دانلود مقاله معماری بررسی منطقه 5 اصفهان (سنگتراشها)

دانلود مقاله معماری بررسی منطقه 5 اصفهان (سنگتراشها)

 

فصل اول:مطالعات پایه

در این قسمت ما با حوزه ی فراگیر و نقش آن در حوزه ی مداخله , نظرات ساکنین و افراد و ارگان های زیربط و تدوین اهداف اولیه و چشم انداز مفدماتی آشنا میشویم.

 واژه ی کلیدی:

*حوزه ی فراگیر: حوزه ای که محله یا حوزه ی مداخله در آن واقع است

*حوزه ی مداخله: محله ی مور نظر ما همان حوزه ی فراگیر است

بخش اول:ساختار کلی شهر اصفهان

به عکس هوایی شهر اصفهان دقت کنید

همان طور که دیده میشود شهر اصفهان دارای دو محور اصلی است که در امتداد این دو محور شهر گسترش پیدا کرده است ( این دو محور شمالی جنوبی و شرقی غربی است که با یکدیگر زاویه ی ˚107.5 میسازند)

همان طور که همیشه معروف بوده هرکجا آب هست آبادی نیز هست پس این امر طبیعی است که جهت کشیدگی و گسترش شهر اصفهان در امتداد رودخانه ی زاینده رود باشد که البته اکنون ما از نعمت این رود محروم شده ایم.

اصفهان دارای بیش از 20 خیابان اصلی و فرعی ، آزاد راهها و بزرگ راهها است که با خطوط زرد مشخص شده که از جمله این خیابان ها عبارتند از: خیابان های چهارباغ بالا،چهارباغ عباسی،خیابان توحید،خیابان شهید بهشتی، خیابان مسجد سید، خیابان فردوسی،خیابان عبدالرزاق،خیابان احمد آباد،خیابان بزرگمهر،خیابان آپادانا،خیابان میر و ...

آزاد راه:آزاد راه رو گذر امام خمینی

بزرگ راه:صیاد شیرازی،کشوری،ذوب آهن،خیام،ردانی پور،چمران

شهر اصفهان دارای 8 میدان اصلی است که از نفوذ پذیری بالایی برخوردار هستند و نوعی جمع کننده و پخش کننده در شهر به حساب می آیند این میدان ها نقش عمده ای در دسترسی به نقاط مختلف شهر دارند که نوعی نشانه در شهر اصفهان نیز محسوب میشوند.

این میدان ها عبارتند از: میدان جمهوری(دروازه تهران)،میدان انقلاب،میدان احمد آباد،میدان آزادی(دروازه شیراز)، میدان امام حسین(دروازه دولت)،میدان بزرگمهر،میدان عتیق و میدان شهدا

میتوان شهر اصفهان را نیمه بیابانی و کوهپایه ای فر ض کرد اما با توجه به عبور رودخانه ی زاینده رود از میان شهر هوایی نسبتآ معتدلی دارد و اکثر فضای سبز شهر در اطراف رودخانه قرار دارد که از پارک جنگلی ناژوان تا پل شهرستان را ما جز شهر اصفهان به حساب آورده ایم.

همچنین در جنوب اصفهان پارک کوهستانی صفه نقش مهمی در طبیعت اصفهان دارد که به دلیل گسترش امکانات رفاهی و تفریحی روزانه گردشگرانه زیادی را به سمت خود جلب کرد است.

اصفهان جز شهر های پر جمعیت ایران محسوب میشود و این مسئله را میتوان در گسترش شهرک های مسکونی در اطراف اصفهان به وضوح مشاهده کرد.شهرک های مسکونی مانند سپاهان شهر،بهارستان،خانه اصفهان،ملک شهر و امثال آنان به گونه ای جلوی ریزش و ازدحام ساختاری و کالبدی را نیز گرفته است البته این را نیز نباید فراموش کرد که به دلیل نبود امکانات مناسب و کمبود شغل در آن محدوده ها روزانه سیل عظیمی از جمعیت به سمت اصفهان حجوم می آورند که این خود مشکلات ترافیکی و حمل و نقلی و در آخر زیست محیطی را به همراه دارد.

