آید مرا از کودکی

همره من بود همواره یکی

من نمی‌دانستم این همراه کیست

قصدش از همراهی در کار چیست؟

بس که دیدم نیکی و یاری او

کارسازی و مددکاری او

تعداد صفحات:328

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

دانلود مقاله حسابداری پروژه حسابداری بیمارستان

دانلود مقاله حسابداری پروژه حسابداری بیمارستان

 

مقدمه

  امروزه با رشد و توسعه تکنولوژیهای پیشرفته در ابعاد مختلف توام با افزایش پیچیدگی و تنوع فعالیتها، درک این تغییرات و سنجش تاثیرات آن بر هزینه های سازمانی اهمیت زیادی دارد. اهمیت این امر برای واحدهای خدماتی با توجه به اینکه درجه تنوع و تغییرات در آنها، نسبت به فعالیتهای تولیدی بیشتر است، مضاعف می باشد. بدیهی است که شناخت این فعالیتها و سنجش تاثیرات آن برهزینه های سازمانی مستلزم طراحی یک سیستم مناسب هزینه یابی در این زمینه می باشد. اهمیت شناخت وکنترل هزینه ها چه در موسسات دولتی و چه در سازمانهای خصوصی بر کسی پوشیده نیست. اما دستیابی به این مهم، نیازمند طراحی یک سیستم مناسب و کارآ است که قادر به شناخت تنوع وپیچیدگی فعالیتهای، وسنجش تاثیرآن بر هزینه های ارائه خدمات باشد. سیستم های سنتی هزینه یابی، خصوصا سیستمهایی که در سطح بیمارستانهای کشور استفاده می گردد، بدلیل ماهیت آن عملا قادر به برآوردن این انتظارات نمی باشد. چون این سیستمها بر اساس یکسری تعرفه های ثابت وضع شده و بدون توجه به شرایط و وضعیت هر بیمارستان، بهای تمام شده خدمات ارائه شده را محاسبه می کند. بدیهی است که استفاده از این روش علاوه بر این که باعث ایجاد اشکالات و نواقصی در محاسبه بهای تمام شده واقعی می گردد، اطلاعات مناسبی را برای تصمیم گیری در اختیار مدیران قرار نمی دهند. بنابراین لزوم استفاده از سیستمهای نوین هزینه یابی که در سطح دنیا معمول می باشد، بعنوان یک ضرورت اساسی مطرح است. یکی از سیستم های نوین هزینه یابی که کاربردهای گوناگون آن در فعالیتهای خدماتی روز به روز در حال گسترش است، سیستم “هزینه یابی برمبنا ی فعالیت“ یا اصطلاحا سیستم "ABC"1 است. این سیستم با بکارگیری روشهای مناسب، اثرات حاصل از تغییرات فعالیتها، پیچیدگی، تنوع و ویژگیهای خاص هر فعالیت را در محاسبه هزینه های آن منظور می کند. یکی از ویژگیهای این سیستم که آن را از سایر سیستم ها متمایزمی کند، توانایی شناسایی دقیق هزینه ها وارائه اطلاعات غیر مالی جهت بهبود عملکرد وافزایش کار آیی فعالیتها می باشد. و تا حد ممکن با بکارگیری روشهای مناسب این اثرات را بطور کمّی جذب محاسبه بهای تمام  شده خدمات  و محصولات می کند.

    2-فواید ناشی از اجرا و بکارگیری سیستم پیشنهادی

    با توجه به اینکه سیستم تعرفــــه گذاری موجود در نظام بیمارستانی از جنبه های مختلف مناسب نمی باشد، بنابراین ارائه سیستمی که بتواند نقایص سیستم موجود را برطرف کند، بسیار مفید و اساسی تلقی می گردد. فواید ناشی از اجرای سیستم پیشنهادی، با توجه به استفاده کنندگان اطلاعات سیستم هزینه یابی بیمارستانی (مدیران و تصمیم گیرندگان بیمارستان، دولتها، بخش خصوصی، شرکتهای بیمه و سرمایه گذاران) متفاوت می باشد. بطور کلی فواید ناشی از اجرای سیستم پیشنهادی در دو جنبه اصلی قابل طرح است که عبارتند از:1- اطلاعاتی که سیستم پیشنهادی می تواند برای استفاده کنندگان داخلی بیمارستان فراهم کند و2- اطلاعاتی که این سیستم می تواند برای سایر استفاده کنندگان خارجی فراهم کند. بر این اساس مهمترین منافع سیستم پیشنهادی برای استفاده کنندگان داخلی عبارت است از

          1-ارائة مفاهیم نظری در مورد معرفی و شناسایی مبانی سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) و سازمانهایی که این سیستم را برای هزینه یابی و تهیه اطلاعات مورد نیاز بکار گرفته اند.

      2-تخصیص دقیق هزینه ها به فعالیتهای مورد نیاز برای انجام خدمات وسپس محاسبه دقیق و صحیح بهای تمام شده خدمات ارائه شده از طرف بیمارستان با توجه به مبانی سیستم ABC در بخشهای مختلف.

          3-تهیه و ارائه اطلاعات جانبی برای تصمیم گیرندگان و مدیریت بیمارستان، از جمله استاندارد نمودن فعالیتها، آنالیز فعالیتها، شناسایی فعالیتهای دارای ارزش افزوده و بدون ارزش افزوده، تعیین زمان انجام فعالیتها، تعیین مواد ولوازم مصرفی برای انجام هر فعالیت، ابزار وتجهیزات مورد نیاز برای انجام فعالیتها و غیره.

          4-تعیین منابع و امکانات مورد نیاز برای انجام فعالیتها از نظرمیزان هزینه منابع مصرفی.

          5-فراهم نمودن اطلاعات لازم برای نظام بودجه بندی بیمارستانی خصوصاً بودجه بندی بر مبنای فعالیت 1(ABB) .

          6-فراهم کردن اطلاعات مناسب برای ارزیابی عملکرد کارکنان در بخشهای مختلف بیمارستان و همچنین ارزیابی عملکرد با سایر بیمارستانها 2(BM )برای جبران دهی خدمات و تشویق عملکرد مناسب.

          7-فراهم کردن یک مبنا وپایه برای اجرای سیستم بهبود مستمر3 از طریق بکارگیری سیستم کایزن و هزینه یابی هدفی4.

منافع ناشی از اجرا و بکارگیری سیستم پیشنهادی برای استفاده کنندگان خارجی

1-ارائه اطلاعات مناسب برای تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاری بخش خصوصی و مشارکت این بخش در نظام بیمارستانی.

2-استفاده از اطلاعات تعیین نرخ بازگشت سرمایه 5  (ROI )، سودآوری سرمایه گذاری انجام شده و مقایسه آن با سایر سرمایه گذاریها در بخشهای مختلف اقتصادی.

3-تصمیم گیری در خصوص تعیین و وضع میزان تعرفه و فرانشیز پرداختی از طرف سازمانهای بیمه با توجه به نوع بیماریها و خدماتی که از طرف بیمارستانها به بیمه شدگان ارائه می گردد. 

3- پیشینه قیمت گذاری خدمات پزشکی

تا اواخر دهة80 صحت محاسبه هزینه ها در بیمارستانها و مراکز بهداشتی به عنوان یک مسأله اساسی مطرح نبود. اما از سال 1983با توجه به افزایش نقش تکنولوژی در ارائة خدمات بهداشتی و تخصصی شدن بیشتر فعالیتها، این سازمانها برای ارائة بیشتر خدمات و جبران هزینه ها نیاز به بکارگیری و استفاده از روشهای هزینه یابی برای محاسبه درآمد و هزینه ها داشتند. برای این منظور بیشتر بیمارستانها سیستم محاسبه هزینه ها و تعرفه های خود را بر اساس روش تشخیص گروههای متخصص6(DRG)گذاشتند.بر اساس این روش جدید، بیمارستانها بر اساس تشخیص گروه متخصصان (DRG) هزینه ها و بهای تمام شده خدمات را در ازاء کارهای انجام شده برای بیمار، محاسبه می کردند.

در قرن نوزدهم، اهمیت کسب اطلاعات صحیح در مورد هزینه های ارائة خدمات و تاکید بر اهمیت مدیریت هزینه، باعث گردید تا سیستم محاسبه هزینه ها از یک مبنا ثابت تغییر داده شود تا علاوه بر اخذ مبلغ پایه، بخشی از هزینه ها نیز که هزینه های متغیر است بر اساس تشخیص گروه متخصصان (DRG)  از بیماران اخذ گردد. این مسأله تا حد زیادی باعث افزایش اثر بخشی و واقعی تر شدن سیستم هزینه یابی بیمارستانی گردید. بطوریکه این روش تا بحال زیر بنای بیشتر سیستمهای موجود برای محاسبه هزینه ها بوده است.

بعد از موفقیت و گسترش چشمگیر سیستم ABC در بخش صنعت و با توجه به قابلیتهای این سیستم، از اوایل دهة نود کاربرد آن در فعالیتهای خدماتی خصوصاً در بیمارستانها و مراکز مراقبتی مطرح گردید. در این میان کاپلن ((Kaplan,1990 نسبت به دیگران سهم مهمی در گسترش سیستم ABCدر فعالیتهای خدماتی داشت. همزمان با معرفی و کاربرد این سیستم، صحت هزینه های محاسبه شده در بخش درمان برای مدیران بیمارستانها، پزشکان، کارکنان بیمارستان و سرمایه گذاران در بخش بیمارستان و همچنین دولتها اهمیت زیادی پیدا نمود و این افراد در واقع کسانی بودند که از اطلاعات هزینه ای بیمارستان به نحوی در تصمیم گیریهای خود استفاده می کردند. بطوریکه بعد از مطرح شدن این سیستم و اثبات قابلیتهای آن، تا سال 1997 بیش از 20% بیمارستانهای آمریکا و کانادا از سیستم ABCبرای محاسبة بهای تمام شدة خدمات ارائه شده  و کنترل هزینه ها، استفاده می کردند.

 4 -مکانیزم اجرائی سیستم ABC و بررسی دیدگاههای این سیستم

 سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت یکی از سیستم های نوین هزینه یابی است که می تواند بطور مجزا ویا همراه با سیستم های موجود هزینه یابی در جهت فراهم کردن اطلاعات مناسب در تصمیم گیریها استفاده شود. یکی از ویژگیهای مهم ABC که آن را از سیستم های سنتی متمایز می سازد، توجه به پدیده های نوین عملیاتی و اثرات تکنولوژی حاکم بر وضعیت موجود است و تا حد ممکن با بکارگیری روشهای مناسب، این اثرات را به طور کمّی جذب خدمات ارائه شده می کند.

در سیستم های هزینه یابی سنتی، عموما" از طریق ایجاد مراکز هزینه، کلیه هزینه های دوایر عملیاتی وغیر عملیاتی بر تعداد ونوع خدمات ارائه شده تقسیم می شود تا از این طریق بهای تمام شده تعیین گردد. در این سیستم ها هیچ گونه ارتباط مستقیمی بین فعالیت های لازم جهت ارائه خدمات و میزان استفاده از منابع وجود ندارد. در نتیجه بهای تمام شده منعکس کننده مستقیم فعالیت ها و ارزش های منابع بکار گرفته شده نمی باشد. سیستم ABC این مشکل را بوسیله مرتبط کردن هزینه های سازمانی با هزینه های فعالیت های عملیاتی مرتفع می سازد.

از نظر عملی، سیستم ABC روابط علّی بین ایجاد هزینه ها و فعالیتهای لازم جهت ارائه خدماتی را که برای سازمان ارزش اقتصادی ایجاد می کنند، مشخص   می سازد. این سیستم از این باور سرچشمه می گیرد که خدمات، فعالیتها را مصرف می کنند و فعالیتها منابع را. در این روش ابتدا هزینه ها به فعالیتها تخصیص می یابد و سپس هزینه های تخصیص یافته به فعالیتها، بر مبنای استفاده هر یک از خدمات از فعالیتها، به آنها تخصیص داده می شود (شکل شماره1). در واقع هزینه یابی بر مبنای فعالیت شیوه ای است که بر اساس آن، هزینه خدمات و یا محصولات به عنوان جمع هزینه فعالیتهایی که به خاطر ارائه آنها انجام می شود، بدست می آید.

تخصیص هزینه ها به خدمات

تعیین مبنای هزینه

مراکز فعالیت   

هزینه‎ها

مرحله دوم تخصیص

مرحله اول تخصیص

منابع

فعالیتها‎  
 
شکل  شماره1 مکانیزم اجرائی  سیستم ABC  

منبع: (Turny,P”Activity Based Costing”Kogan Page,1997 )

از نظر فرآیندی در سیستم ABC، طرحریزی هزینه ها با تاکید بر فرآیند مستمر بهسازی است. در این روش بر شناسایی فعالیتهای دارای ارزش افزوده و فعالیتهای بدون ارزش تاکید می شود و برای حذف فعالیتهای بدون ارزش افزوده تلاش می شود. به بیان دیگر روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت را می توان برای شناسایی و حذف فعالیتهایی بکار برد که باعث افزایش هزینه ها می شوند، بدون آنکه ارزش افزوده ای را  دریافت کنندگان خدمات ایجاد کنند. هزینه های بدون ارزش افزوده، هزینه آن گروه از فعالیتهایی است که می توان آن را حذف کرد بطوریکه کاهشی در کیفیت خدمت، عملکرد و یا ارزش آن رخ ندهد. با بکارگیری این دیدگاه سیستم ABC، می توان به کاهش هزینه ها، از طریق حذف فعالیتهای اضافی و غیر سودمند و یافتن روشهای جدید و اقتصادی برای انجام فعالیتهای دارای ارزش افزوده دست یافت.

 5-سیستم هزینه یابی چیست؟

به کلیه متدها و روشهایی که جهت شناسایی، کشف و تعیین هزینه های تشکیل دهنده خدمات یا محصولات می گردد را هزینه یابی گویند.

1-هزینه یابی بیمارستانی و تجزیه و تحلیل هزینه ها می تواند به سیاستگزاران، مدیران بیمارستان و بخشها کمک کند تا دریابند که نظام بیمارستانی تا چه اندازه از نظر مالی به اهدف تعیین شده دست یافته است.

2- اطلاعات هزینه یابی و تجزیه و تحلیل آنهامی تواند ابزارهای مناسبی را برای تصمیم گیریهای مدیریت فراهم کند.

3- این سیستم اطلاعاتی را فراهم می کند که بر اساس آن می توان با مقایسه این اطلاعات با بودجه های تعیین شده برای هر بخش و یا مقایسه آن با سالهای قبل، عملکرد قسمتهای مختلف را ارزیابی کرد و نقاط ضعف و قوت را شناسایی نمود.

4- اطلاعات هزینه یابی می تواند درنظام بودجه ریزی و برنامه ریزی آینده بکار گرفته شود و همچنین مبنایی را برای نرخهای جذب هزینه در طول دوره، فراهم کند تا بر این اساس نظام هزینه یابی بتواند بطور واقعی عملکرد مالی سازمان را نشان دهد.

5- علاوه بر این با دسترسی به اطلاعات هزینه یابی می توان درآمدهای ایجاد شده درهر بخش و یا کل بیمارستان را با هزینه های اتفاق افتاده مقایسه کرد و با شناسایی بخشها و مراکز فعالیت پرهزینه، علل ایجاد هزینه ها را شناسایی و تصمیمات مناسب را برای کاهش این هزینه ها اتخاذ نمود. 6-مراحل طراحی سیستم پیشنهادی

    گام اول: تشکیل تیم طراحی سیستم و تیم جمع آوری اطلاعات

    گام دوم: تعریف مراکز فعالیت

فعالیت کاری است که توسط انسان دستگاه و یا ترکیب هر دو در راستای اهداف تعیین شده انجام می شود. عنصر اصلی در تعیین فعالیت هدف هزینه است.

چون مراکز فعالیت عامل ایجاد هزینه های مستقیم در خود مرکز فعالیت و عامل جذب هزینه های غیر مستقیم از سایر مراکز فعالیت می باشند.

برای انتخاب مراکز فعالیت در هر بیمارستان باید به نوع کار و هدفی که برای هر بخش تعریف شده است، توجه کرد.

برای تفکیک مراکز فعالیت در ابتدای اجرا و بکارگیری سیستم بهتر است که این مراکز فعالیت طوری تعریف شوند که با ساختار سازمانی و حسابداری بیمارستان تطبیق داشته باشد. از آنجا که در بیشتر سیستم های موجود هزینه یابی بیمارستانی، کلیه اطلاعات هزینه ای براساس تقسیم بندی سازمانی پایه گذاری شده است این تقسیم بندی وباعث سهولت در جمع آوری اطلاعات طراحی سیستم و راحتی کاربران آن می گردد. برای شناسایی مراکز فعالیت می توان از روش مصاحبه، مشاهده و....استفاده کرد.

گام سوم تفکیک مراکز فعالیت بر حسب عملیات

مراکز فعالیت در هر بیمارستان عمدتا برحسب عملیاتی که انجام می دهند به سه دسته کلی تقسیم می شوند که عبارتند از :

1-مراکز فعالیت عملیاتی: مراکز فعالیت  عملیاتی، بخشهایی هستند که بطور مستقیم درگیر فرآیند ارائه خدمات به بیماران می باشند. از قبیل بخشهای جراحی و یا بخشهای مراقبتی بستری. این بخشها در اصطلاح “بیمار محوری“ می باشند.

2-مراکز فعالیت تشخیصی: این مراکز فعالیت برای ارائه خدمات تشخیصی وجانبی به بخشهای عملیاتی وبیماران فعالیت دارند و می توانند به عنوان واحدهای مستقل هزینه ای به حساب آیند. مانند واحد آزمایشگاه و یا رادیولوژی. این بخشها در اصطلاح “خروجی محوری“ می باشند.

    مراکز فعالیت پشتیبانی عمومی: این مراکز فعالیت خدمات عمومی و پشتیبانی را جهت مراکز فعالیت عملیاتی و تشخیصی انجام می دهد و بطور مستقیم درگیر ارائه خدمات به بیماران نمی باشند مانند واحد حسابداری و یا واحد تدارکات. این بخشها را در اصطلاح “خدمات محوری“ می نامند.

بعد از تفکیک مراکز فعالیت برحسب عملیات، باید مشخص گردد که در هر مرکز فعالیت، چند مرکز فعالیت باید تعریف و شناسایی گردد. برای تعریف مراکز فعالیت داخلی، هدف، عملکرد و نوع خروجی هر مرکز فعالیت نیز مهم است. به عنوان مثال در واحد آزمایشگاه از آنجا که خروجیهای این مرکز فعالیت از یکدیگر متفاوت می باشد کل این واحد را نمی توان به عنوان یک مرکز فعالیت درنظر گرفت بلکه باید با توجه به مرکز فعالیت اصلی، مراکز فعالیت داخلی نیز برحسب نوع خروجی تفکیک و شناسایی شوند.

البته تعریف مراکز فعالیت تشخیصی به عنوان یک مرکز فعالیت نهایی بستگی به هدف هزینه یابی دارد. درمواردی که نیاز به اطلاع از هزینه ها وبهای تمام شده خروجیها نمی باشد، می توان این واحدها را به عنوان یک مرکز فعالیت هزینه ای واسط تلقی کرد. در این حالت  کل هزینه های این مرکز فعالیت بر حسب میزان استفاده سایر بخشهای عملیاتی از آن تسهیم می گردد. اما اگر قیمت گذاری و تعیین بهای تمام شده برای هر خروجی مورد نیاز باشد لازم است که مراکز فعالیت برحسب خروجیها تفکیک شوند.

از دیدگاه تسهیم هزینه در سیستمABC مراکز فعالیت، به مراکز فعالیت نهایی و مراکز فعالیت واسطه ای تقسیم می شوند. مراکز فعالیت نهایی مراکزی هستند که در مرحله نهایی ارائه خدمت به بیماران نقش دارند بطوری که این مراکز دارای خروجی فیزیکی می باشند. مراکز فعالیت  واسطه ای به مراکزی اتلاق می گردد که بطور مستقیم در ارائه خدمت به بیماران نقش ندارند بلکه عملکرد آنها بیشتر در راستای فراهم کردن تسهیلات برای مراکز فعالیت نهایی است. این بخشها دارای خروجی خاصی نمی باشند ودر تقسیم بندی سلسله مراتبی فعالیتها در سیستمABC به عنوان حلقه های واسط ارائه خدمات به بیماران محسوب می گردند. از دیدگاه هزینه ای سیستمABC، به مراکز فعالیت نهایی اصطلاحا “کانون نهایی هزینه“ اتلاق می گردد وبه مراکز فعالیت واسط، “کانون هزینه واسطه ای“ گفته می شود.

گام چهارم تعیین خروجی و برون داد هر مرکز فعالیت

بعد از مشخص شدن مراکز فعالیت، مرحله بعدی تعیین خروجی و برونداد برای هر مرکز فعالیت است. تعیین برونداد هر مرکز فعالیت بستگی به تصمیم گیری درمورد دو عامل کلیدی دارد: اول اینکه هدف از هزینه یابی و تحلیل هزینه ها مشخص گردد. به عنوان مثال اگر هدف تعیین قیمت گذاری خدمات ارائه شده برحسب خروجیها و یا  نیاز به مقایسه عملکرد بیمارستانهای مختلف با یکدیگر باشد، لازم است که مراکز فعالیت برحسب خروجی تفکیک گردیده و سپس هزینه ها براساس خروجیها محاسبه شوند. عامل دیگری که در تعریف برونداد و خروجی برای هر مرکز فعالیت مهم است، میزان اطلاعات در دسترس برحسب خروجیها است. درصورتیکه اطلاعات هزینه یابی برای خروجیها در سطوح پایین و جزئی تر فراهم نباشد، مراکز فعالیت بر حسب خروجیهای سطوح بالاتر تفکیک شده و اطلاعات هزینه ای نیز براساس خروجیهای سطوح بالاتر جمع آوری می گردد.

 عامل دیگری که درتعیین و تفکیک خروجیها و برون داد هر مرکز فعالیت باید درنظر گرفته شود، نوع خروجیها می باشد. به عنوان مثال اگر واحد آزمایشگاه به عنوان یک مرکز فعالیت کلی در نظر گرفته شود درداخل این واحد، آزمایشگاههای مختلفی وجود دارد. مانند آزمایشگاه هماتالوژی، آزمایشگاه میکروب شناسی و... بدیهی است که در داخل هرکدام ازاین آزمایشگاهها نیز ممکن است آزمایشهای متعددی انجام شود مانند آزمایش تعیین غلظت خون و یا آزمایش تعیین قند خون. برای هزینه یابی در این مراکز فعالیت، از آنجا که خروجی هرکدام با یکدیگر متفاوت است و هر خروجی بهای تمام شده مربوط به خود را دارد. بنابراین، باید کل مرکز فعالیت براساس خروجی تفکیک شود و عملیات هزینه یابی بر حسب خروجی گام پنجم:عملیات هزینه یابی بر اساس هر مرکز فعالیت

 هزینه های هر مرکز فعالیت ازنظر رفتار به دو گروه کلی تقسیم می شوند که عبارتند از: هزینه های مستقیم و هزینه های غیرمستقیم. هزینه های مستقیم به  
هزینه های اتلاق می گردد که در راستای انجام کارها و فعالیتهای هر مرکز فعالیت باشد و با حجم کارها و فعالیتها، تغییر کند. هزینه های غیر مستقیم هزینه هایی است که ارتباطی با حجم فعالیتها و کارها ندارد، بلکه به عنوان هزینه های کلی هر بخش محسوب می شوند.

هزینه نیروی انسانی

هزینه نیروی انسانی در مراکز فعالیت، شامل هزینه های حقوق، اضافه کاری، بهره وری و کلیه مزایایی است که بیمارستان به کارکنان پرداخت می کند. علاوه براین، کلیه هزینه های جانبی از قبیل بیمه، مالیات و... که بیمارستان در رابطه با کارکنان متحمل می شود، جزء هزینه های نیروی انسانی محسوب می گردد.

هزینه مواد و ملزومات مصرفی

هزینه های مواد و ملزومات مصرفی به دو دسته کلی تقسیم می شوند که عبارتند از هزینه های مواد مستقیم و هزینه های مواد غیرمستقیم. هزینه های مواد مستقیم هزینه هایی است که برای ارائه خدمات از طرف هر مرکز فعالیت مصرف می شود

هزینه های مواد مصرفی غیر مستقیم، شامل هزینه هایی است که با ارائه خدمات به هر بیمار و یا خروجیهای هر بخش ارتباط ندارد بلکه این هزینه ها بیشتر برای فعالیتها و کارهای کلی هر مرکز فعالیت استفاده می شود

ها، انجام گیرد.

هزینه های استهلاک

هزینه های استهلاک در واقع هزینه های جایگزینی اموال وتجهیزات موجود  
می باشد که متناسب با استفاده و عمر مفید آنها باید محاسبه شود. با توجه به اینکه اموال و تجهیزات در هر سازمانی با توجه به قیمت زیادی که به خود اختصاص می دهند، نقش مهمی در تعیین بهای تمام شده دارد. بنابراین این هزینه باید دقیقاً مشخص شود.

هزینه های سربار

هزینه های سربار شامل هزینه های ایجاد شده و یا مربوط به هر مرکز فعالیت می باشد که در گروه هزینه های دستمزد، نیروی انسانی و مواد مصرفی قرار نمی گیرد.این هزینه ها از نظر مقدار معمولا ارتباطی با حجم عملیات ندارند. مانند هزینه آب مصرفی و یا هزینه پذیرایی در یک مرکز فعالیت خاص.

گام ششم نسبت دادن هزینه های هر مرکز فعالیت به مراکز هزینه نهایی

 در سیستم بیمارستانی،علاوه بر بخشهای عملیاتی که بطور مستقیم درگیر ارائه خدمات به بیماران می باشند یکسری بخشهای جانبی نیز برای سرویس دادن به بخشهای عملیاتی ایجاد می گردند، به همین دلیل هزینه های مربوط به این مراکز فعالیت باید به بخشهای عملیاتی  تخصیص داده شود. بنابراین هزینه ها از نظر منشاء ایجاد نیز به دو گروه تقسیم می شوند که عبارتند از:1 - هزینه هایی که در داخل هر مرکز فعالیت ایجاد می شوند و 2-هزینه های که از سایر مراکز فعالیت به هر مرکز تخصیص می یابد. برای مشخص کردن  این هزینه ها، در مرحله اول باید تمامی هزینه های مربوط به هر بخش(مستقیم و غیر مستقیم) شناسایی شود و سپس بر اساس مبنا استفاده سایر بخشها از خدمات هر

باید تمامی هزینه های مربوط به هر بخش(مستقیم و غیر مستقیم) شناسایی شود و سپس بر اساس مبنا استفاده سایر بخشها از خدمات هر بخش، این هزینه ها را بخشهای گیرنده خدمت تسهیم کرد. با توجه به اینکه در عمل یک ارتباط متقابل بین قسمتهای مختلف بیمارستان در ارائه خدمت به یکدیگر وجود دارد، این ارتباط در تسهیم هزینه ها نیز باید در نظر گرفته شود.

برای تسهیم هزینه ها در مراکز فعالیتی که خود شامل چندین مرکز فعالیت داخلی می باشند، در دو مرحله می توان عملیات تسهیم را انجام داد. در مرحله اول باید هزینه های مشترک ایجاد شده را بر اساس یک مبنای منطقی به مراکز فعالیت داخلی تخصیص داد و سپس هزینه های مراکز فعالیت داخلی را به دوایر گیرنده خدمت تسهیم کرد. به عنوان مثال در واحد انبار یکسری فعالیتهای مشترک مانند اداره کردن وکنترل کارها، عملیات دفتری، تخلیه بار و...بصورت مشترک در بین چند انبار انجام می شود که هزینه این فعالیتها، قابل تخصیص به یک مرکز فعالیت خاص نمی باشد، بلکه خدمات آنها مربوط به کل مراکز فعالیت است. برای این منظور لازم است که ابتدا هزینه های داخلی این مرکز فعالیت تسهیم شود، سپس هزینه های هر مرکز فعالیت بر اساس ماتریس تسهیم هزینه ها به مراکز دریافت کننده خدمت تخصیص یابد.

گام هفتم محاسبه بهای تمام شده بر حسب هر خروجی

پس از مشخص شدن هزینه های مربوط به مراکز فعالیت نهایی یا مراکزی که دارای خروجی می باشند، برای محاسبه بهای تمام شده مربوط به هر خروجی، کل هزینه های تخصیص یافته به هر مرکز فعالیت را بر تعداد خروجیهای تعریف شده برای هر مرکز فعالیت تقسیم شده واز این طریق بهای تمام شده بر حسب هر خروجی به دست می آید.