اصفهان دارای 11 منطقه است که در این پروژه تصمیم بر آن است که یکی از محله های منطقه ی 5 اصفهان را مورد بررسی قرار دهیم.منطقه ی 5 دارای 32 محله است که حوزه ی مداخله ،محله ی سنگتراشها انتخاب شده است.

در عکس زیر بطور کلی ساختار اصفهان با علائم گرافیکی مشخص شده است.

بخش دوم:طرح های پیشنهادی

در این بخش به بررسی طرح ها و برنامه های شهری می پردازیم و پیشنهادات این طرح ها را برای ابعاد گوناگون

استخراج و در جداولی ارائه میکنند.در این مرحله باید در های مورد بررسی به صورت خلاصه در گزارشی ارائه گردد. برای این منظور از اطلاعات بایگانی شده و نوشتاری سازمان مسکن وشهرسازی ومعاونت شهرسازی و معماری مراجعه و از طرح های موجود استفاده شده است.

  طرح مورد مطالعه 

      سال تصویب

     حوزه ی فراگیر

    حوزه ی بلا فصل

  حوزه ی طراحی

   نقش

  راهبرد

    نقش

  راهبرد

   نقش

 راهبرد

     محور پیشنهادی

         1385   

   وجود کاربری های          مختلط

         1385

      معابر احداثی

         1385

     قرار دادن محور مادیها به عنوان محور طبیعی

        1385

*توضیحات:

- فضای حاشیه مادیها با کاشت درخت به عنوان شریانها ی گسترده پیاده رو مورد استفاده بوده  است.

- در طرح ریزی معابر شهری (قطعه ها ) باز گذاری ترافیکی معابر حتی القدور بصورت متعادل انجام شود.

-حداقل تخریب در استخوان بندی و بافت شهر ایجاد شود.

-محورهالی پیشنهادی بر مسیر های کم عرض موجود منطبق شود←بافت موجود شهر حفظ گردیده است.

- پیشنهادات ارائه شده در طرح جامع برلی گسترش و تعریض شبکه ارتباطی منطقه 5:

الف- معابر احداثی

1. خیابان های کمکی بلوار ارتش و کشاورز

2. خیابان کمکی غربی چهارباغ بالا

3. امتداد خیابان شهیدان هفت تیر

4. امتداد بلوار عبدا.. خان

5. خیابان ورودی شهرک امیر حمزه

6. مجموعه خیابان های صفوی ، تبریزی ها و ایروان

7. خیابان دقیقی

8. خیابان رودکی

9. خیابان باغ زیار

10. خیابان یحیی خان

11. خیابان باغ زرشک

ب-معابر تعریضی

1. خیابان وحید

2. بلولار عبدا... خان

3. خیابان خاقانی

ج-معابر با محدودیت ترافیک سواره

1. خیابان چهارباغ بالا

2. بلوار ملت

- محور چهارباغ بعنوان یک محور پیاده

- محور پیاده چهارباغ بعنوان یک مسیر خطی از ابتداد تا انتها طراحی شود

• پیشنهادات جدید در طرح تفضیلی

1. احداث خیابانی در حد فاصل وحید و بلوار سیمین بصورت شمالی-جنوبی

2. امتداد خیابان شهیدان هفت تیر

3. تعریض بلولر عبدا... خان

4. اتصال خیابان صفوی و ایروان

5. احداث یک خیابان شرقی-غربی

• محدوده های تاریخی بعنوان گذدر های ویژه عبور پیاده و عبور وسایل نقلیه اضطراری

• مادیها بعنوان محور های پیاده طبیعی و فضای سبز خطی محله ای و ناحیه ای هستند

• در نظر گرفتن یک مقطع پلکانی برای مادیها که با دور شدن از مادیها به بناها افزوده میشود

- دو محور شهری پیشنهادی :

1. محور ارتش و قسمتی از خیابان کشاورز

2. محور سیمین

- وجود کاربری های مختلط پارکینگ،تجاری و مسکونی در کنار محور های اصلی←سیمای حجمی منطقه

- سیمای حجمی منطقه مثل عبور محور های طبیعی ( مادیها ) بعنوان فضای سبز خطی از درون محوطه های مسکونی

بخش سوم:

برای آنکه تصمیم گیری صحیحی در طول فرآیند طرح و برنامه ریزی شهری داشته باشند باید از نظرات ساکنین محله آگاهی داشته باشند. از این رو میتوان در تدوین چشم انداز اولیه با دقت بیشتری عمل نماییم.برای آگاهی و نظر سنجی از ساکنان محله از روش مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده که حاصل آن به صورت زیر است.