 8-مراحل انجام شده برای محاسبه بهای تمام شده در محل مورد مطالعه

    گام اول تفکیک و تعیین مراکز فعالیت

    1-مراکز فعالیت عملیاتی

    2-مراکز فعالیت تشخیصی

    3-مراکز فعالیت پشتیبانی واداری

مراکز فعالیت بیمارستانی

تعداد صفحات:140

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

 

دانلود مقاله حمام های صخره ای آذربایجان شرقی

دانلود مقاله حمام های صخره ای آذربایجان شرقی

 

مقدمه

دادمداری مهم ترین عامل اقتصاد بخش عظیمی از روستاهای آذربایجان است. دامداران در پی دامهایشان برای یافتن چراگاه های مناسب تابستان ها به ییلاق (مناطق سردسیری و کوهپایه ای) و رسمتان ها به قشلاق (مناطق پست و گرم استان) کوچ می نمایند. از رمان های بسیار دور تعدادی از دامداران که توانسته اند مازاد خوراک دامهایشان را که از دامنه هایشان سرسبز کوهستان های سهند وسبلان تهیه می کردند، برای ماه های سرد زمستان ذخیره نمایند. یکجانشین شده اند. روی کوه ها و دامنه های اطراف آتشفشان سهند و سبلان را لایه ضخیمی از توف آتشفنشانی به شکل هرم (کله قندی) پوشانیده است. این توده ها دارای انسجام کافی بوده و برای کندن و خالی کردن نیز مناسب می باشد. دامداران از قدیم الایام داخل این توده ها را به عنوان طویله، اصطبل و انباری کنده و خالی کرده اند تا در زمستان ها بتوانند دامهایشان را از سرمای گزنده محفوظ دارند، همچنین اتاق های مسکونی خود و خانواده شان را نیز در جوار همان طویله ها و اصطبل ها کنده اند که در زمستان ها با نفس دام هایشان گرم می شود. خوراک و پوشام این مردمان از دام ها تأمین می شده و مازاد تولیدشان برای تهیه دیگر مایحتاج زندگی، که در منطقه قادر به تهیه آن نبوده اند، به شهرها صادر می شده است. آنان برای تهیه و تأمین مسکن، نیازی به مصالح ساختمانی نداشته زیر با شناخت طبیعت آنچه را که می خواسته اند از آن گرفته اند.

در این وجیزه سعی شده چند نمونه از حمام های صخره ای، که در نهایت سادگی و با کارایی کامل و با استفاده از امکانات طبیعی ساخته شده اند، معرفی گردد. در طرح اولیه این حما  ها برای بنیان حمام از کران های طبیعی، برای تأمین آب از چشمه و برای سوخت از بوته های خار و گون استفاده شده است.

معماری صخره ای در آذربایجان

«از دهانه های آتشفاشن سهند و سبلان طی هزاران سال گدازه و مواد مذاب به بیرون جهیده و بر یو هم انباشته شده است، به تدریج در طی هزاران سال بر روی این گدازه ها پوسته ای از سنگ توف با مقاومت های مختلف به وجود آمده است، لایه های نرم این پوسته در طی سالیان، به وسیله برف و باران شسته شده و لایه های سخت تر به صورت کران به اشکال مختلف به وجود آمده است («کندوان» بررسی های تاریخی، سال دوازدهم، ص 187). ترکیب و دانه بندی این کران ها به نوعی است که به سهولت می توان داخل آن را با گلنگ های حفر قنات و چاه مطابق عملکرد مورد نیاز خالی کرد. شکل کران ها در چگونگی حفر فضاهای مورد نیاز تأثیر دارد. در روستای قدیمی حیله ور، که احتمالاً تا دوره مغول مورد استفاده قرار می گرفته، همچنین در روستای سپور در بناب و روستاهای صخره ای (متروکه) در منطقه ارسباران و اردبیل بناها عموماً در یک سطح کنده شده و یک طبقه است ولی در روستاهای کندوان و چراغیل که کران های آن به شکل کله قندی و به ارتقاع بعضاً بیش از 20 متر می باشد. دلایل مختلف از جمله شب روستا و دسترسی از جهات مختلف باعث گردیده که بناها عمدتاً دو طبقه و بعضاً سه تا چهار طبقه ساخته شوند.

حجم فضاهای کنده شده و ارتفاع ان مطابق با شرایط انسانی است و از حفر فضاهای مرتفع و فاقد اشل انسانی پرهیز شده است. فضاهای زندگی عمدتاً به شکل مربع و یا مستطیل نزدیک به دایره یا بیضی است، در مرکز اماکنی مانند مساجد، که به فضاهای عریض تری نیاز بود، ستون یا ستون هایی می ساختند.

در داخل دیواره ها حفره هایی به صورت رف و طاقچه برای نگهداری وسایل مورد نیاز ساکنان تعبیه شده است. شکل پلان ها به علت حفر در دل حوه فاقد گوشه های تخت و تیز می باشد و خطوط پلان منحی و ملایم است.

کران ها به علت فشردگی دانه های تشکیل دهنده و شیب مناسب در مقابل برف و باران مقاومت بالایی دارند، همچنین به علت ضخامت جداره ها و عایق بودن توف هخای تشکیل دهنده در زمستان گرم و در تابستان خنک می باشند.

حمام های صخره ای

حمام های صخره ای ضمن کاری مناسب و مورد انتظار در نهایت سادگی حفر شده است. محل حمام از نظام سنتی محله ای که شامل مسجد، میدان، چشمه (قنات و غیره است پیروی می کند. این حمام ها نیز دارای عناصر اصلی تشکیل دهنده حمام ها؛ یعنی هشتی، سربینه، میاندر، گرم خانه، چشمه آب سرد، خزینه و تون است.

محل قرارگیری

حمام های بررسی شده در حاشیه رودخانه و مشرف به آن ساخته شده اند. در محل قرارگیری حمام، محوطه باز و مسطحی وجود دارد که معمولاً ورودی حمام رو به این محوطه باز و مسطح می باشد. در روستاهای کندوان و عنصر و در یکی از اضلاع این محوطه مسجد واقع شده، ولی در روستای کردآباد به دلیل اینکه حمام خارج از روستا قرار گرفته است در کنار این محوطه مسجد وجود ندارد.

مکان حمام ها طوری انتخاب شده است که بتوان به آسانی به آب دسترسی پیدا کرد. به غیر از حمام روستای کردآباد که آب آن از طریق چشمه ای خودجوش از دل کوه، تأمین می گردد، در سایر حمام ها آب مصرفی حمام از رودخانه تأمین می شود.

تحلیل فضاها

فضاهای تشکیل دهنده حمام های مورد مطالعه دارای نظام مشترکی هستند. هرچند به لحاظ مساحت و جمعیت روستا، فضاها ابعاد متفاوتی به خود می گیرند، شکل و محل فضاها در تمامی آنها یکسان است که در ادامه به آنها اشاره می شود :

ورودی

حمام ها فاقد سر در یا پیش خوان ووردی تعریف شده در محل احداث خود هستند ولی در ابتدای ورود، دارای راهروی باریک و درازی می باشند. (منظور از راهروری ورودی، فضایی است که ما بین درگاه ورود به حمام تا درگاه به سر بینه وجود دارد). محل قرارگیری حمام در محیط طبیعی و محل شکل گیری، تأثیر ثمستقیمی در نوع این ورودی داشته است به طوری که این راهرو گاه دارای مسیری طولانی و در مواردی در حد یک فیلتر کوچک عمل می کند، این تفاوت از چگونگی شکل کوه نشأت می گیرد. در روستای عنصرود به دلیل اینکه کوه های اطراف شیب تندی ندارند و با یک شیب بسیار ملایم شکل گرفته اند، برای رسیدن به حجم حمام باید یک مسیر حرکتی باریک و دراز را طی کرد؛ در حالی که در حمام کردآباد به دلیل شیب تند و صخره مانندی که کوه دارد این فضا در حد یک فیلتر کوچک ورودی است و بیشتر شبیه یک هشتی ورودی است تا راهروی باریک و دراز. این سیستم زمانی است که ما بخواهیم حمام را در داخل کوه ایجاد کنیم، اما اگر شیب، ابعاد، اندازه و نوع دانه بندی کوه این امکان را سلب کند تنها قسمت هایی که امکان احداث داشته، در دل کوه ایجاد گردیده است و در مواردی که محیط اجازه چنین کاری را نداده بخش های مورد نیاز دیگر را با مصالح الحاقی به وجود آورده اند. در روستای کندوان حمام در دامنه کوهی با شیب کم قرار دارد و این موقعیت باعث شده که بخشی از حمام بیرون از کوه و بخشی از آن در دل کوه ساخته شود، ورودی این حمام بر عکس سایر حمام ها با مصلح سنگی و طاق آجری است و برای رسیدن به کف حمام تعدادی پله تعبیه شده است. ولی در حمام های عنصرود و کردآباد کف بیرونی با کف داخل حمام اختلاف سطح چندانی ندارد، در کندوان کف بیرون با کف اختلاف سطحی در حدود 2 متر دارد و کف حمام پایین تر است.

سربینه

بعد از ورودی به وسیله یک درگاه جدا کننده فضای سربینه واقع گردیده است، این فضا دارای هندسه مشخص و منظمی نیست؛ در کندوان تا حدودی شبیه هشت ضلعی است ولی در حمام های عنصرودآباد و کردآباد این فضا به شکل مسنطیل است. در اطراف این قسمت تورفتگی هایی ایجاد شده است که از آنها به عنوان محلی برای تعویض لباس استفاده می شد پوشش این فضا گنبدی سنگی، کنده شده از کوه می باشد.

گرم خانه

وضع موجود حمام ها به گونه ای است که بلافاصله بعد از سربینه وارد گرم خانه می شویم و ما بین این دو فضا مفصل ارتباطی یا فیلتر ورودی وجود ندارد، اما در گذشته ما بین گرم خانه و سربینه میاندر واقع بود که با یک چرخش و بعد از طی مسیری این دو فضا، به همدیگر متصل می گرددی. در همه حمام هیای بررسی شده بدون استثنا این مسیر را مسدود و ورودی دیگری ایجاد کرده اند. و برای فضای میاندر کاربردی جدید ر نظر گرفته اند. گرم خانه نسبت به سایر فضاها حالت بسته تری دارد و کوچک تر از سربینه می­باشد. در دیواره های کناری آن منبع آب سرد و آب گرم وجود دارد. در صورتی که تا قبل از توسعه های چند دهه اخیر منبع آب گرم در حال حاضر متصل به حمام است به عنوان خزینه حمام محسوب می گردید، اما بعد از به وجود آمدن سیستم دوش در حمام ها بالحاق یک بخش جداگانه خزینه را از حمام ها حذف کرده و از محل خزینه به عنوان انبار آب گرم استفاده می کنند؛ به غیر از  حمام عنصرود که پلان منتظمی دراین بخش ندارد در موارد دیگر شکل این بخش تا حدودی شبیه هشت ضعلی است.

محل دوش ها

منتظم ترین قسمت حمام ها بخش الحاقی دوش ها است. این قسمت در عین حال جدیدترین بخش نیز محسوب می گردد که بعد از مبدل شدن سیستم سنتی به سیستم دوش در چند ساله اخیر به حمام ها الحاق گردیده و در همه حمام های بررسی شده دارای ویژگی های یکسان است. این بخ دارای پلان مستطیل شکل است که با استفاده از دیوار سنگی و تاق آجری احداث گردیده است. سطح این قسمت نسبت به سایر قسمت های حمام ایین تر است که علت این اختلاف سطح، هدایت آب مورد نیاز دوشها است.

مصالح

مصالح مورد استفاده در حمام ها شامل سه دسته هستند :

1- خود کوه یا صخره که بخشی از حمام از تراشیدن و کندن درون آن به وجود آمده است و دیواره هایی که با استفاده از سنگ لاشه و قلوه سنگ ساخته شده اند؛ این دیواره ها در بخش های بیرون از کوه احداث شده اند.

2- مصالح آجری که اخیراً و بعد از آمدن سیستم دوش به حمام ها مورد استفاده قرار گرفته است. تمامی تاق های موجود در محل دوش ها با استفاده از آجر و ملات گچ می باشد که روی آن را با اندودی از سیمان پوشانده اند.

3- کف سازی فعلی حمام ها با استفاده از موازییک بوده ولی قبل از موزاییک کف سازی داخل حمام در بخش هایی که صخره سنگ وجود نداشت سنگ فرش بوده است.

 

تعداد صفحات:42

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول پراکنده شده باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

دانلود مقاله میراث فرهنگی و نقش آن در جذب توریست

دانلود مقاله میراث فرهنگی و نقش آن در جذب توریست

 

چکیده تحقیق:

در این تحقیق سعی شده که به یکی از راههای افزایش درآمد کشور که پیمان صنعت گردشگری می باشد پرداخته شود این مسأله مورد تحقی و بررسی قرار گیرد.

همچنین سعی شده به گونه ای راههایی مناسب در جهت جذب گردشگر و مشکلات و موانعی که بر سر راه آن وجود دارد مورد بررسی قرار گیرد و با ارائه راهکارهای مناسب قدمی در جهت رفع موانع موجود برداریم. اما این را نیز باید بدانیم که اینگونه مشکلات با حرف و صحبت حل نمی شود و باید به آن جامه عمل بپوشانیم.

همچنین سعی شده است با آوردن پرسشنامه و گرفتن یکسری آمار و ارقام نظر است مردم را نیز مورد بررسی قرار داه ایم. باشد که انشاءا… با انجام این تحقیق توانسته باشیم مشکلات و موانع و راه حل های آن را به درستی بیان نموده باشیم.

فصل اول

کلیات تحقیق

موضوع تحقیق:

میراث فرهنگی و نقش آن در جذب توریست

تعریف موضوع:

 همانگونه که می دانیم آثار باستانی و میراث فرهنگی یک کشور بیان کننده و فرهنگ هویت یک ملت می باشد و فرهنگ نیز به عنوان پدیده ای پویا، از اساسی ترین جنبه های حیات اجتماعی هر جامعه می باشد. در حقیقت همانگونه که افراد شخصیت و هویت خاص خود را دارند چنانچه جامعه را موجودی حقیقی بنگاریم و نه اعتباری، فرهنگ، شخصیت و هویت جامعه را معرفی و مشخص می نماید پس بررسی شیوه های زندگی و چگونگی چهره بی تاریخی مردمی که هزارها سال است در عرصه معینی از زمین به سر می برند و یکی از با نام و نشان ترین و پایدارترین فرهنگهای جهانی را به خود اختصاصش داده اند کار ساده ای نیست.

بدین قرار هر قدر که بداهتاً نام ایران مشخص از نام و خصوصیات ممتاز عناصر انسانی مغالی باشد که در زمانهائی بین سه تا چهار برار سال بیش بدین مملکت پای نهاده اند مسلم است که ساکنان کنونی کشور بدون استثناء از میراثهای مشترک همه مردمی برخوردارند که از کهن ترین روزگاران تا حال در آن به سر برده اند و آثار ماندنی بیشماری در عرصه های مختلف حیات فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، نظامی، و…. بر جای نماده اند.[1]

فرضیه های تحقیق:

• آیا رابطه معناداری بین ضعف توریست و اشتغال وجود دارد؟

• آیا رابطه معناداری بین آثار باستانی و جذب توریست وجود دارد؟

• آیا ربطه معناداری بین فرهنگ یک ملت و جذب توریست وجود دارد؟

• آیا رابطه معناداری بین تاریخ و فرهنگ یک جامعه وجود دارد؟

ضرورت تحقیق:

از چند جهت ارائه این تحقیق لازم است:

• از جمله ضروریات امر را اینگونه می توانیم بیان کنیم که فرهنگ هر کشور ریشه در آثار باستانی و ارزشهای فرهنگی آن دارد.

• بتوانیم با ارائه این تحقیق مشکلات موجود بر سر راه جذب توریست را بررسی نمائیم.

• در صورت شناخت مشکلات راه حلی برای آنان پیدا کنیم.

• چون کشور ما سابقه ای چند بزار ساله دارد و برای آثار باستانی متعددی می باشد پس به مراتب جذب توریست باید افزایش یافته باشد نه کاهش.

هدف تحقیق:

کارها را انگیزه ها پیش می برند و انگیزه نگارنده از این تحقیق نیز یک نگرانی و راهکارهای مناسب جهت استفاده بهینه از میراث فرهنگی می باشد. نگرانیها  غالباً پیامتد تجربه های تلخ است. با دریغ باید گفت که در نیم قرن اخیر بسیاری از جلوه های هستی فرهنگی از یکسو آماج بدسگالیهای بیگانگان و از دیگر سو، دستخوش برخی ندانم کاریهای خود باختگان و بی خردان بوده است. در این رهگذر بسیاری از آثار و پدیده های زندگی پیشینیان ما که می توانست مایه سرفرازی امروزیان باشد از میان رفت. این آثارکه امروزه می توانست در جذب توریست نقشی مهم داشته باشد متأسفانه از میان رفته است و همانطور که می دانیم یکی از راههای نگهداشت هویت فرهنگی مردمان و سرزمینها، شناساندن ارزشهای آن است و کشور ما با سابقه چند بزار ساله و آثار فرهنگی متعدد می تواند سیاهان و جهانگردان را به سمت خود جلب و جذب نماید تا علاوه بر منافع اقتصادی، هویت فرهنگ و ارزشهای فرهنگی را نمایان کند.

مشکلات و محدودیت ها:

کار تحقیق ناشناخته هاست بدیهی است که در این وادی مسائل و مشکلات عدیده ای نهفته است کار محقق نیز در واقع غلبه بر مشکلات و تنگناهای موجود است تا اینکه سرانجام ناشناخته و یا سوال مطروحه به پاسخی کارآمد و مفید منجر شود. در این تحقیق، با توجه به ماهیت و اهداف والای آن، مشکلات نسبتاً زیادی وجود داشت که برخی از آنها به شرح زیر می باشد:

• کمبود شدید منابع اطلاعاتی مکتوب و نتایج تحقیقات مرتبط قبلی

• تنگناهای زمانی و مالی که امکان توسعه جامعه مورد و بررسی و ورود به عمق بیشتر خصایص مورد اندازه گیری را مانع می گردید.

• کمبود وقت نیز عادل دیگری در این رابطه بود.

واژه ها و اصطلاحات این تحقیق:

میراث فرهنگی: آثار بجامانده از پیشینیان که نشانه فرهنگ، اصالت و هویت چند بزار ساله ماست.

توریست: سیاحان و جهانگردانی که از دیگر کشورها جهت آشنائی با میراث فرهنگی و آثار باستانی کشور دیگر به آن کشور می روند.

فرهنگ: ادب و تربیت، دانش، علم و معرفت و مجموعه آداب و رسوم

فصل دوم

ادبیات تحقیق

تاریخچه موضوع:

بررسی شیوه های زندگی و چگونگی چهره های تاریخی مردمی که هزارها سال است در عرصه معینی از زمین به سر می برند و یکی از با نام و نشان ترین و پایدارترین فرهنگ های جهانی را به خود اختصاص داده اند کار ساده ای نیست. به ویژه که اگر چنین مردمی در درازای عمر پرزحمت شود مخاطره های بسیاری را از سر گذرانیده باشند و محیط موصوف و مسکن مألوف آنان نیز در عمر هیچ شکی از دستبرد هجوم های مکرر خارجیان و اغتشاش های کوچک و بزرگ داخلی برکنار نمانده باشد.

بدین قرار هر قدر که بداهتاً نام ایران مشتق از نام و خصوصیات ممتاز عناصر انسانی فعالی باشد که در زمانهائی بین سه تا چهار بزار سال پیش بدین مملکت پای نهاده اند مسلم است که ساکنان کنونی کشور بدون استثناء از میراثهای مشترک همه مردمی برخوردارند که از کهن ترین روزگاران تا حال در آن به سر برده اند و آثار ماندنی بیشماری در عرصه های مختلف حیات فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، اجتماعی و… بر جای نهاده اند.[2]

ایران چگونه پدید آمد؟

مقصود از ایران، حتی در مفهوم فلات و نجد، گسترده و میدان جغرافیائی خاصی نیست که فرهنگ ایرانی در آن رواج دارد، چه این خود میدانی همواره گسترده بوده است بلکه کلیت یکپارچه ای است که در هر دو سایه نهاد سیاسی مسلط متبعث از آن که همان نهاد دولت باشد قرار گرفته است. بدین سان و بنا به تعریف فلسفی و جامعه شناختی ملت ایران به عنوان کلی یکپارچه همواره با بعد مکمل خود یعنی دولت ایرانی که مشترکاً در شرایط تاریخی خاصی پدید آمده اند بر روی هم ایران را پدید آورده اند و همراه با جغرافیای تاریخی مربوط کشور ایران را ایجاد کرده اند.

بزاره ها پیش از آنکه ملتی و دولتی و کشوری به نام ایران وجود داشته باشد، تیره ها و قبیله های بسیاری که دارای زبان و فرهنگ ایران بودند را در بر می گرفت.

نام ایران:

با آنکه علی الظاهر لفظ ایران از نام آخرین اقوامی که برای سکونت دائم به این کشور آمده اند استقاق یافته، تفحصی مختصری در تحول لغوی آن بی فایده نمی نماید. قدیمی ترین نشانه ای که از نام سرزمین آریائی ها باقی مانده در اوستاست که اسامی شانزده کشور مسکن اقوام مزبور را بیان می کند که به تعدادی از آنها اشاره ای داریم:

• آیران وراج ت ملکت اریانها 2- باخذی= باختر 3- وهژگان = گرگان 4- رگ= ری5- سخر یا چخر = شاهرود

صرف نظر از اطلاق نام « ایران و بیج» یا « ایران ویژه» بر منطقه ای از سرزمینهای مسکونی این اقوام، آنچه از تفضیل زندگی آنها بر می آید این است که ایرانیان نواحی شرق فلات که سرزمین مشترک خویش را ترک گفته بودند بعدها با شوق و حسرت از آن یاد می کردند و محل تجمع اولیه اقوام آریائی را در صفحات مختلفی چون آسیای مرکزی، ترکمنستان، شمال قفقازیه، شبه جزیره کریحه، اروپای شمالی و برخی دیگر از نواحی نیمکرده شمالی دانسته اند.

اشارت دیگری که در بایست است، این است که سرزمین ایران در خلال هزاره های متمادی نام و هویت تاریخی خود را حفظ کرده علی رغم همه پیشامدهای سوء و حوادث ناموافق، کماکان به صورتی واحد، زنده و مستقل و بر سر پا باقی مانده است.[3]

فرهنگ:

فرهنگ یک قوم یا ملت، به مثابه شخصیت یک فرد، بیانگر هویت جامعه و تعیین کننده نحوه احساس، اندیشه و رفتار اعضای جامعه است. در واقع فرهنگ تجلی ارزشی و بیانگر کیفیت زندگی اجتماعی مردم یک جامعه محسوب شده و از این رو عنایت به آن از اهمیت بسزائی برخوردار است. در این زمینه، امام خمینی در مورد جایگاه و نقش فرهنگ می فرمایند:

« بی شک بالاترین عنصری که در موجودیت هر جامعه دخالت اساسی دارد، فرهنگ آن جامعه است. اساساً فرهنگ هر جامعه، هویت و موجودیت آن جامعه را تشکیل می دهد و با انحراف فرهنگ، هر چند جامعه در بعدهای اقتصادی، سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند و قوی باشد ولی پوچ، پوک و میان تهی است. اگر فرهنگ جامعه ای وابسته و متأثر از فرهنگ مخالف باشد، ناچار دیگر ابعاد آن جامعه، به جانب مخالف گرایش پیدا می کند و بالاخره در آن مستهلک می شود و موجودیت خود را در تمام ابعاد از دست می دهد.» در دنیای امروز مطرح شدن و پرداختن به مسائلی نظیر اشاعه فرهنگی، تمام فرهنگی، تأخر فرهنگی و تجدد فرهنگی، فرهنگ دینی، پویائی فرهنگی و هدایت و مدیریت امور فرهنگی و نظایر آن به ایجاد یا توسعه سازمان ها و مراکز مختلفی منجر شده که بر اساس اهداف و وظایف خویش، به بحث و بررسی، هدایت  برنامه ریزی و سیاستگذاری درباره این مهم می پردازند.[4]

 

تعداد صفحات:44

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول پراکنده شده باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

دانلود پکیج پایان نامه ها و مقالات رشته الهیات و فلسفه

دانلود پکیج رشته الهیات و فلسفه

 

 

دیگر نگران نباشید!؟ 

 

 

این پکیج شامل بیش از 120 مقاله و پایان نامه کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته الهیات و فلسفه    میباشد 

 

با این پکیج شما منبع خوبی برای مقاله و پایان نامه خود دارید

 

 

 

نمونه ای از مقالات و پایان نامه ها:

 

پایان نامه ارشد باورهای فطری ازدیدگاه فلاسفه ومتکلمین اسلامی126ص

پایان نامه ارشد نظریه صدق منطق دانان مسلمان  160 ص

پایان نامه ارشد روانشناسی دین 200 ص

پایان نامه ارشد ماهیت محاربه در فقه مذاهب خمسه   270 ص

پایان نامه ارشد مبانی و مستندات قرآنی و روائی نظام فلسفی سهروردی (شیخ اشراق) 180 ص

پایان نامه ارشد بررسی تطبیقی احکام زندان و زندانی در حقوق و مذاهب اسلامی209ص

پایان نامه ارشد اجاره،سرقفلی وحق کسب وپیشه و تجارت در حقوق موضوعه ایران وفقه اسلامی 288 ص

پایان نامه ارشد بررسی روش تفسیری احسن الحدیث148ص

پایان نامه ارشد راههای اثبات هلال در فقه مذاهب خمسه با تکیه بر نجوم جدید 203 ص

پایان نامه کارشناسی بررسی آیات وارده در شأ ن حضرت امیر( ع)136ص

پایان نامه کارشناسی اهداف بعثت پیامبران و پیامبر اکرم 96 ص

پایان نامه کارشناسی حج از دیدگاه قرآن163ص

پایان نامه کارشناسی زندگی نامه پیامبر قبل و بعد از بعثت 157 ص

پایان نامه کارشناسی سیری در زندگی عبادی سیاسی امام سجاد (عَلیهِ السّلام) 157 ص

پایان نامه کارشناسی جایگاه خانواده در اسلام 140 ص

پایان نامه کارشناسی سیر وسیاحت از منظر قرآن کریم145ص

پایان نامه کارشناسی امانت های الهی در قرآن233ص

مقاله بررسی آداب و احکام ازدواج در دین های مزدایی و مسیحیت و اسلام275ص

مقاله  بررسی برخی آراء مفسرین شیعه و سنی در مورد سوره مبارکه غاشیه150ص

مقاله درباره معجزه (اعجاز)145ص

مقاله  ولادت پرشکوه فاطمه(س)‏ 97 ص

مقاله تعطیل یا اجرای حدود در زمان غیبت امام معصوم(ع)100ص

مقاله چگونه می توانم دانش آموزان یک آموزشگاه در مقطع ابتدائی را به خواندن نماز علاقه مند نمایم ؟79ص

مقاله ارزیابی فرهنگ نماز و اثرات دنیوی و اخروی آن بر افراد130ص

مقاله بیع با ثمن شناور از دیدگاه فقه68ص

مقاله بررسی بیوگرافی خاندان ابی وقاص و نقش آنها در تاریخ اسلام153ص

مقاله بهداشت جسم انسان در قرآن 129 ص

مقاله حق و صدق 160 ص

مقاله فطری بودن فطرت105ص

مقاله عملکرد مثبت مبلغ در اعزام روحانیون بوسیلة عقیدتی سیاسی ناجا جهت تبلیغ دین55ص

مقاله قاعده مایضمن85ص

مقاله مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه آیت الله خمینی(ره)85ص

مقاله نظریات فلسفی ارسطو 120 ص

مقاله همزیستى فقهى مذاهب و ادیان قاعده الزام و قاعده التزام46ص

.

.

.

.

.

تمامی فایل ها word(doc) بوده و قابل ویرایش و شما میتوانید همه آنها را در یک فایل zip دانلود کنید.