تمام این نمودارها ترسیم نگارنده است

بخش چهارم:نظر ارگان ها راجع به محله ی سنگتراش ها

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ جلفا یکی از قدیم‌ترین محله‌های اصفهان است که حضور ارامنه در آن به سال‌های حکومت صفوی در ایران بازمی‌گردد. با این حال از این محله و حال و هوای تاریخی آن چیزی باقی‌نمانده

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ جلفا یکی از قدیم ترین محله های اصفهان است که حضور ارامنه در آن به سال های حکومت صفوی در ایران بازمی گردد. با این حال از این محله و حال و هوای تاریخی آن چیزی باقی نمانده و طی 15 سال گذشته هر روز بر میزان تخریب های آن افزوده می شود. هرچند جلفا هنوز ردپای میراث مسیحیت را در خود دارد و تلاش می شود تا حفظ شود، اما بخش مهمی از این ردپا مدت هاست که پاک شده و این روند هنوز هم ادامه دارد.

به گزارش CHN از دیرباز تا کنون اصفهان محل زندگی ادیان مختلف در ایران بوده است. امروز در کنار مسلمانان، مسیحیان و یهودیان، جایگاه ویژه ای در زندگی روزمره ساکنان این شهر تاریخی دارند. در این میان محله جلفا از اهمیت جالب توجهی برخوردار بوده و هرچند بخش زیادی از ساختارهای فرهنگی و بافت تاریخی خود را امروز از دست داده، اما هنوز هم به دلیل انبوه ساکنین ارمنی و از سوی دیگر حضور کلیسای تاریخی وانک، از اهمیت زیادی برخوردار است.

محله تاریخی جلفا با 19 هزار و 845 متر مربع یکی از قدیمی ترین محله های شهر اصفهان است. گفته می شود این محله پس از مهاجرت ارامنه ساکن جلفا آذربایجان به اصفهان و سکونت آن ها در بخشی از زاینده رود پدید آمده است. این محله تاریخی از چندین محله بزرگ و کوچک تشکیل شده که اکنون نام بخشی از آن ها تنها به عنوان خاطره ای از محله های تاریخی یاد می شود.

از نخستین روزهای تکوین این شهرک ارمنی نشین، پنج محله به نام های میدان بزرگ، میدان کوچک، هاکوپ جان یا یعقوب جان و یا محله ی حصیرباف ها، چهارسوق قاراکل تشکیل دهنده این شهرک نوبنیاد عصر شاه عباس بوده است. اما امروز محله هایی چون سنگتراش ها، تبریزی ها، ایروانی ها، چهارسو و کاسگ باقی مانده اند.

روزگاری شاردن، بازرگان و سیاح فرانسوی، جلفا را بزرگ ترین محله اصفهان برشمرده و هر یک از طول و عرض آن را یک فرسنگ نوشته است. بر اساس نوشته های این جهانگرد اروپایی، جلفا از دو قسمت یکی جلفای قدیم و دیگری جلفای نو تشکیل می شده که جلفای نو به دلیل کوچه های بزرگ تر و مشجر از نظر زیبایی به محله قدیم آن برتری داشته است. شاردن از ? کوچه بزرگ، ? کاروانسرا یک میدان، یازده کلیسا و تعدادی حمام در جلفا یاد می کند که باید یادآور شد این توصیف مربوط به چند قرن پیش است و چهره امروزی جلفا به کلی با این توصیف تفاوت دارد.

مرمت های دردسر ساز

طی آخرین تغیر و تحولات صورت گرفته در منظر شهری جلفا، بخشی از آن به صورت بافت سنتی مرمت شده است. البته این مرمت ها مشکلاتی را برای اهالی به وجود آورده که از آن جمله می توان به کف فرش های سنگی که با قلوه سنگ ها ساخته شده است اشاره کرد.