دانلود پکیج پایان نامه ها و مقالات رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی

دانلود پکیج رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی

 

 

دیگر نگران نباشید!؟ 

 

 

این پکیج شامل بیش از 250 مقاله و پایان نامه کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی میباشد 

 

 

 

با این پکیج شما منبع خوبی برای مقاله و پایان نامه خود دارید

 

 

 

نمونه ای از مقالات و پایان نامه ها:

 

پایان نامه ارشد بررسی عوامل مؤثر در کسب مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در شهر اصفهان112ص

پایان نامه ارشد بررسی و نقش فرآیند ارتباطات در عملکرد مدیران سازمان ملی جوانان و نهادهای تابعه شهر تهران 170ص

پایان نامه ارشد رابطه سبک اسناد با پیشرفت تحصیلی در دختران و پسران سال سوم دبیرستان108ص

پایان نامه ارشد بررسی رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی با میزان موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان شهری و روستایی97ص

پایان نامه ارشد بررسی رابطه سبک رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران  140 ص

پایان نامه ارشد بررسی مقایسه ای ویژگی های خانوادگی زنان روسپی و زنان غیرروسپی212ص

پایان نامه ارشد تأثیر کلاس های آموزشی دوران بارداری بر افسردگی پس از زایمان زنان ساکن تهران116ص

پایان نامه  ارشد  تأثیر مشاوره گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر سازگاری دانش آموزان86ص

پایان نامه ارشد بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی مناطق روستایی   135 ص

پایان نامه ارشد بررسی تأثیر فعالیت های عمرانی ، اقتصادی ادارة جهاد کشاورزی شهرستان کرج بر روند مهاجرت روستائیان بخش اشتهارد185ص

پایان نامه ارشد مونوگرافی ایل بختیار (بررسی ساختار فرهنگی- اجتماعی)166ص

پایان نامه کارشناسی بررسی رابطة تحقیق و پژوهش و افزایش انگیزه و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه پیام نور سبزوار  100 ص

پایان نامه کارشناسی بررسی رابطه استفاده بیش از حد از بازی های رایانه ای در افت تحصیلی دانش آموزان 80ص

پایان نامه کارشناسی بررسی رابطه دینداری با طلاق بین زنان 128 ص

پایان نامه کارشناسی بررسی مسائل و مشکلات روانی – اجتماعی نوجوانان تحت سرپرستی بهزیست  115 ص

پایان نامه کارشناسی بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی پیرامون عوامل موثر در ازدواج 82 ص

پایان نامه کارشناسی بررسی و مقایسه میزان هیجان خواهی در پسران و دختران نابینا و معلول حرکتی در گروه سنی 18-15 سال 160 ص

پایان نامه کارشناسی اثر شاخصهای آموزشی و تکنولوژی آموزشی برکارایی نیروی انسانی182ص

پایان نامه کارشناسی بررسی ویژگی های شخصیتی مجرمان براساس نوع جرم135ص

پایان نامه کارشناسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر موفقیت تحصیلی دانشجویان87ص

پایان نامه کارشناسی اختلال شخصیت ضد اجتماعی میان نوجوانان دارای والد و بدون والد150ص

پایان نامه کارشناسی بررسی و شناخت عوامل مؤثر در گرایش نوجوانان به فرهنگ بیگانه بین دانش آموزان دختر و پسر دوره دبیرستان88ص

پایان نامه کارشناسی مونوگرافی روستای حصاربن94ص

مقاله ریشه های بد حجابی223ص

مقاله اثربخشی درمان بر اساس رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر کاهش باورهای غیرمنطقی زنان متأهل 118 ص

مقاله آشنایی با دانش آموزان استثنایی 135 ص

مقاله افزایش رضایت زناشویی زنان خوابگاههای دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی 126 ص

مقاله افسردگی درزنان 50 ص

مقاله آگاهی مدیران آموزش و پرورش و موفقیت آنها 105 ص

مقاله بررسی ارتباط ویژگیهای شخصی باتعهد سازمانی  کارکنان دانشگاه تربیت معلم سبزوار 105ص

مقاله بررسی اضطراب و افسردگی در بین معلمان مدارس  177 ص

مقاله عوامل مختلف تأثیرگذار در اشتغال زنان82ص

مقاله پژوهش جامعه‌شناختى و روش‌هاى تخصصى آن25ص

مقاله بیکاری و ایجاد فرصت‌های شغلی در صنوف 64 ص

مقاله بررسی مقایسه میزان عزت نفس افراد عادی و افراد دارای  هراس اجتماعی 50ص

مقاله درباره ترور 33ص

مقاله بررسی نظرات کارشناسان ذیربط با اعتیاد در مورد نقش نظام مدیریت اطلاعات به هروئین در پیشگیری و درمان آن 45ص

مقاله بررسی رژیم درمانی و تغذیه‌ی مناسب در کنترل بیماری اسکیزوفرنی102ص

مقاله بررسی  مراسم ازدواج سنتی در استان آذربایجان شرقی و در میان ترکمن ها25ص

مقاله بررسی آداب و احکام ازدواج در دین های مزدایی و مسیحیت و اسلام225ص

مقاله بررسی بین میزان افسردگی امدادگران مرد هلال احمر با سابقه فعالیت امدادی آنها 100ص

مقاله بررسی تاثیر اضطراب در یادگیری دانش آموزان تیزهوش و عادی 73 ص

مقاله بررسی تاثیر پدر  و مادر بر خلق خوی کودکان  که  در م نزل هستند و کودکان مهد کودک 89 ص

.

.

.

.

 

تمامی فایل ها word(doc) بوده و قابل ویرایش و شما میتوانید همه آنها را در دو فایل zip دانلود کنید.

دانلود پایان نامه کارشناسی بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران

دانلود مقاله کارشناسی بررسی ارتباط میان رضایت زناشویی و هوش همسران

 

فهرست جدولها

عنوان ........................................................................................................................  صفحه

جدول 1-1- تفسیر کیفی معادلهای هوشبر آزمون ماتریسهای پیشرو.............................................. 7

جدول 1-4- یافته‎های توصیفی نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان ........................................... 123

جدول 2-4 - یافته‎های توصیفی نمرات رضایت زناشویی وهوش زنان.............................................. 123

جدول 3-4- یافته‎های توصیفی نمرات رضایت زناشویی مردان وزنان ............................................. 124

جدول 4-4- یافته‎های توصیفی نمرات هوش مردان وزنان ................................................................. 125

جدول 5-4- ضریب همبستگی بین رضایت زناشویی وهوش مردان................................................. 126 جدول 6-4- ضریب همبستگی بین رضایت زناشویی وهوش زنان ................................................... 127

جدول 7-4- نتایج آزمون  tمستقل برای رضایت زناشویی مردان وزنان ........................................ 128

جدول 8-4- نتایج آزمون t مستقل برای هوش مردان وزنان  ............................................................ 128

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان ........................................................................................................................ صفحه

نمودار 1-4......................................................................................................................................................... 124       میانگین نمرات رضایت زناشویی وهوش مردان وزنان

نمودار 2-4......................................................................................................................................................... 125      میانگین نمرات رضایت زناشویی مردان وزنان

نمودار 3-4......................................................................................................................................................... 126      میانگین نمرات هوش مردان وزنان

فهرست مطالب

عنوان ........................................................................................................................ صفحه

چکیده

مقدمه................................................................................................................................................................... 1

 

فصل اول :گستره علمی موضوع پژوهش

1- موضوع پژوهش........................................................................................................................................... 4

2- هدفهای پژوهش ........................................................................................................................................ 4

3- امکان بررسی موضوع پژوهش واهمیت آن ........................................................................................ 5

4- سؤالهای پژوهش ....................................................................................................................................... 5

5- فرضیه‎های پژوهش.................................................................................................................................... 6

6- متغیرها وتعریف عملیاتی آنها................................................................................................................. 6

خلاصه................................................................................................................................................................. 8

 

فصل دوم:ادبیات وپیشینه تحقیق

تعریف رضایت................................................................................................................................................ 10

تعریف رضایتمندی زناشویی.......................................................................................................................... 11

ازدواج ............................................................................................................................................................... 12

تعریف ازدواج .................................................................................................................................................... 12

فوائد ازدواج........................................................................................................................................................ 13

ازدواج دختر وپسر ریشه‎های دوران کودکی .............................................. 14

افکار مسموم ........................................................................... 17

بهداشت روانی ......................................................................... 17

بهداشت روانی از دیدگاه اسلام وعرفان .................................................. 20

مهمترین عوامل برای ازدواجهای موفق................................................... 20

پختگی روانی ورشد عاطفی فکری طرفین................................................ 20

طرز تفکر وعقاید وتمایلات .............................................................. 21

طرز تلقی ونگرشها ..................................................................... 22

عقاید مذهبی .......................................................................... 23

اختلافات طبقاتی ...................................................................... 23

میزان تحصیلات ....................................................................... 24

توافق وطرز فکر درباره امورجنسی ...................................................... 24

تولد فرزند.............................................................................. 25

تعداد فرزندان.......................................................................... 26

اخلاق ................................................................................. 26

دخالت اطرافیان وبستگان ............................................................... 27

تفاوت سنی بین زن وشوهر ............................................................. 27

رابطه با اولیا ........................................................................... 28

ویژگیهایی که در امر زناشویی نقش منفی دارد............................................ 29

وجوهی از اختلافات زناشویی ...................................................................................................................... 31

نیازهای احساسی زن ومرد............................................................................................................................. 31

چگونه می‎توان در زندگی خوشبخت بود................................................................................................... 32

نیاز اساسی ازدواج موفق................................................................................................................................. 33

نقش زن در زندگی امروز .............................................................................................................................. 35

زن در نقش همسری ...................................................................................................................................... 35

موقعیت زن در اسلام ..................................................................................................................................... 36

ازدواج از نظر اسلام.......................................................................................................................................... 37

سختگیری در مسئله ازدواج.......................................................................................................................... 38

اهداف والای ازدواج در اسلام........................................................................................................................ 38

معیارهای انتخاب همسر ................................................................................................................................ 40

خواستگاری......................................................................................................................................................... 42

مهریه.................................................................................................................................................................... 42

جهیزیه ............................................................................................................................................................... 43

عقد وعروسی...................................................................................................................................................... 44

حقوق زن وشوهر.............................................................................................................................................. 45

رفتار...................................................................................................................................................................... 46

گفتار..................................................................................................................................................................... 46

هدف زندگی ازدید قرآن ............................................................................................................................... 46

اساس رابطه زناشویی از نظر قرآن کریم ................................................................................................... 47

خانواده................................................................................................................................................................. 48

تیپهای خانواده................................................................................................................................................... 49

خانواده متزلزل . .............................................................................................................................................. 50

خانواده متعادل.................................................................................................................................................. 50

خانواده متکامل.................................................................................................................................................. 50

ویژگیهای ارتباط سالم زن و شوهر.............................................................................................................. 51

ویژگیهای ارتباط ناسالم زن و شوهر............................................................................................................ 52

توصیه‎هایی برای زن وشوهرها....................................................................................................................... 53

شیوه‎های کاربردی برای رسیدن به تفاهم ................................................................................................ 53

طلاق.......................................................................................................................... 54

خانواده گسسته ........................................................................................................................................... 56

اختلافات خانوادگی ........................................................................................................................................ 56

تاثیر فروپاشی ازدواج وجامعه........................................................................................................................ 57

انواع عوارض بعد از طلاق............................................................................................................................... 58

تدابیر اسلام برای پیشگیری از طلاق......................................................................................................... 59

هوش................................................................................................................................................................... 60

تعریف هوش....................................................................................................................................................... 60

وضعیت هوش در سازمان واعمال ذهنی ................................................................................................... 63

هوش عملی وهوش نظری............................................................................................................................... 64

هوش واستعدادهای دیگر................................................................................................................................ 65

ماهیت عامل g ................................................................................................................................................ 67

تست هوش چیست.......................................................................................................................................... 67

بهره هوشی (هوشبهر )چیست...................................................................................................................... 67

بهره هوشی وتوانائیهای دیگر ذهنی............................................................................................................. 69

ماهیت هوش ..................................................................................................................................................... 70

الف- هوش بعنوان توان درک رابطه............................................................................................................ 71

ب- هوش بعنوان توان سازگاری با موقعیتهای جدید............................................................................. 71

پ- هوش بعنوان ظرفیت یادگیری ............................................................................................................ 72

ت- هوش بعنوان قدرت وتفکر انتزاعی ..................................................................................................... 72

عوامل موثر در رشد هوش ............................................................................................................................ 72

نقش محیط ووراثت در تشکیل هوش......................................................................................................... 73

1- وراثت وهوش............................................................................................................................................... 73

2- ازدواج میان خویشاوندان وهوش .......................................................................................................... 75

3- هوش چگونه به ارث میرسد................................................................................................................... 75

4- محیط وهوش.............................................................................................................................................. 75

5- نقش زمان در تشکیل هوش.................................................................................................................... 76

6- عوامل محیطی موثر در رشد هوش....................................................................................................... 77

آزمون استانداردشده هوش............................................................................................................................. 78

آزمونهای هوش ................................................................................................................................................. 80

آزمونهای گروهی............................................................................................................................................... 81

آزمونهای فردی هوش...................................................................................................................................... 82

دیدگاه نظری مختلف از مفهوم هوش.......................................................................................................... 83

نظریه‎های معاصر هوش................................................................................................................................... 84

الف: نظریه‎های عاملی هوش........................................................................................................................... 85

نظریه دوعاملی اسپیرمن................................................................................................................................. 86

نظریه سلسله مراتبی........................................................................................................................................ 87

نظریه چند عاملی ترستون............................................................................................................................. 88

نظریه سه بعدی گیلفورد................................................................................................................................ 89

نظریه کتل درباره هوش متبلور وهوش سیال............................................................................................ 90

نظریه دوسطحی جنسن................................................................................................................................. 91

ب: نظریه‎های فرایند مداری هوش............................................................................................................... 92

نظریه شناختی پیاژه درباره هوش................................................................................................................ 93

نظریه بازنمایی برونر......................................................................................................................................... 95

مروری بر نتایج تحقیقات به عمل آمده در زمینه رضامندی زناشویی درداخل وخارج کشور..... 95

خلاصه ................................................................................................................................................................ 107

فصل سوم: فرایند روش شناختی بررسی تجربه موضوع

1-انتخاب نمونه................................................................................................................................................. 114

1-1- جامعه مورد بررسی.............................................................................................................................. 114

2-1 روش نمونه گیری .................................................................................................................................. 115

3-1 نمونه منتخب........................................................................................................................................... 115

2-ابزار وروش اجرای پژوهش........................................................................................................................ 115

1-1 ابزار پژوهش ............................................................................................................................................ 115

2-2 آزمون رضایتمندی زناشویی ENRICH....................................................................................... 115

3-2روش نمره گذاری پرسشنامه رضایتمندی زناشویی ENRICH............................................... 119

4-2آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN............................................... 120

5-2شیوه نمره گذاری ماتریسهای پیشرونده ریون RAIVEN.................................. 120

6-2 روش اجرای پژوهش............................................................................................................................... 121

3-طرح پژوهش وروشهای آماری.................................................................................................................. 121

1-1- معرفی طرحهای پژوهش ................................................................................................................... 121

1-2-روشهای آماری وتحلیل داده‎ها .......................................................................................................... 121

خلاصه................................................................................................................................................................. 122

 

فصل چهارم:ارائه وتحلیل نتایج کمی

1-یافته‎های توصیفی ...................................................................................................................................... 123

2-یافته‎های مربوط به تحلیل نتایج در چار چوب فرضیه‎ها ................................................................ 126

خلاصه ................................................................................................................................................................ 128

 

فصل پنجم : بحث ونتایج کمی

1-بحث وبررسی درباره یافته‎ها .................................................................................................................... 130

2-تفسیر نهایی ................................................................................................................................................. 131

3-محدودیتهای پژوهش ................................................................................................................................ 137

4-پیشنهادات..................................................................................................................................................... 138

منابع.......................................................................................................................... 139

 

پیوستها

جدول داده‎های خام مردان............................................................................................................................ 142

جدول داده های خام زنان.............................................................................................................................. 143

 

فهرست جدولها

فهرست نمودارها

ادبیات و پیشینه تحقیق

 

     پژوهش حاضر شامل دو بخش است که بخش اول مربوط به مبحث رضایت زناشویی و بخش دوم مربوط به مبحث هوش می‌باشد. در بخش اول به بیان تعریف رضایت و رضایت زناشویی ، ازدواج ، اهداف والای ازدواج در اسلام ، نقش زن در زندگی امروز ،شرایط همسر در ازدواج ،حقوق زن و شوهر برهم ،هدف زندگی از دید قرآن ، برقراری ارتباط مؤثر خانواده و طلاق می‌پردازیم و در بخش دوم به بیان تعریف هوش،عوامل مؤثر در هوش ، نظریه‌های هوش و آزمونهای هوش می‌باشد.