یکی از اهالی جلفا می گوید: «این سنگ ها در فصل سرما دردسرساز هستند. با آمدن باران لای آن ها پر از آب می شود و با سرد شدن هوا در شب، هر صبح شاهد یخ زدگی این سنگ ها هستیم. فقط کافی است که پا روی آن ها بلغزد و آنوقت است که فاجعه درس می کند.»

به گفته وی پیش از این و در دوره های گذشته، این کف فرش ها، به سبک سنتی آجرفرش شده بودند که خطر کمتری را هم داشتند.

یکی از ضربه های مهلک به بافت تاریخی جلفا سال های پیش، پس از کشیده شدن خیابان توحید زده شد. این خیابان با تخریب بافت تاریخی و دو پاره کردن آن درست از جایی رد شد که قبل از این خانه های تاریخی جلفا بود.

یکی از کسبه جلفا می گوید: «خاطرات زیادی از جلفا هنوز به یاد ها باقی مانده اما شواهد عینی آن از بین رفته و دیگر میراث چندانی از گذشتگان مسیحی جلفا باقی نمانده است.»

به گفته وی محله های جلفا طاق های خشتی و گلی داشت که ارتفاع کمی داشتند. امروز بخشی از این طاق ها احیاء شده اما با آجر و ارتفاع آن ها هم بیش از اندازه زیاد شده است. این ارتفاع زیاد را برای ورود ماشین های سنگین در نظر گرفته اند.

وی می گوید این خوب است که محله جلفا را ساماندهی می کنند اما ای کاش به خاطر آن همه خاطره خوش، درست به سبک قدیم بازسازی می کردند تا خاطره ها تجلی دیگری داشته باشد.

در حال حاضر برخی محله ها چون سنگ تراش ها و خاقانی مورد مرمت قرار گرفته و کوچه ها و پیاده روها به سبک قدیمی بازسازی شدند تا جلوه ای از محله تاریخی داشته باشد.

خبری از سنت های کریسمس و شب سال نو نیست.امروز در محله جلفا از آن همه کلیسا هنوز چند تایی باقی مانده است. کلیسای وانک، بیدخم و مریم از مهمترین کلیساهای جلفا است. ولی دیگر آن حال و هوای شب های کریسمس و ژانویه در محله جلفا دیده نمی شود.

یکی از کسبه قدیمی جلفا در این باره می گوید: «در زمان های خیلی گذشته، مردم هنگام کریسمس به کلیساها می رفتند و محله جلفا غرق و شادی و سرور بود. امروز چندان اهالی جلفا به این مراسم ها اهمیت نمی دهند و مثلا امسال هنگام سال نو عده کمی به کلیساها رفتند.»

کلیسای وانک به عنوان یکی از آثار مهم تاریخی اکنون یکی از مراکز گردشگری جلفا هم محسوب می شود. این کلیسا امروز نقش تعیین کننده ای در جمع آوری گردشگر هایی که به اصفهان می آیند دارد. ورود گردشگری به جلفا می تواند همچنان آینده این محله را خوشبینانه رقم بزند.

 در سال 1381 حدود 2000 نفر پیرو در اصفهان زندگی می کنند که کلیسای متعلق به عصر صفوی ساخته شده در دوران قاجار متعلق به آن هاست. 600 تن از مسیحیان در قالب 15 خانوار پیرو کلیسای بوده که ارمنی تبار و گریگور هستند. 34 خانوار آشوری نیز در اصفهان زندگی می کنند که 30 خانوار در شاهین شهر و 4 خانوار در جلفا به سر می برند. جلفا در گذشته دارای 24 و به روایتی 36 کلیسا بوده که تعدادی از آنها به مرور زمان ویران شده است.

خانه مارتا پیترز، یادگاری از گذشته

در جلفا منازل قدیمی عهد صفوی نیز وجود دارد.یکی از معروف ترین این خانه ها خانه قدیمی مارتاپیترز معروف به خانه جایی از بناهای تاریخی و با ارزش دوره صفویه است که با توجه به مدارک موجود و بررسی های انجام شده در آن روزگار وسعت زمین و ساختمان های آن بیش از مساحت فعلی بوده است.

این خانه که در تقاطع خیابان حکیم نظامی و کوچه کلیسای وانک قرار دارد متشکل از بخش های مختلفی است که شامل چند ساختمان جدا از یکدیگر در جبهه های مختلف است. ساختمان اصلی خانه را بخش تابستانی جنوبی آن تشکیل می دهد.

ساختمان زمستانی شمالی آن که بخش بسیاری از آن در تعریض کوچه کلیسا منهدم شده از بقایای اصلی خانه به شمار می رفته است. خانه مارتاپیترز که در زمان صفویه به محل سکونت و زندگی جانی کشیش یکی از روحانیان کلیساهای اصفهان بوده است در حال حاضر، در اختیار دانشگاه فارابی است و به دلیل استقرار بر سر راه کلیسای وانک و قرار گرفتن در مرکز شهر مورد بازدید گردشگران خارجی قرار می گیرد.

محله جلفا هرچند امروز مورد توجه قرار گرفته است، اما هنوز راه نپموده زیادی تا رسیدن به تاریخ گذشته خود دارد. جلفا هنوز هم به عنوان یک اسم مهم در محله های تاریخی اصفهان خودنمایی می کند و آثار تاریخی آن، از کلیسا گرفته تا مدارس تاریخی و خانه ها، بخش مهمی از تاریخ اصفهان است.

فصل دوم: آشنایی با حوزه ی بلافصل و نقش آن در حوزه ی مداخله

بخش اول :

بررسی وضع موجود جایگاه و موقعیت منطقه

منطقه پنج در جنوب غربی اصفهان و در دامنه های شمالی کوه صفه قرار گرفته است. این منطقه از شمال به رودخانه زاینده رود و معابر حاشیه آن یعنی بلوار های ملت، سعدی و عبدالله خان،‌از شرق به خیابان چهارباغ بالا، از غرب به ادامه بلوار عبدالله خان و خیابان ورودی شهرک امیر حمزه و از جنوب به خیابان کمکی ارتش محدود است. بر اساس تقسیمات طرح جامع این منطقه جزو محدوده،مرکزی، مرکزی شهر ئ یکی از مناطق ششگانه آن به شمار می رود. مساحت این منطقه بنا به محاسبات طرح تفصیلی معادل 8/893 هکتار و برابر 57/6 درصد مساحت شهر اصفهان و 1/11 درصد مساحت محدوده مرکزی آن است. منطقه پنج کوچکترین منطقه در محدوده مرکزی اصفهان به شمار می رود.

به لحاظ ساختار کالبدی، اجتماعی و اقتصادی ویژه، این منطقه جزو فضاهای با اهمیت و خاص شهر اصفهان به شمار می رود. از جمله خصوصیات مهم منطقه در برگرفتن مهمترین محور شهری اصفهان (چهارباغ بالا) و قسمتی از منطقه تاریخی اصفهان از جمله جلفا و بخش قابل ملاحظه ای از بناهای تاریخی شهر در این منطقه،‌مجاورت با یکی از دو دانشگاه بزرگ اصفهان،‌همجواری با کوه صفه به عنوان نقطه پایانی محور تاریخی شهر که در حال حاضر یکی از چند گردشگاه مهم شهر نیز محسوب می گردد، همجواری با زاینده رود و برخورداری از فضاهای تنفسی و گردشگاهی حاشیه آن و نیز وجود یک سیستم ارتباطی نسبتا گسترده و منضبت است.

مجموعه این شرایط و سایر ویژگی ها،‌تصویر تقریبا منسجم و یکپارچه ای را از منطقه به نمایش گذاشته است که نشانگر رشد و توسعه همپای این منطقه با شهر است این پیوند و عدم انفصال باعث گردیده،‌منطقه پنج جزیی جدایی ناپذیر از هسته اصلی شهر تصور گردد.

نقشه شماره 1 موقعیت منطقه را در شهر نشان می دهد.

2-1- تقسیمات منطقه           

  1-2-1- قطعه ها

 بر اساس تقسیم بندی طرح جامع، منطقه پنج به سه قطعه شهری تقسیم                   

 گردیده است. محدوده این قطعات را معابر اصلی به شرح جدول شماره 1تشکیل می دهد.