تعریف رضایت[1] :

     رضایت حالت هیجانی است که بارسیدن به یک هدف پدید می‌آید(ذوالفقار‌،1380، ص 63).

      پار سونز، رضایت را به عنوان حالت درونی در مقابل خوشایندی که حالت ظاهری دارد مطرح می‌کند ( همان منبع) .

     شعاری‌نژاد 1343 می‌گوید : رضامندی به آن حالت موجود زنده گفته می‌شود که تمایلات محرک وی به هدف خود رسیده‌اند. احساسی که شخص هنگام رسیدن به آرزوهایش پیدا می‌کند(همان منبع) .

     دایره‌المعارف فلسفه و روان‌شناسی رضایت را اینگونه تعریف می‌کند: رضایت خوشایندی بر‌آمده از آگاهی به یک وضعیت راحت است که معمولا با ارضای بعضی تمایلات خاص پیوند خورده‌است . از آنجائیکه  رضایت همرا خوشایندی است ، لذا خوشایندی ممکن است به رضایت تبدیل شود . افراد رضایت را در فکر کردن به وضعیتی که در وهله اول از خوشایندی برای آنها حاصل می‌شود به دست می‌آورند(همان منبع).

تعریف رضایتمندی زناشویی

     وینچ[2] ودیگران 1974معتقدند که رضایت زناشوئی ،انطباق بین وضعیتی که وجود دارد و

وضعیتی که مورد انتظار است می‌باشد (ذوالفقار ، 1380 ، ص64).

     یکی از عوامل مهم در هر رابطه زناشویی رضایت خاطری است  که زن و شوهر از آن احساس می‌کنند. میزان رضایت خاطر شما از رابطه زناشویی روی ارسال و دریافت پیام تاثیر می‌گذارد . شوهری که از ازدواج خود ناراضی است به حوادث منفی زندگی توجه می‌کند و از پیام همسرش برداشت منفی می‌نماید . در حالی که شوهر راضی از ازدواج برداشتهایش مثبت است (قراچه داغی ، 1379، ص83).

     سه نوع اندیشه‌ای که در روابط صمیمانه از اهمیت فراوان برخوردارند انتظارات از رابطة زناشویی یا معیارها، باورهای مربوط به روابط زناشویی و تبیین رفتار همسر هستند(قراچه‌داغی ، 1379، ص85).

ازدواج

     رسول اکرم (ص) فرمودند: بعد از اسلام که بالاترین نعمتهاست ، همسر خوب و شایسته بزرگترین نعمت زندگی است.

     بلوغ جنسی عبارتست از خواسته‌های فیزیولوژیکی یک فرد و ازدواج جوابی است به خواسته‌ها و هرچه بین این دو سؤال وجواب فاصله بیشتر باشد عقده‌های روانی بیشتر است و در اجتماعی که بلوغ را به علل کیفیات شهوانی و محرکهای معمولی یا بنابر خاصیت مصالح زودرس می‌سازند بحرانهای قلمداد شده فوق‌العاده می‌شوندومخرب (پاک‌نژاد ، 1374 ،ص 103).

 تعریف ازدواج

     ازدواج ارتباطی است که دارای تمامیت بی‌نظیر و گسترده‌ای می‌باشد،ارتباطی که دارای ابعاد زیستی ، عاطفی ، روانی ، اقتصادی و اجتماعی است . به عبارت دیگر ،همزیستی زوجین در درون خانواده ، موجب چنان ارتباط عمیق و همه‌جانبه‌ای می‌شود که بی هیچ شک و شبهه‌ای قابل مقایسه با هیچیک از دیگر ارتباطات انسانی نمی‌باشد به نحوی که قرارداد ناشی از آن دارای نوعی تقدس شده است . بطور کلی ازدواج را میتوان عملی دانست که موجب پیوند دوجنس مخالف بر پایة روابط پایای جنسی می‌شود و با انعقاد قراردادی اجتماعی مشروعیت پیدا می‌کند (نجاتی ،1381 ، ص 23).

       کارلسون[3] ازدواج را چنین تعریف می‌کند ، ازدواج فرایندی می‌باشد از کنش متقابل بین یک مرد و یک زن که با تحــقق بخشیدن به بــرخی شرایط قانونی و برپاداشتن مراسمی برای

برگزاری زناشویی انجام می‎گیرد .کلودی استروس[4] ازدواج را بر خوردی دراماتیک بین فرهنگ و

طبیعت  یا میان قواعد اجتماعی و کشش جنسی می‌داند(همان منبع).

     ازدواج رابطه نزدیکی است که میان مرد و زن برای مدت طولانی برقرار می‌شود بنابراین جوانان باید قبل از ازدواج شرایطی را که لازمه زناشویی موفقیت‌آمیز است در نظر بگیرند. این رابطه تنها بمنظور ارضای تمایلات آنی نیست بلکه زندگی آینده و خوشبختی زن و مرد و کودکان آنها بر اساس این پیوند قرار گرفته است و یکی از علل عمدة اختلالات روانی در کودکان گسسته شدن رابطة خانواده و یا اختلافات شدید خانوادگی است (شاملو، 1378 ، ص 60).

فوائد ازدواج

     انتخاب و ازدواج با همسری مناسب یکی از عوامل مهم و مؤثر جهت رسیدن به خوشبختی است(نوروزی،1372، ص 44).

    از فوائد ازدواج می‌توان کسب استقلال،انس و آرامش ،حفظ عفت و مصونیت از گناه ،آرامش و تعادل اعصاب ، تولید و تکثیر نسل، تعاون در اطاعت و نیل به ثواب ، سلامت و امنیت اجتماعی را نام برد(نوروزی،1372، ص 45).

    غزالی دانشمند بزرگ اسلامی ،در نکاح پنج قائده مستتر می‌باشد. اولاد،کم کردن شهوت،تدبیر منزل که مربوط به زنان است،کثرت تعداد خانواده سببی و نسبی(همان منبع).

ازدواج دختر و پسر ریشه‌های دوران کودکی

    هر کس ممکنست عصبانی شود سهل است اما بحق خشمگین شدن و در حد واندازه معقول‌، در زمان مناسب،با دلیل موجه و به شیوه‌ای مناسب ، ساده نیست (ارسطو ، به نقل از بلوچ ،1379 ،ص 11).

    تحقیقات نشان داده که در دوران کودکی به پسرها و دخترها در زمینة کنترل عواطف خویش درسهای بسیار متفاوتی داده می‌شود . والدین بطور کلی بیشتر با دختر خود دربارة احساسات و عواطف بجز خشم صحبت می‌کنند تا با پسر خود . مثلا به دخترها اطلاعات بیشتری راجع به عواطف داده می‌شود تا به پسرها . زمانی که مادرها با دخترها‌ی خود راجع به عواطف و احساسات بحث می‌کنند در مقایسه با پسرها با جزئیات بیشتری به این امر می‌پردازند . آنها معمولا با پسرهای خود در مورد علل و نتایج احساساتی شبیه به خشم بیشتر حرف می‌زنند و آنها را در این باره نصیحت می‌کنند(بلوچ ، 1379، ص 199).

     دختر‌ها در زمینة درک پیامهای عاطفی کلامی و غیر کلامی ، همچنین بیان احساسات خود و تبادل آن با دیگران به مهارت می‌رسند و پسرها بخوبی یاد می‌گیرند که در هنگام آسیب دیدن ، ترس ، گناه و ضعف هر چه کمتر دچار احساسات شوند . حس همدلی زنها خیلی قویتر از مردهاست.آنها حداقل خیلی بهتر از مردها می‌توانند از طریق چهره ، لحن صدا و دیگر علائم غیر کلامی به احساسات درونی دیگران پی ببرند . بطور کلی درک احساسات یک زن از روی چهره‌اش خیلی ساده‌تر از یک مرد است در حالیکه از لحاظ بروز عواطف در چهره هیچ تفاوتی                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 بین پسرها و دخترها‌ی خردسال وجود ندارد ولی همانطور که بزرگ می‌شوند این خصوصیت در پسرها کمتر شده و در دخترها افزایش می‌یابند زنان در مقایسه با مردان عواطف و احساسات را با شدت و ناپایداری بیشتری تجربه می‌کنند.  از این لحاظ آنان عاطفی‌تر از مردان هستند . از اینها میتوان نتیجه گرفت که بطور کلی زنها هنگامی که وارد زندگی زناشویی می‌شوند برای ایفای نقش مدیر عواطف و احساسات کاملا تعلیم دیده‌اند در حالیکه مردها از اهمیت این امر برای حفظ بقای رابطه زناشویی درک کافی ندارند(بلوچ ،1379، ص201).

     در تحقیقی که بر روی 264 زوج انجام گرفت براستی مهمترین عنصر برای زنان نه مردان در رضایت از روابطشان این حس بود که ارتباط خوبی با شوهرشان داشته باشند. تدهوستون[5] روانشناس دانشگاه تکزاس بیان می‌کند از دیدگاه زنها صمیمیت و نزدیکی یعنی گفتگو راجع به مسائل بویژه در مورد خود رابطة زن و شوهر. مردها روی هم رفته درک نمی‌کنند که زنهایشان از آنها چه می‌خواهند ، آنها می‌گویند من از او می‌خواهم که به اتفاق هم کاری انجام دهیم ولی همة کاری که او می‌خواهد انجام بدهیم اینست که بنشینیم و حرف بزنیم (همان منبع).

     در حقیقت موضوعات خاصی از قبیل تعداد دفعات رابطة جنسی ، نحوه تربیت فرزندان و یا مقدار پس‌انداز و قرض هیچکدام نمی‌توانند باعث ایجاد یا متلاشی شدن پیوند زناشویی شوند بلکه عاملی که سرنوشت یک زندگی مشترک را رقم می‌زند اینست که زن و شوهر چگونه راجع به رنجشها ،دلخوریها و مسائل آزاردهنده فی‌مابین بحث و گفتگو می‌کنند حتی توافق در مورداینکه چگونه مخالفت خود را ابراز کنیم می‌تواند راهی برای بقای زندگی زناشویی باشد. زن و شوهر باید در هنگام برخورد با احساسات و عواطف سخت و انعطاف ناپذیر یکدیگر بر تفاوتهای درونی مربوط به جنسیت خود غلبه کنند . شکست دراین زمینه زن و شوهر را درمقابل شکافهای عاطفی که می‌توانند نهایتا رابطة آنها را از هم بگسلانند آسیب پذیر می‌کند . چنانچه یکی از طرفین یا هر دو آنها در زمینه هوش عاطفی دچار نقص و کمبودی باشند آنگاه شکافهای عاطفی به احتمال زیاد گسترش می‌یابند(بلوچ ،1379، ص 203).

     گتمن دریافته است که یــکی از نخستین پیامــهای هشداردهنده راجـع به در خـطر بودن

زندگی زناشویی انتقاد تند و بیرحمانه طرفین از یکدیگر است . دریک رابطه زناشویی سالم زن

و شوهر بطور آزادانه از هم انتقاد می‌کنند. اما غالبا در لحظات خشم است که گلایه‌ها به روشی مخرب و به شکل تهاجم به شخصیت همسر بیان می‌شوند(بلوچ، 1379،ص 204).

     تفاوت بین انتقاد از شخصیت و گله‌گذاری از عملکرد فرد بسیار ساده است در گله‌گذاری اصولی ، مرد از عمل زن انتقاد می‌کند و احساس خود را در این مورد بیان می‌کند اما در انتقاد از شخصیت اعتراض را تبدیل به حمله‌ای همه جانبه به طرف مقابل می‌کند . دراین روش انتقاد باعث می‌شود شخص احساس شرم کند و فکر کند مورد تنفر و سرزنش دیگران است و رنج می‌برد . همة اینها به احتمال زیاد بجای آنکه وی را ترغیب کند که رفتار خود را تصحیح کند باعث می‌شود به واکنش تدافعی روی بیاورد(بلوچ ، 1379، ص 205).

     بدتر از همه زمانی است که انتقاد توام با تنفر و تحقیر باشد .خشم براحتی تحقیر را با خود می‌آورد که معمولا نه فقط با کلمات بلکه همچنین با لحن صدا ادا می‌شود .وقتی زن یا شوهر مرتکب یکی ازاین حرکات می‌شوند دیگری را وارد درگیری عاطفی می‌کنند و ضربان قلبش به اندازه 2تا 3 ضربه در دقیقه افزایش می‌یابد (بلوچ ، 1379،ص 206).

افکار مسموم

     کسانیکه بدبین هستند بشدت در معرض راهزنی عاطفی قرار دارند . آنها اغلب اوقات از اعمال و رفتار همسران خود عصبانی ، آزرده و غمگین می‌شوند و به محض آنکه این واقعه شروع می‌شود در افسردگی فرو می‌روند . این افسردگی به همراه دید بدبینانه آنها باعث می‌شود که در برخورد با همسر خود به انتقاد و بدگویی از او بپردازند و این امر به نوبه خود احتمال سکوت سنگین را در روابط آنها افزایش می‌دهد . شاید تلخترین و مهلک ترین افکار سمی در نزد شوهرانی یافت می‌شود که نسبت به همسران خود خشونت جسمانی اعمال می‌کنند(بلوچ ، 1379، ص 209).

بهداشت  روانی

       بهداشت روانی دارای اصولی است که میتوان به اختصار به آنها اشاره کرد . احترام به شخصیت خود و دیگران .اصول بهداشت روانی مبتنی بر تقویت افراد استوار شده است و از تخریب شخصیت افراد تا جایی که امکان داشته باشد جلوگیری می‌کند . تقویت مکانیسمهای تشویقی به جای تنبیه و پیشه گرفتن بردباری و چشم‌پوشی از بعضی کارهای منفی می‌تواند در این راستا معنی شود . روبرو شدن با واقعیات اجتماعی و زندگی از اصول مهم بهداشت روانی محسوب می‌شود . شخص باید خود را آنگونه که هست قبول کند . کشمکش و عدم قبول واقعیات اغلب موجب بروز اختلال روانی می‌شود . خیلی از افراد نه تنها نقص‌های خود را قبول نمی‌کنند بلکه با مکانیسمهای مختلف سعی دارند آن را بپوشانند و  مشکلات عاطفی جزئی از زندگی محسوب می‌شوند . سلامتی روانی به نحوة روبرو شدن با این مشکلات و یافتن بهترین راه حل برای غلبه بر آنها بستگی دارد (نجاتی ،1381، ص 107،108).