جدول شماره 1- موقعیت و مساحت قطعه های منطقه پنج

خصوصیات مشخص قطعه های منطقه را به صورت زیر می توان خلاصه کرد :

الف- قطعه 1-5 با مساحت 43/295 هکتار کوچکترین قطعه منطقه به شمار می رود. این قطعه به واسطه در برگرفتن خیابان چهارباغ بالا به عنوان مهمترین محور شهری اصفهان و خیابان حکیم نظامی به عنوان دومین محور شهری شمالی- جنوبی و در بر گرفتن قسمتی از محوطه های تاریخی منطقه همجواری با دانشگاه اصفهان و داشتن موقعیت مرکزی نسبت به کل شهر دارای اهمیت بیشتری نسبت به دو قطعه دیگر منطقه است. این قطعه به دلیل داشتن هویت مشخص شهری- تاریخی، برخورداری از بافت مطلوبتر همچنین برخورداری از سطوح خدماتی نسبتا بالا قسمتی از باارزش ترین اراضی شهر را در خود جای داده و دارای موقعیت ویژه ای است.

ب- قطعه 2-5،‌با مساحتی معادل 5/332 هکتار وسیعترین قطعه منطقه پنج است. محله های شمالی این قطعه عمدتا مربوط به دوران صفویه بوده و متاثر از شیوه شهر سازی همان دوران هستند. اما محله های جنوبی با قدمت کمتر، عمدتا هسته ای روستایی هستند که در دوران قاجاریه و بعد از ان به شهر ملحق شده اند. این محله ها دارای بافتی متراکم و فشرده هستند.

علاوه بر این فرهنگ خاص ساکنان این محله ها ( ارامنه) نیز در چگونگی پیدایش و رشد و شکل گیری محله های قدیمی این منطقه تاثیر بسزایی داشته است.

ج- قطعه 3- 5 قطعه غربی منطقه است و سهم عمده ای از اراضی بایر باغ و مزروعی منطقه در آن جای گرفته است. شبکه معابر در این قطعه به استثنای قسمت های شمالی آن،‌وضعیت مناسبی ندارد. کمبود سطوح خدماتی به خصوص در محله های جنوبی کاملا محسوس است به طور کلی این قطعه، نسبت به دو قطعه دیگر به لحاظ کاربری های خدمات عمومی کمبودهای اساسی دارد. نقشه شماره 2، موقعیت قطعه های شهری منطقه پنج را نشان می دهد.

2-2-1- محله ها

طرح جامع، هسته های اصلی اکثر محله های این منطقه را به استثنای محله های حاشیه ای آن ( غرب بلوار سیمین و جنوب بلوار کشاورز) تعیین کرده است. طرح تفصیلی علاوه بر بررسی و شناسایی این محله ها که عمدتا جزو محله های جدید شهر محسوب می شوند، محدوده دقیق محله های موجود را با توجه به طرز تلقی ساکنان از مرز محله ها، نحوه قرار گیری دسترسی های موجود و فاصله واحدهای مسکونی از مراکز خدماتی با مقیاس محله ای و غیره تعیین کرده است. محله های قدیمی منطقه پنج هماهنگ و همپا با رشد شهر در دوره های مختلف تاریخی شکل گرفته و تکامل یافته اند. در دو دهه اخیر به دلیل تغییرات ساختاری در وضعیت اقتصادی- اجتماعی شهر یکپارچگی‌،انسجام و نظم کالبدی و اجتماعی این محله ها تضعیف شده است. بررسی نظام محله ای در این منطقه نشان می دهد که ساخت و سازهای جدید دارای ساختاری منسجم و کامل نبوده و به عنوان یک محله به لحاظ کالبدی مرز مشخصی ندارد و از مرکز محله شاخص و جانمایی صحیح خدمات برخوردار نیستند.

توجه به این نکته ضروری است که علی رغم این تغییرات سیستم محله ای در بعضی از محله های قدیمی حفظ شده است. که برین اساس تعداد 35 محله در منطقه پنج شناسایی شده است .اسامی و موقعیت این محله ها در نقشه شماره 2 آمده است.

نقشه شماره 2

3-1- جمعیت و تراکم

 1-3-1- کل منطقه

طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در سال 1365 جمعیت کل شهر اصفهان برابر 1012193 نفر و جمعیت منطقه پنج معادل 99571 نفر محاسبه شده است. سهم جمعیتی منطقه از کل شهر 8/9 درصد است. تراکم ناخالص جمعیت در این منطقه برابر 111 نفر در هکتار و تراکم خالص ان 206 نفر در هکتار است.

2-3-1- قطعه ها

تفکیک جمعیت 99071 نفری در منطقه پنج بر حسب قطعه های شهری نشان می دهد که قطعه 2-5 که دارای موقعیت مرکزی است با بیشترین مساحت بیشترین جمعیت ( معادل 38221) را نیز دارد. جمعیت دو قطعه دیگر به ترتیب برابر 23625 نفر در قطعه 5-1 و 37225 نفر در قطعه 3-5 است.

تراکمهای جمعیتی قطعه های سه گانه منطقه بین 91 تا 123 نفر در هکتار تغییر نشان می دهد کمترین جمعیت تراکم جمعیتی مربوط به قطعه1-5 است که این امر به دلیل تمرکز بالای خدمات شهری و محوطه های غیر مسکونی که بخش وسیعی از مساحت قطعه را در بر گرفته، روی داده است. در مقابل بالاترین تراکم جمعیت مربوط به قطعه 3-5 و برابر 123 نفر در هکتار است که به دلیل کوچک بودن و فشردگی واحدهای مسکونی و محدود بودن سطوح خدمات عمومی است.

4-1- کاربری اراضی

  1-4-1- سطوح شهری و سطوح آزاد کاربریها

منطقه پنج جزو مناطق با بافت نسبتا پر شهری محسوب می شود. بررسی سطوح ساخته شده (سطح شهری) و سطوح ساخته نشده ( سطوح آزاد) کاربری ها، مندرج در جدول شماره 3 پر بودن بافت این منطقه را روشنتر می سازد.

جدول شماره 3- سطوح شهری و آزاد کاربری های منطقه پنج

بر اساس جدول شماره 3 از 8/893 هکتار مساحت کل منطقه پنج، 2/816 هکتار را سطوح کاربری های شهری و 6/77 هکتار را سطوح آزاد به خود اختصاص داده اند. توجه به سطح ناچیز سطوح آزاد منطقه که معادل 6/8 درصد  سطح کل منطقه است و مقایسه آن با رقم 9/29 درصد اشغال شده توسط سطوح آزاد در شهر، بافت کاملا پر این منطقه را نشان می دهد.

همانطور که در جدول ملاحظه می شود، با وجود که کاربری های شهری برابر 4/91 درصد سطح کل منطقه را به خود اختصاص داده اند،‌سهم کاربری های خدماتی تنها 5/6 درصد آن را در برگرفته است. توجه به این رقم به خصوص در مقایسه با سهم کابریهای خدماتی محدوده، مرکزی شهر که معادل 2/11 درصد است، کمبود سطوح خدماتی منطقه را به خوبی نشان می دهد این کمبود خدماتی اصولا بایستی با استفاده از سطوح آزاد منطقه رفع گردد. لیکن این سطوح که کاربری های باغ، بایر و مزروعی را شامل می شوند، عمدتا از اندازه و شکل مناسب برای رفع نیازهای خدماتی برخوردار نبوده و اکثرا به صورت  قطعات کوچک و پراکنده در داخل بافت های مسکونی منطقه قرار دارند با توجه به این نکته تامین فضاهای خدماتی مورد نیاز در مقیاس های مختلف به ویژه در مقیاس ناحیه و منطقه از طریق استفاده از این فضاهای آزاد امکان پذیر نخواهد بود.

2-4-1- سطوح و سرانه کاربریها

به منظور شناخت دقیق تر وضعیت منطقه و نیز تشخیص انواع و کمیت کمبودهای خدماتی، لازم است سطوح و سرانه کاربری ها به تفکیک بررسی شوند. از اینرو سطوح و سرانه کاربری ها در شهر و منطقه،‌در جدول شماره 4 با یکدیگر مقایسه شده اند.

جدول شماره 4

1-2-4-1- کاربری مسکونی

جمعیت 99071 نفری منطقه پنج،‌مساحتی حدود 05/455 هکتار از اراضی منطقه به عنوان کاربری های مسکونی تحت اختیار دارند. سهم این کاربری در منطقه 9/50 درصد و در شهر 1/36 درصد است. مقایسه این دو رقم بیانگر سطح بالای کاربری مسکونی در منطقه پنج است.

 

تعداد صفحات:254

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت ورد wordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.