     در خانواده اگر شخص یادبگیرد که محبت کند ، عشق بورزد و تنفر و خشمهای خود را کنترل و پنهان کند در دوران بزرگسالی مشکل پیدا نمی‌کند . فرزندان معمولا ارزشها و معیارهای والدین خود را یاد می‌گیرند . اجتماع نیز چون والدین قوانین خود را داشته و هرکس که در جامعه زندگی می‌کند باید از قوانین آن پیروی کند . هرکس که رفتارش از خودخواهی سرچشمه گرفته باشد در بیشتر مواقع بدون شک در رفتار با دیگران با مشکل روبرو می‌شود (نجاتی ،1381، ص 109).

     خود کنترلی مشکل‌ترین درسی است که هر فرد باید آن را یادبگیرد . بدست  آوردن رضایت از زندگی برای بهداشت روانی ضروری است . رضایت ممکنست از احساس برتری و پیشرفت ، از رسیدن به نیاز و آرزوهای شخصی ، مقابله بامشکلات و ناملایمات و موارد دیگر بدست می‌آید . رضایت پشتوانه قوی و نیرومندی برای مقابله با مشکلات است . توانایی در کسب رضایت به انسان استقامت می‌دهد و موجب خشنودی درونی می‌شود. نیاز به احساس امنیت یکی از نیازهای اساسی انسان است . توانایی راحت و صمیمی بودن ، احساس تعلق داشتن ، شناخته شدن ، داشتن موقعیت مناسب و خوب در میان دیگران و مسائلی از این قبیل به آسانی بدست نمی‌آید بلکه یک  برنامه ریزی درست و منطقی می‌خواهد . احساس ناامنی عاطفی به شکل مزمن و طولانی فشار سنگین به انسان وارد می‌سازد که ممکنست به بیماری مشخص منجر شود . خانواده مهمترین سهم را در شکل دهی بهداشت روانی و شخصیت  دارا می‌باشد ، خانواده‌ای که در آن عشق ، علاقه و محبت به اندازه کافی مبادله می‌شود ، سلامت روانی افراد آن تا حد زیادی تامین است (نجاتی ،1381، ص 110،111).  

 

تعداد صفحات:138

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.

دانلود پایان نامه ارشد تأثیر کلاس های آموزشی دوران بارداری بر افسردگی پس از زایمان زنان

دانلود مقاله  ارشد تأثیر کلاس های آموزشی دوران بارداری بر افسردگی پس از زایمان زنان ساکن تهران

 

 

مقدمه

در طی قرن حاضر یکی از زمینه های مطالعاتی که توجه روز افزون بسیاری از متخصصان رشته‌های مختلف را به خود جلب نموده است ، بررسی نقش جنسیت و تفاوت های مربوط به آن در زمینه های گوناگون علمی است . یکی از مباحث جالب در حرفه روانپزشکی و پزشکی نیز تفاوتهای وابسته به جنس و ابتلا به بیماریها و اختلال های عنوان شده در راهنمای آماری و تشخیص اختلال روانی  (DSM IV) [1]  می‌باشد. در بخش همه گیرشناسی اختلال ها ، نرخ بروز بیماریها ی مختلف در دو جنس ، تفاوت های فراوانی را نشان می دهد . برای مثال ، مردها در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی ، الکسیم ، پسیکوپاتی[2] (جامعه ستیزی) می باشند . در حالی که زنها در طول زندگی شان بیشتر در خطر ابتلا به بیماریهای مربوط به تیروئید ، اختلال های خوردن و افسردگی هستند . (نمازی 1379) .

اختلال افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی ، با شیوع 25% - 15% در طول عمر به شمار می رود ( جود[3] ، 1994 ) . افسردگی نه تنها در بسیاری از پژوهش ها ، رایج ترین اختلال روانی گزارش شده ، بلکه شاید از قدیمی ترین نشانگان روانی باشد که در متون پزشکی بدان پرداخته شده است . ( یانکرز[4] ، 1382) .

تفاوت های مربوط به جنس در بروز افسردگی می تواند پس از بلوغ شروع شده و ادامه یابد . ابتلا به افسردگی به ویژه افسردگی یک قطبی ، افسردگی مربوط به اختلال های عاطفی فصلی در بین زنها بسیار شایع تر از مردها است . در مجموع حوادث مربوط به سیکل باروری تا حد زیادی زمینه ساز مشکلات عاطفی زنان شناخته شده است . برای مثال می توان از افسردگی همراه با داروهای ضد حاملگی ، افسردگی مربوط به قاعدگی ، افسردگی پس از زایمان و افسردگی دوران یائسگی را نام برد . (نمازی 1379)

 

در چند دهه گذشته نشانگان افسردگی پس از زایمان مورد توجه بسیاری از متخصصان علوم پزشکی و روان شناسی قرار گرفته است . افزایش پژوهش در این زمینه دلایل گوناگونی دارد . یک دلیل آن است که اگر چه تولد نوزاد در مقطعی از زمان برای بسیاری از خانواده ها اتفاق می افتد ، ولی بسیاری از مادران در این دوره یک تغییر و تحول جسمی و روانی را نشان می دهند . ماههای آبستنی  زن ، حساس ترین دوره زندگی هر خانواده است ، زیرا از یکسو وضعیت جسمی و روانی و عاطفی زن آبستن در شرایط ویژه ای قرار دارد که نیاز به مراقبت در تمام وضعیت های مذکور را دارد و از سوی دیگر موجودیت جسمی – روانی یک انسان دیگر (جنین ) در بطن وجود مادر آبستن در حال شکل گیری است . جنین نیاز به مادری دارد که از نظر جسمی و بهداشتی سالم باشد ، از نظر روانی – اجتماعی ایمن باشد . در صورت مساعد بودن وضعیت مادر ، ظرفیت های ژنتیک تخمک بارور شده در طی 9 ماه بارداری بالفعل می گردد . پس از دوران بارداری ، دوران نوزادی و سال های اولیه کودکی نیز برای رشد و تحول جسمی – روانی سالم ، نیاز به مادر واجد سلامت جسمی ، روانی و اجتماعی دارد ( مهری نژاد ، 1381) .

این مرحله از زندگی می تواند برای مادر ، کودک و کل خانواده آسیب زا باشد . دوران پس از زایمان طبیعتاً یک دوره انتقالی است و بسیاری از رویدادها تغییر می یابند . نقش ها  ،الگوها و ارتباطات باید تجدید گردند . با این حال انتظار جامعه و فرهنگ این است که مادر شدن امری طبیعی است که اکثر مردم با آن سازگار می شوند ( گروئن[5] ، 1990 به نقل از خمسه 1381).

اولین بار مارسه[6] (1858) به طور سیستماتیک نشان داد که دوره پس از زایمان ، مخصوصاً شش هفته پس از آن یک دوره آسیب پذیری مهم برای ابتلا به اختلال های روانی می باشد و افسردگی می تواند در فرایند دلبستگی و تعهد طبیعی مادر ، مراقبت موثر او از طفل و مهارتهای او بعنوان یک مادر مداخله کند و زمان پس از تولد یا زایمان به عنوان دوره افزایش خطر شیوع افسردگی در زنان قلمداد می شود.

اختلالات خلقی پس از زایمان که به فراوانی پیش می آید و معمولاً گذرا است ، نزد عموم مردم مساله ای شناخته شده است . اما در برخی موارد این حالتها بصورت بیماری افسردگی و مداوم و پایدار ظهور کرده و درمان جدی و منظمی را نیاز دارد . افسردگی شایعترین حالت روانی پس از زایمان است و باید توجه داشت حالت های اسکیزوافکتیو و اسیکزوفرنی و تیرگی شعور هم پس از زایمان دیده می شوند و در برخی موارد اسیکزوفرنی ابتدا به صورت افسردگی ظاهر شده و پس از چند هفته علائم اصلی آشکار می شود 
( گیلدر،[7]1989 به نقل از خمسه، 1381).

بطور کلی اکثر منابع موجود اختلال های روانی پس از زایمان را شامل غم پس از زایمان[8] ، افسردگی پس از زایمان[9] و سایکوز پس از زایمان[10] می دانند . این اختلال ها از روز سوم پس از زایمان تا یک سال پس از آن امکان بروزشان وجود دارد .(مهری نژاد ، 1381) .

غم پس از زایمان : اولین نوع افسردگی بعد از زایمان غم پس از زایمان است که به عنوان خفیف ترین شکل اختلالات خلقی پس از زایمان محسوب می شود و در یک شیوع 85-25 درصدی گزارش شده است. علائم این سندرم به نوعی ، از اولین روزهای بعد از زایمان شروع می شود و مدتی بعد نیز از بین می‌رود . (یانکرز، 1382) .

افسردگی پس از زایمان : این دومین نوع ناخوشی هیجانی است که مادران جدید نسبت به آن ، آسیب پذیر هستند . افسردگی بعد از زایمان معطوف به نوعی از افسردگی است که ممکن است برای ماهها یا حتی سال‌ها به طول بکشد .(یانکرز،1382).

این افسردگی معمولاً در چند هفته اول بعد از زایمان شروع می شود و ممکن است از چند هفته تا یک سال یا بیشتر ادامه پیدا کند . این شکل از افسردگی بوسیله یکسری علائم مختلف مثل خستگی ، گریه ، تحریک پذیری ، احساس بیچارگی یا ناامیدی ، وابستگی بیش از حد ، احساس عدم کفایت و ...... آشکار شود . ( یانکرز، 1382)

سایکوز پس از زایمان : سومین نوع از افسردگی بعد از زایمان می باشد که بسیار کمیاب است . این نوع معمولاً 2 تا 3 هفته بعد از زایمان شروع می شود . کالمری می گوید : توهم و هذیانات در پسیکوزهای بعد از زایمان اغلب خیلی آشکار هستند و مادر معمولاً در تطابق با خواسته های مراقبتی از نوزاد عاجز است . ( یانکرز، 1382)

در ارزیابی بیماران مربوط به پسیکوزهای بعد از زایمان حصول اطمینان در مورد عقاید آنها نسبت به کودک اهمیت حیاتی دارد . بیماران شدیداً افسرده ممکن است عقاید هذیانی مبنی بر غیر طبیعی بودن نوزاد خود داشته باشند . این عقاید هذیانی ممکن است سبب شود که بیمار برای رها ساختن طفل از رنج در آینده اقدام به کشتن او نماید . (ترنر و همکاران، 2006)

با توجه به مطالب مذکور می توان اهمیت بررسی و تشخیص افسردگی های بعد از زایمان را بطور منطقی توجیه نمود . البته شناخت بهتر اختلال افسردگی ، می تواند راههای جدید تشخیص و درمان را در اختیار روان شناسان ، روان پزشکان و متخصصان زنان قرار دهد . با این حال متأسفانه اکثر مردم از مراجعه به روانشناس – روانپزشک و مراکز روانپزشکی برای حل مشکلاتشان ابا دارند ، در حالیکه همین مردم باکمال میل و بدون هیچگونه تردیدی به یک دندانپزشک یا هر متخصص دیگری رجوع می کنند و این تفکر غلط موجب می شود که بسیاری از ناراحتی های جزئی روانی و روحی رو به وخامت گذاشته و سرانجام تبدیل به یک اختلال کامل روانی شود . لذا بایستی با اتخاذ تدابیری از بروز و شیوع این بیماری پیشگیری به عمل آید و یکی از این پیشگیریها ، پیشگیری اولیه است که به وسیله آن عامل بروز بیماری ریشه کن می شود و به اصطلاح شرایط طوری فراهم می شود که محیط برای بروز بیماری ، نامساعد و غیر ممکن می شود . چون افسردگی علل متفاوت دارد و در بروز آن عوامل متعددی دخالت دارند و در هر دوره ای از دوران تکاملی زندگی این عوامل متعدد نیز فرق می کنند ، لذا این پژوهش به جهت اهمیت بررسی افسردگی در زنان خصوصاً پس از زایمان انجام می شود ، تا شاید روزی برسد که مراقبت و بهداشت روانی زنان باردار همانقدر مورد اهمیت و بررسی و درمان قرار بگیرند که مراقبت و بهداشت جسمانی آنان مورد توجه می باشد .

1-2- بیان مسأله

اطلاعات بدست آمده از مطالعات اپی دمیولوژیک نشان می دهد که شیوع افسردگی در زنان تقریباً 2 برابر مردان بوده و با توجه به این مطلب که جمعیت زنان در هر جامعه ای حداقل یک بار ، بارداری را تجربه خواهند کرد ، لذا افسردگی در طی بارداری اهمیت خاص خود را خواهد یافت . ما اکنون می دانیم که افسردگی در طی بارداری با یک ریسک بالای افسردگی و حتی سایکوز پس از زایمان و تاثیرات و عوارض رفتاری آینده و رفتارهای مخالف سلامتی مادران همراه است .(کاوردیل[11] وهمکاران، 1996).

درباره تشخیص افسردگی در طی حاملگی مطالعاتی انجام گرفته اما به جرات می توان گفت که افسردگی در طی حاملگی به طور شایع تشخیص داده نمی شود . مشکل عمده در تشخیص افسردگی در طی بارداری همانا اشتراکی است که بین علائم افسردگی و علائم حاملگی وجود دارد . مثل اختلال خواب ، اشتها ، از دست دادن انرژی و افزایش مشکلات جسمی . شیوع افسردگی در طی حاملگی بسیار متفاوت گزارش شده است و از 4% تا 6/17% متفاوت است . شیوع افسردگی پس از زایمان 19% الی 20% است . (کاوردیل و همکاران ، 1996) .

ریسک فاکتورهای شیوع افسردگی در طی بارداری عبارتند از : مشکلات ازدواج ، حاملگی ناخواسته ، سابقه افسردگی قبلی و یا افسردگی در فامیل ، از دست دادن حاملگی قبلی و حاملگی بلافاصله بعد از حاملگی قبلی ، مشکل جدی در نگهداری از فرزند . حدود 20 تا 30% از خانم های حامله که سابقه افسردگی دارند ، افسردگی پس از زایمان را تجربه خواهند کرد و شانس افسردگی در حاملگی های بعدی 50% است . علت افسردگی پس از زایمان را تغییرات در سطوح سرمی پروژسترون ، استروژن ، کورتیزول و بتاآندورفین ها می دانند . ( کیتامورا[12] و همکاران 1993به نقل از زهرایی، 1380)

افسردگی ظرفیت افراد را در ارتباط با انجام کنترل بارداری  و مراقبت از سلامت فردی تحت تاثیر قرار می دهد . افسردگی ارزشهای فردی را دگرگون می کند . مادر حامله ارزش های فردی خود را از دست داده و نسبت به توانایی خود در مادر شدن و یا نگهداری از نوزاد تردید پیدا میکند . عارضه مهم دیگر افسردگی ، تمایل به خودکشی و حتی اقدام به خودکشی است . باید توجه داشت که خود حاملگی عامل هر چند اندک ، اما ممانعت کننده از خودکشی است و باید توجه داشت که خود کشی کامل در طی بارداری شایع نیست . درباره افسردگی در طی دوران بارداری مطالعات خاصی انجام گرفته است اما مشکلات عدیده‌ای نیز در این مطالعات وجود دارد ورابطه علت و معلولی مشخص نشده است . مثلاً ارتباط مشخصی بین افسردگی و مصرف سیگار دیده می شود . این مصرف سیگار می تواند علت افسردگی باشد و یا ممکن است ریسک فاکتوری باشد که فرد را مستعد افسردگی می کند . بنابراین وقتی افسردگی با مصرف نیکوتین همراه می شود اثرات غیر مستقیم برروی حاملگی می گذارد ( کاوردیل و همکاران 1996) .

افسردگی در حاملگی سبب IUGR [13] و تاخیر رشد داخل رحمی جنین و همینطور زایمان زودرس می شود . در یک تحقیق بر روی 79 زن باردار پاکستانی نشان داده که افسردگی در دوران بارداری با عواقبی مانند جنین زودرس و یا تولد نوزادان کم وزن همراه است . در این مطالعه محیط اجتماعی زنان باردار از عمده ترین فاکتورهای افسردگی محسوب می شود ، زنان باید اشخاصی مطیع و تابع باشند و طی تحقیقات انجام شده در یکی از مناطق روستایی پاکستانی معلوم شد که 25% زنان در طی دوران بارداری و 38% پس از زایمان از افسردگی رنج می بردند . ( آمبرن کازی[14] و همکاران 2006).

در یک مطالعه مهم بر روی 1014 زن فقیر و ضعیف دیده شد که یک ارتباط مهم بین علائم افسردگی و سطح سلامت پایین از جمله عدم افزایش وزن مناسب دیده می شود . چندین مکانیسم سبب اثرات مستقیم افسردگی برروی رشد جنین می شود . اختلال در خلق سبب اختلال در محور هیپوتالاموس – هیپوفیز- آدرنال شده و سبب عدم و یا کاهش اضافه وزن در طی حاملگی می شود . عدم اضافه وزن مادر سبب کندی رشد جنین می شود ، به طوریکه در یک مطالعه مشاهده شده است که یک کیلوگرم اضافه وزن مادر به طور مشخصی سبب افزایش وزن جنین می شود ( ساگاوارا[15] و همکاران ، 1997به نقل از آمبرن کازی و همکاران،2006).

با مرور مطالعات انجام شده بر روی عاقبت حاملگی های زنان با اضافه وزن نامناسب مشخص شده است که زنان با وزن پایین با شیوع بیشتری مبتلا به آنمی ، آندومتریت ، مشکلات قلبی – ریوی ، زایمان زودرس و تاخیر رشد داخل رحمی جنین می شوند . یک علت دیگر برای توجیه اثرات افسردگی ، عدم توانایی و خواست زن حامله در توجه به خود و انجام مراقبتهای دوران بارداری است . ( کاوردیل و همکاران ، 1996)

ویلی و پسران 1997 بر روی 1329 زن کار تحقیقاتی انجام دادند و نتیجه گرفتند که خانم های افسرده نسبت به دوران بارداری و زایمان اضطراب بیشتری دارند و نسبت به نقش مادر شدن ، احساس بی‌میلی داشتند و کودکان خود را بسیار آسیب پذیرتر حس می کردند . با توجه به واقعیت های ذکر شده نتیجه میگیریم که هم افسردگی و هم علائم افسردگی در حاملگی به طور شایع دیده می شود و اثرات قابل توجهی بر روی مادر و آینده حاملگی دارد . افسردگی قبل از حاملگی و حتی در دوران بارداری اکثراً تشخیص داده نمی شود . باید توجه داشت که آگاهی و شناخت بیشتر درباره افسردگی در طی بارداری ، کنترل این مادران را بهتر صورت داده و یک متخصص زنان ، زایمان، مامایی و روانشناس و پرستار روانگر می توانند در بازیابی وضعیت اولیه به بیمار کمک کنند .

در یک مطالعه که به منظور شناختن تاثیر پرستاری کردن به منظور رفع مشکلاتی که در افسردگی پس از زایمان صورت می گیرد ، نشان داده شد که مراقبت و پرستاری و همچنین آموزشهای مربوط به بیماری تاثیرات مثبتی در بهبود افسردگی داشتند (آیفرتزل ، 2006 ) .

درجهت تشخیص افسردگی نشان داده شده است که قسمت خود سنجی افسردگی بک (BDI) [16]

می تواند مفید باشد . تست بک به علت سهولت استفاده و زمان کم و نیز قابل استفاده بودن برای سطح سواد پایین و عدم نیاز به آموزش به خصوصی  ،برای استفاده مناسب است . در طی سالهای 1985 الی 1989 تست BDI در پژوهش های مختلفی که مربوط به خانم های باردار بوده است ، به کار رفته است .

در مطالعاتی که هولکمب [17] و همکاران (1996) بر روی 105 خانم حامله انجام دادند ، نشان دادند که در نقطه برش بالای 16 حساسیت تست BDI در تشخیص افسردگی اساسی 83/0 و اختصاصی بودن 89/0 و ارزش پیشگویی کنندگی مثبت 50/0 و ارزش پیش گویی کنندگی منفی 98/0 دارد . (احمدی زاده، 1383)

سالامرو[18] و همکارانش (1994) نتیجه گرفتند که علائم بدنی و جسمانی همراه با حاملگی ممکن است نمرات تست بک (BDI) را در حاملگی افزایش دهد . بنابراین آنها نیز نمره برش بالاتری را برای افسردگی در زنان حامله پیشنهاد کردند .

با توجه به آنچه گذشت ما با این سؤال اساسی روبرو هستیم که آیا بین شرکت در کلاسهای آمادگی دوران بارداری وکاهش افسردگی پس از زایمان تفاوت وجود دارد .

1-3- ضرورت تحقیق

دوران بارداری و دوران پس از زایمان همراه با تغییرات فیزیکی و درونی بسیار زیادی می باشد . ممکن است این علایم در ابتدا با اختلالات روحی و روانی بسیار کم شروع و سپس به اختلالات روانی شدید و حتی سایکوز منجر شود . (براکینگتون[19] ، 2004 به نقل از هالبریچ،2006)

بنا بر گزارش DsmIv-TR (2000) در طول 4 هفته اول پس از زایمان ، اختلالات افسردگی آشکار می شوند . این اختلالات به صورتهای مختلفی بروز می کنند . غم مادری ، تقریباً در روزهای چهارم تا هفتم پس از زایمان اتفاق می افتد و باعلائمی مثل کج خلقی ، بی قراری ، دلسردی ،سردرگمی و اضطراب همراه است . نوع دیگر افسردگی که دیرتر آشکار می شود و مشکلات جدی تر را به دنبال می‌آورد ، 4 تا 6 هفته بعد از زایمان به وجود می آید و علائمی مثل احساس حقارت ، فراموشی ، اضطراب، اختلالات در خواب و عملکرد ضعیف را در بر دارد . (پاتل[20] و همکاران ، 2002 به نقل از هالبریچ، 2006).

خطرناک ترین نوع افسردگی که بسیار نادر و کمیاب می باشد  ،سایکوز بعد از زایمان است که از هر 1000 نفر یک یا دو نفر بدان مبتلا می شوند و با علایم روانی مثل گیج بودن ، هذیان گویی ، توهم و بی‌خوابی همراه است . ( هانگ [21]، 1997 به نقل از هالبریچ، 2006).

بر اساس آنچه ثابت شده است ، مادرانی که دچار افسردگی هستند ، با نشان دادن رفتارهایی غیرعادی مثل بی علاقگی نسبت به اطرافیان ، بی قید و بند بودن ، قطع ارتباط با کودکانشان و ناسازگاری با آنان ، اثرات منفی بر روی فرزندانشان می گذارند . از آنجایی که کودکان در سالهای اولیه رشد خود که بحرانی ترین دوران محسوب می شود ، نیازمند مراقبت و پرستاری هستند ، این بی توجهی و عدم پذیرش از سوی مادر بسیار آسیب بزرگ و جدی برای آنان به همراه دارد . ( ولف[22] ، 2002، - هارت[23] و همکاران ، 1998- کوپر[24] وهمکاران ، 1999 به نقل از هالبریچ، 2006 ).

عدم ایجاد ارتباط میان مادر و فرزند ممکن است منجر به ناسازگاری های روانی و رفتاری و مشکلات طولانی مدت در فرزند بشود . ( رحمان[25] و همکاران ، 2003 – لی[26] و همکاران ، 2001 – کوپر و همکاران ، 1999 –کرین[27]  و همکاران ، 2001 به نقل از هالبریچ، 2006) .

علاوه بر این مطالعات در کشورهای در حال توسعه بیان می کند که عدم سلامت روحی و روانی مادر ، سوءتغذیه و عدم سلامت فیزیکی فرزندان را به دنبال دارد . بیماری افسردگی می تواند کل اعضای خانواده فرد مبتلا را تحت تاثیر قرار دهد ، بنابراین اطرافیان شخص در معرض افسردگی هستند . حتی گاهی افسردگی در روابط زوجین بسیار مشکل زا می شود . (استاک بری[28] و همکاران ،  1998 به نقل از هالبریچ، 2006)

اثرات افسردگی پس از زایمان بر روی سلامت روانی فرد ، ممکن است بسیار بلند مدت بوده و حتی سبب افزایش مدت بیماری و یا برگشت مجدد آن بشود . چگونگی این بیماری برای بسیاری از زنان که در معرض خطر قرار دارند ، نامشخص است و معمولاً این اشخاص در دوران بارداریشان و یا حتی پس از وضع حمل ، قادر به تشخیص و شناسایی بیماری نیستند و بیشتر از 80 درصد زنانیکه مبتلا به افسردگی هستند ، هیچ گزارشی از وضعیت درونی خود نمی دهند و حتی گاهی پزشک معالج نیز قادر به شناسایی و تشخیص این بیماری نیست . ( کلی [29]و همکاران ،2001 – نلسن[30] و همکاران ، 2000 – یانکرز و همکاران 2001 به نقل از هالبریچ، 2006 ) .

تحقیقات انجام شده می رساند که ما با میزان بالای افسردگی در زنان فارغ از زایمان روبرو هستیم که این سلامت عمومی جامعه را به خطر می اندازد و نشان می دهد که باید تحقیقات بیشتری در زمینه درمان و پیشگیری افسردگی پس از زایمان به عمل آید .

1-4- اهداف تحقیق :

هدف کلی : هدف کلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر کلاس های آمادگی دوران بارداری بر افسردگی پس از زایمان زنان مراجعه کننده به پلی کلینیک قدس در سال 85-84 می باشد .

اهداف جزئی : هدفهای جزئی پژوهش عبارتند از :

الف : شناسایی ، تعیین و مقایسه میزان افسردگی در میان زنان باردار مراجعه کننده به درمانگاه ها ، بیمارستانها و مطب های خصوصی با توجه به متغیرهای جمعیت شناختی (سطح تحصیلات ، شغل ).

ب : بررسی و تعیین میزان افسردگی در بارداریهای اول و دوم با توجه به متغیرهای جمعیت شناختی (سطح تحصیلات ، شغل ).

1-5- فرضیه های تحقیق :

محقق با توجه به خطوط پژوهشی موجود فرضیه های زیر را مطرح نموده است :

فرضیۀ اصلی :

1-5-1- بین میزان شرکت در کلاسهای آمادگی دوران بارداری و میزان افسردگی پس از زایمان زنان ساکن تهران رابطه وجود دارد.

فرضیه های فرعی :

1-5-2- بین زنان شرکت کننده در کلاس های آمادگی دوران بارداری با زنانی که در کلاس شرکت نمی‌کنند از نظر میزان افسردگی تفاوت وجود دارد.

1-5-3- بین زنان مراجعه کننده به درمانگاههای دولتی  با زنان مراجعه کننده به مطب های خصوصی از نظر میزان افسردگی تفاوت وجود دارد .

1-5-4-بین بارداریهای اول و دوم از نظر میزان افسردگی تفاوت وجود دارد .

1-6- متغیرهای تحقیق :

در این تحقیق متغیرهای زیر بکار می روند :

1-6-1- متغیر مستقل :

متغیر پیش بین (مستقل ) هر متغیری است که بمنظور تعیین این مطلب که آیا در رفتار نفوذ می کند یا خیر ، مورد پژوهش قرار می گیرد . در پژوهش های همبستگی و غیر تجربی که امکان دستکاری در آن وجود ندارد ، متغیر مستقل متغیری است که فرض می شود قبلاً دستکاری شده است . (هومن ، 1380) .

در این پژوهش متغیر مستقل کلاس های آمادگی دوران بارداری خواهد بود .

1-6-2- متغیر وابسته :

متغیر ملاک (وابسته ) متغیری است که به منظور تعیین اثر متغیر مستقل ، مشاهده و اندازه گیری می شود . متغیر وابسته معمولاً جنبه ای از رفتار است که به خوبی تعریف می شود و آزمایشگر آن را اندازه می گیرد . ( هومن ، 1380) .

در این پژوهش متغیر وابسته میزان افسردگی زنان باردار مراجعه کننده به مراکز دولتی و خصوصی می باشد.

1-7-تعاریف متغیرهای تحقیق

تعاریف نظری :

1-7-1-  تعریف خانم باردار: خانم باردار خانمی است که به دنبال عقب افتادن زمان عادت ماهانه ، توسط تستهای معتبر تشخیص حاملگی ، و یا توسط سونوگرافی شکمی یا واژینال ، تشخیص حاملگی در وی داده شده است و بین 15 الی 44 سال ، سن دارد .

سه ماهه اول : از ابتدای حاملگی تا هفته 14 حاملگی ( 13 هفته کامل و 6 روز ) را سه ماهه اول می نامند.

سه ماهه دوم : از هفته 14 حاملگی تا هفته 28 حاملگی (27 هفته کامل و 6 روز ) را سه ماهه دوم می نامند.

سه ماهه سوم : از هفته 28 حاملگی تا هفته 42 حاملگی را سه ماهه سوم می نامند . (هامپتون ،1373) .

1-7-2- زایمان[31] : از زمان شروع انقباضات رحمی که همواره همراه با درد می باشد تا تولد کامل نوزاد را زایمان می‌نامند . این لغت در زبان انگلیسی به معنای کار و زحمت می باشد . (هامپتون ، 1373) .

1-7-3- افسردگی : کلمه افسردگی به سه نوع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد :

- در گفتگوهای مشترک از این کلمه در تشریح سطحی از غم که همۀ مردم ، آنرا وقتی تجربه میکنند ، که بعضی چیزهای مهمشان را از دست داده اند ، استفاده میشود .

- در روانپزشکی برای توضیح یک خلق غیر عادی وابسته به غم ، عدم خوشحالی و بدبختی ، استفاده می‌شود .

 

تعداد صفحات:116

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.